TEBLİĞSermaye Piyasası Kurulundan:
MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIKLARINA
İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ
(SERİ: VI, NO: 30)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Kısaltmalar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, menkul kıymet yatırım ortaklıklarının kuruluşlarına, paylarının Kurul kaydına alınmasına ve ortaklık ile ortaklık portföyünün yönetimine ve kamuyu aydınlatma yükümlülüklerine ilişkin ilke ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 32, 35 ve 36 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen,
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nı,
b) Borsa: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nı,
c) Kanun: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nu,
ç) KAP: Kamuyu Aydınlatma Platformu’nu,
d) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulu’nu,
e) Net aktif değer: Ortaklığın portföy değerine hazır değerler, alacaklar ve diğer aktiflerin eklenerek toplam borçların düşülmesi suretiyle bulunan tutarı,
f) Ortaklık: Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı’nı,
g) Portföy değeri: Ortaklık portföyündeki varlıkların bu Tebliğdeki esaslar çerçevesinde değerlenmesi neticesinde bulunan değeri,
ğ) Saklayıcı: İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ile İstanbul Altın Borsası ve/veya Kurulca uygun görülen diğer kuruluşları,
h) Seri:V, No:60 sayılı Tebliğ: Kurulun Seri:V, No:60 sayılı Bireysel ve Kurumsal Portföylerin Performans Sunumuna, Performansa Dayalı Ücretlendirme ve Sıralama Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğini,
ı) Takasbank: İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’yi
i) TTK: Türk Ticaret Kanunu’nu,
j) TTSG: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’ni,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Tanım
MADDE 4 – (1) Ortaklıklar, Kanun hükümleri uyarınca aşağıda belirtilen varlıklar ve araçlardan oluşan portföyü işletmek amacıyla anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye esasına göre kurulan sermaye piyasası kurumlarıdır.
a) Özelleştirme kapsamına alınanlar dahil Türkiye’de kurulan ortaklıklara ait paylar, özel ve kamu sektörü borçlanma senetleri,
b) Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar hükümleri çerçevesinde alım satımı yapılabilen, yabancı özel ve kamu sektörü borçlanma senetleri ve pay senetleri,
c) Ulusal ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı olarak ihraç edilmiş ve borsalarda işlem gören sermaye piyasası araçları,
ç) Kira sertifikaları, repo, ters repo, future, opsiyon ve forward sözleşmeleri,
d) Nakit değerlendirmek üzere yapılan Takasbank nezdindeki para piyasası işlemleri ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında gerçekleştirilen işlemlerin nakit teminatları,
e) Kurulca uygun görülen diğer varlık ve araçlar.
(2) Esas sözleşmelerinde asgari sınırları belirtilmek kaydıyla, portföy değerinin aylık ağırlıklı ortalama bazda en az % 25’ini, devamlı olarak özelleştirme kapsamına alınmış Kamu İktisadi Teşebbüsleri dahil Türkiye’de kurulmuş ortaklıkların paylarına yatırmış ortaklıklar A tipi, diğerleri B tipi olarak adlandırılır.
İşlevleri
MADDE 5 – (1) Ortaklıkların başlıca işlevleri şunlardır:
a) Ortaklık portföyünü oluşturmak, işletmek ve gerektiğinde portföyde değişiklikler yapmak,
b) Portföy çeşitlendirmesi yaparak yatırım riskini, faaliyet alanlarına ve şirketlerin durumlarına göre en aza indirecek bir biçimde dağıtmak,
c) Sermaye piyasası araçlarına, mali piyasa ve kurumlara, ortaklıklara ilişkin gelişmeleri sürekli izlemek ve portföy yönetimiyle ilgili olarak gerekli önlemleri almak,
ç) Portföyün değerini korumaya ve artırmaya yönelik araştırmalar yapmak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kuruluşa İlişkin Esaslar
Kuruluş şartları
MADDE 6 – (1) Ortaklıklar, ani usulde kurulabilirler. Ortaklıkların kuruluşlarının uygun görülebilmesi için:
a) Kayıtlı sermayeli olarak anonim ortaklık şeklinde kurulmak ve Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen portföy işletmeciliği faaliyetinde bulunmak üzere Kurula başvurulması,
b) Kurucularının, ortaklığın çıkarılmış sermayesinin asgari % 49’u oranındaki paylarının, bu Tebliğde belirtilen süre ve esaslar dahilinde halka arz edileceğini Kurula taahhüt etmiş olması,
c) Başlangıç sermayesinin 20 milyon TL’den az olmaması ve nakit karşılığı çıkarılması,
ç) Ticaret unvanında “Yatırım Ortaklığı” veya “Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı” ibaresini taşıması,
d) Kurucularından en az birisinin lider sermayedar olması,
e) Kurucularının ve dolaylı ortaklarının bu Tebliğde öngörülen şartları haiz olması,
f) Esas sözleşmesinin TTK, Kanun ve bu Tebliğ hükümlerine uygun olması
zorunludur.
(2) Ortaklıklarca bu Tebliğin 10 uncu maddesinde belirtilen süre içerisinde yapılacak halka arz sonucu asgari % 49’luk halka açıklık oranına ulaşıldıktan sonra da, çıkarılmış sermayenin asgari % 49’u oranındaki ortaklık paylarının halka arz edilmiş pay niteliğinde olması zorunludur.
(3) Bu maddede yer alan tutarlar, her yıl Kurulca yeniden belirlenebilir.
Ortakların nitelikleri
MADDE 7 – (1) Ortaklığın ortaklarının aşağıdaki nitelikleri taşıması gereklidir.
a) Gerçek ve tüzel kişi kurucuların muaccel vergi ve prim borcunun bulunmaması,
b) Lider sermayedarların veya sermayede doğrudan % 10 ve daha fazla paya sahip olacak gerçek ve tüzel kişi kurucuların, ortaklık kuruluşu için gerekli kaynağı kendi ticari, sınai ve sair yasal faaliyetleri sonucunda her türlü muvazaadan ari olarak sağlamaları ve taahhüt ettikleri sermaye miktarını karşılayabilecek mali güce sahip olmaları,
c) Lider sermayedarların veya sermayede doğrudan % 10 ve daha fazla paya sahip olacak gerçek ve tüzel kişi kurucuların sermaye piyasası kurumu ortağı olmanın gerektirdiği itibara sahip olmaları,
ç) Gerçek kişi kurucuların;
1- 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 282 nci maddesinde düzenlenen suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçundan ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen terörün finansmanı suçundan mahkûm olmamış olması,
2- Sermaye piyasası mevzuatı, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile ödünç para verme işleri hakkında mevzuat kapsamındaki suçlardan ve/veya Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından mahkûm olmaması,
3- Faaliyet yetki belgelerinden biri veya birden fazlası Kurulca iptal edilmiş yahut borsa üyeliğinden geçici veya sürekli olarak çıkarılmış kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması,
4- Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunan Bankerlerin İşlemleri Hakkında 35 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve eklerine göre kendileri veya ortağı olduğu kuruluşlar hakkında tasfiye kararı verilmemiş olması,
5- Kanunun 46 ncı maddesinin (i) bendi uyarınca işlem yasaklı olmaması,
6- Kendileri veya sınırsız sorumlu ortak oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmemiş ve konkordato ilan edilmemiş olması.
(2) Ortaklıkta dolaylı olarak %10 veya üzerinde pay sahibi olan nihai gerçek kişilerin, bu maddenin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartları sağlamaları zorunludur.
(3) Lider sermayedarların;
a- Doğrudan veya dolaylı olarak yönetim kontrolüne sahip olan nihai gerçek kişilerin,
b- İmtiyazlı paylarının mevcut olması halinde, imtiyazlı payların %10’undan fazlasına sahip gerçek kişilerin,
c- İmtiyazlı paylarının mevcut olması halinde, doğrudan veya dolaylı olarak lider sermayedarda imtiyazlı payların %10’undan fazlasına sahip tüzel kişi ortakların imtiyazlı paylarının %10’undan fazlasına sahip olan nihai gerçek kişilerin
bu maddenin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartları sağlamaları zorunludur.
(4) Ortaklık paylarının halka arz edilmesi sonrasındaki dönemde ise, ortaklıkta imtiyazlı paylara ve/veya tek başına veya birlikte hareket ettikleri kişilerle beraber ortaklık sermayesinin doğrudan veya dolaylı olarak % 25 veya daha fazlasını temsil eden paylarına sahip olan ortakların, bu maddenin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartları sağlamaları zorunludur. İmtiyazlı paylar dışındaki pay edinimlerinde, ilgili ortaklar söz konusu hususları tevsik edici belgeleri pay edinimini takip eden 10 işgünü içinde Kurula iletmekle yükümlüdürler.
(5) Kurucuların banka olması halinde bu madde kapsamında yapılacak değerlendirmelerde dikkate alınmak üzere,
a) Bu kuruculara ilişkin olarak bu maddenin birinci fıkrasının sadece (a) bendinde belirtilen nitelikleri taşıdıklarını tevsik eden bilgi ve belgelerin,
b) Bu kurucuların doğrudan ve dolaylı ortaklarına ilişkin olarak ise, bu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin ikinci, üçüncü ve beşinci altbentlerinde belirtilen nitelikleri taşıdıklarını tevsik eden bilgi ve belgelerin
Kurula iletilmesi gerekmektedir. Bankaların doğrudan veya dolaylı olarak ortak olması halinde, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüşü alınır.
Lider sermayedar ve lider sermayedara ilişkin özel şartlar
MADDE 8 – (1) Lider sermayedar ortaklıkta tek başına veya biraraya gelmek suretiyle sermayenin asgari %25’i oranında pay sahibi olan ortak ya da ortaklardır. Ortaklık paylarının halka arz edilmesi sonrasındaki pay edinimleri bu kapsamda değerlendirilmez.
(2) Lider sermayedarın bu Tebliğin 7 nci maddesinde yer alan şartlara ek olarak bu maddede belirtilen şartları da taşıması gereklidir.
(3) Ortaklığın ticaret unvanında doğrudan ismi veya unvanı kullanılan veya doğrudan olmasa da ortaklığın ticaret unvanında kendisi ile bağlantılı olduğu izlenimini uyandıran bir ibareye yer verilen gerçek veya tüzel kişilerin bu Tebliğ kapsamında lider sermayedar olması zorunludur.
(4) Ortaklıkta lider sermayedar olacak gerçek ve tüzel kişilerin menkul kıymet yatırım ortaklığı kurucusu ve ortağı olmanın gerektirdiği mali güç ve yeterli tecrübeye sahip olmaları zorunludur.
(5) Ortaklıkta lider sermayedar olacak gerçek kişinin toplam menkul ve gayrimenkul varlıklarının rayiç değerinin en az 10 milyon TL olması, birden fazla gerçek kişinin lider sermayedar olması halinde ise gerçek kişi lider sermayedarların menkul ve gayrimenkul varlıklarının rayiç değerinin toplamının en az 20 milyon TL olması gereklidir.
(6) Ortaklıkta lider sermayedar olacak tüzel kişilerin en az 3 yıllık faaliyet geçmişinin olması, son hesap dönemine ait konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolarının bağımsız denetimden geçmiş olması ve bu finansal tablolarında yer alan özsermayesinin en az kurulacak ortaklığın çıkarılmış sermayesinin 2 katı ve aktif toplamının kurulacak ortaklığın çıkarılmış sermayesinin en az 3 katı olması gereklidir. Bu fıkra kapsamında yapılacak hesaplamalarda özsermaye şartı için 100 milyon TL, aktif toplamı şartı için ise 200 milyon TL tavan olarak uygulanır. Birden fazla kişinin lider sermayedar olarak belirlenmesi halinde yukarıdaki şartlar her bir tüzel kişi için ayrı ayrı aranır.
(7) Kamu kurum ve tüzel kişileri ile kamu yararına faaliyet gösteren tüzel kişilerde kendi özel mevzuatlarında aranan şartlar dışında lider sermayedara ilişkin mali yeterlilik şartları aranmayabilir.
(8) Bu madde uyarınca hazırlanacak finansal tabloların Kurul düzenlemelerine uygun olarak düzenlenmiş olması zorunludur.
(9) Bu maddede yer alan tutarlar, her yıl Kurulca yeniden belirlenebilir.
Kuruluş işlemleri
MADDE 9 – (1) Kurulacak ortaklıkların kurucularının, şekli ve esasları Kurulca belirlenecek kuruluş başvuru formu ve bu formda belirtilen belgelerle birlikte Kurula başvurmaları zorunludur.
(2) Kurul, başvuruyu Kanun ve bu Tebliğ hükümlerine uygunluk yönünden inceler.
(3) Kurulca başvurunun uygun görülmesi halinde, kuruluşun onaylanması talebi ve sermayenin bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak ödenmiş olduğunu gösterir belgeleri de içeren gerekli tüm belgelerle birlikte Bakanlığa başvurulur.
(4) Ortaklıklar, Bakanlığın kuruluş iznini vermesinin ardından, TTK’nın ilgili hükümlerine uygun olarak ortaklığın ticaret siciline tescili ile tüzel kişilik kazanırlar.
(5) Kuruluş işlemlerinde esas sözleşmenin konuya ilişkin Kurul iznini müteakip en geç 1 ay içinde ticaret siciline tescil ettirilmesi ve TTSG’de ilan için başvurulması zorunludur. İlana ilişkin TTSG’nin bir nüshasının ilan tarihini takip eden 6 iş günü içinde Kurula gönderilmesi zorunludur.
(6) Ortaklıkların kuruluşu sonrasındaki tüm esas sözleşme değişiklikleri de Kurulun iznine tabidir.
(7) Ortaklıkların kuruluşlarında ve kayıtlı sermaye tavan artırımlarında, kayıtlı sermaye tavanı ortaklığın çıkarılmış sermayesinin 20 katını geçmemek üzere belirlenir. Sermaye azaltımı işlemlerinde kayıtlı sermaye tavanı tutarında da bu koşulun devamlılığını sağlamak üzere gerekli azaltım yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Payların Kurul Kaydına Alınmasına İlişkin Esaslar
Kayda alınma başvurusu
MADDE 10 – (1) Kuruluş işlemleri tamamlanan ortaklıkların, ticaret siciline tescilini takip eden 3 ay içinde faaliyetlerin yürütülebilmesi için gerekli olan mekan, donanım ve personeli temin etmeleri ve organizasyonu kurmaları, kaynaklarının zorunlu giderler dışında kalan kısmı ile varlık portföyünü oluşturmaları, şekli ve esasları Kurulca belirlenecek halka arz başvuru formunu ve formda belirtilen belgeleri tamamlayarak çıkarılmış sermayelerinin asgari % 49’unu temsil eden payların halka arz edilmesi ve tüm payların kayda alınması talebiyle Kurula başvurmaları zorunludur.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre içinde halka arz başvuru formunu ve formda belirtilen belgeleri tamamlayarak Kurula başvurmayan veya gerekli şartları sağlamadığı için başvurusu Kurulca uygun görülmeyen ortaklıkların, menkul kıymet yatırım ortaklığı olarak faaliyette bulunma hakları ortadan kalkar. Ortaklıklar, ilgili sürenin bitiminden veya Kurulun olumsuz görüşünün kendilerine bildirildiği tarihten itibaren en geç 3 ay içinde esas sözleşme hükümlerini menkul kıymet yatırım ortaklığı faaliyetlerini kapsamayacak şekilde değiştirmek ve kayıtlı sermaye sisteminden çıkmak üzere Kurula başvurmakla yükümlüdürler. Ortaklıklar bu değişiklikleri yapmadıkları takdirde, TTK’nın 434 üncü maddesinin birinci fıkrasının (2) ve (6) numaralı bentleri hükümleri gereğince münfesih addolunur.
Kurul kaydına alınma
MADDE 11 – (1) Kurul, ortaklığın portföy işletmeciliği faaliyet izni başvurusu ile paylarının kayda alınması başvurusunu birlikte değerlendirir. Portföy işletmeciliği faaliyet izni verilmesinde Kurul esas olarak, ortaklığın faaliyetlerini yürütmeye elverişli bir mekana, donanıma, personele, organizasyona, yöneticilere sahip olup olmadığını inceler ve inceleme sonucunda ortaklığın portföy işletmeciliği faaliyetini yürütebileceği sonucuna varırsa bu konuda yetki belgesi verir. Yetki belgelerinin, verildiği tarihi izleyen 15 gün içinde ticaret siciline tescili ve TTSG’de ilanı zorunludur. Bu belgeye ilişkin her türlü değişiklik aynı şekilde tescil ve ilan olunur. Yetki belgesinin iptali halinde yetki belgesi 10 gün içinde ticaret sicilinden terkin edilir ve TTSG’de ilan olunur. İlanlara ilişkin gazeteler yayımlarını takip eden 10 gün içinde Kurula gönderilir.
(2) Kurul, kayda alma başvurularını izahname ve sirkülerin ortaklığa ve halka arz olunacak paylara ilişkin mevzuatta öngörülen bilgileri içerip içermediğini dikkate alarak kamunun aydınlatılması esasları çerçevesinde inceler. Kurul, incelemeleri sonucunda açıklamaların yeterli olmadığı ve gerçeği dürüst bir biçimde yansıtmayarak halkın istismarına yol açacağı sonucuna varırsa, gerekçe göstererek başvuru konusu payların Kurul kaydına alınmasından imtina edebilir. İncelemeler sonucunda uygun görülen paylar Kurul kaydına alınır. Kurul kaydına alınma, ihraç edilen payların ve ilgili ortaklıkların, Kurul veya kamuca tekeffülü anlamına gelmez ve reklam amacıyla kullanılamaz.
Halka arz
MADDE 12 – (1) Ortaklık paylarının halka arzında, bu Tebliğde düzenlenen hususlar dışında, Kurulun payların kayda alınmasına ve satışına ilişkin düzenlemeleri ile sermaye piyasası araçlarının halka arzında satış yöntemlerine ilişkin düzenlemelerine uyulur.
Borsaya kotasyon
MADDE 13 – (1) Ortaklıklar, satış süresinin bitimini takip eden 15 gün içinde çıkardıkları payların Borsa kotuna alınması için gerekli belgenin verilmesi istemiyle Kurula başvururlar. Bu belgenin alınmasını takip eden 15 gün içinde de payların kote edilmesi isteği ile Borsaya müracaat edilmesi zorunludur.
Payların türü ve devri
MADDE 14 – (1) Ortaklık payları nama veya hamiline yazılı olarak ihraç edilebilir.
(2) Lider sermayedarın asgari sermaye oranını temsil eden payları, bu Tebliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca ulaşılması gereken asgari halka açıklık oranını temsil eden payların halka arz suretiyle satış süresinin bitimini takip eden iki yıl boyunca bir başkasına devredilemez.
(3) Ortaklıklar imtiyaz veren herhangi bir menkul kıymet ihraç edemezler.
(4) Bu Tebliğin yayım tarihinden önce imtiyaz veren menkul kıymet ihraç etmiş olan ortaklıklar hiçbir şekilde ilave imtiyaz yaratamazlar. İmtiyazlı payların devri de Kurul iznine tabidir.
(5) Halka arzdan önce ortaklık paylarının devri herhangi bir orana bakılmaksızın Kurul iznine tabidir. Bu madde kapsamındaki pay devirlerinde, ortaklıkta pay edinecek yeni ortaklar için de kurucularda aranan şartlar aranır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ortaklığın ve Ortaklık Portföyünün Yönetimine İlişkin Esaslar
Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler
MADDE 15 – (1) Ortaklıklarda görev alacak yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin, bu Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartları taşımaları gerekmektedir. Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun 4 yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş olmaları ve ortaklığın faaliyet konusunu yakından ilgilendiren alanlarda en az 3 yıllık tecrübeye sahip olmaları zorunludur.
(2) Kurul düzenlemeleri dikkate alınarak kurulan komitelerde sadece 4 yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş yönetim kurulu üyelerinin görev alması gerekmektedir.
(3) Yukarıda belirtilen şartları taşıyan yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin Kurula yapılacak kuruluş başvurusu sırasında belirlenmiş olması zorunludur.
(4) Yönetim kurulu üyeleri, bu Tebliğde yer verilen portföy sınırlamaları, kamuyu aydınlatma ve diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesinden sorumludur. Bu sorumluluk, bu Tebliğin 17 nci maddesi kapsamında dışardan hizmet alınması halinde de devam eder.
Genel müdür
MADDE 16 – (1) Ortaklıkta genel müdür olarak görev yapacak kişinin; münhasıran bu görev için istihdam edilmiş olması, 4 yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş olması, bu Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartları taşıması, mali piyasalar veya işletmecilik alanlarında en az 7 yıllık mesleki tecrübeye veya Kurulun lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri uyarınca Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisans Belgesine sahip olması gerekir.
(2) Genel müdürlük görevine 6 aydan fazla vekalet edilemez. Bu sürenin sonunda bu göreve yeniden vekaleten atama yapılamaz.
(3) Genel müdür, ortaklığın yönetim, denetim veya sermaye ilişkisinde bulunduğu kuruluşlar, bu kuruluşların doğrudan ya da dolaylı olarak yönetim, sermaye veya denetim kontrolüne sahip olduğu kuruluşlar ile borsalar ve teşkilatlanmış piyasalar, takas ve saklama kuruluşları ve Kurulca uygun görülecek diğer finansal kuruluşlarda, icrai nitelikte olmamak ve ortaklıktaki görevin ifasında zafiyete düşülmemesi kaydıyla, yönetim veya denetim kurulu üyeliği gibi görevler alabilir.
(4) Yukarıda belirtilen şartları taşıyan bir genel müdürün Kurula yapılacak kuruluş başvurusu sırasında belirlenmiş olması zorunludur.
Ortaklık portföyünün idaresi
MADDE 17 – (1) Ortaklıklar, yeterli sayıda personel istihdam etmek kaydıyla kendi portföylerini yönetebilecekleri gibi, portföy yönetim hizmetini imzalanan bir sözleşme ve Kurulun portföy yöneticiliğine ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde portföy yönetim şirketlerinden de sağlayabilirler.
(2) Portföy yönetim hizmetinin imzalanan bir sözleşme ile dışarıdan sağlanmadığı durumda, ortaklıklar nezdinde Kurulun lisanslama ve sicil tutmaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde lisans belgesine sahip yeterli sayıda portföy yöneticisi istihdam edilmesi, portföy yönetimi karar alma sürecine ilişkin yazılı bir prosedür oluşturulması ve kararlara dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin ortaklıkların merkezinde en az 5 yıl süreyle saklanması gerekmektedir. Bu durumda Kuruldan yatırım danışmanlığı yetki belgesi almış bir portföy yönetim şirketinden imzalanan bir sözleşme ve Kurulun yatırım danışmanlığına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde yatırım danışmanlığı hizmeti sağlanabilir.
(3) Ortaklıklar muhasebe, operasyon ve risk yönetim sistemleri gibi hizmetler ile iç kontrolden sorumlu personeli bir aracı kuruluştan veya portföy yönetim şirketinden sağlayabilirler.
(4) Ortaklıkların bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrasında belirtilen hizmetler ve personel için ödedikleri yıllık komisyon ve ücretlerin toplamı, ortaklığın ilgili yıl için hesaplanan ortalama net aktif değerinin %2’sini geçemez.
(5) Bu maddede belirtilen hizmetlerin alımı için yıl içinde sözleşme imzalanması halinde dördüncü fıkradaki oran yıl sonuna kadar kalan süre dikkate alınarak hesaplanır.
(6) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrası kapsamındaki hizmetler ve personelin dışardan sağlanabilmesi için, ortaklıkların esas sözleşmelerinde ayrı bir hüküm bulunması ve yönetim kurulunca karar alınması gereklidir.
(7) Ortaklıkların bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrasında belirtilen hizmetler ve personel için imzaladıkları sözleşmeler, ortaklık yönetim kurulunca onaylanarak feshi ihbara gerek kalmaksızın bir yıl sonunda sona erer. Tarafların yazılı mutabakatı ile sözleşme aynı süre için yenilenebilir. Ancak bu sürenin sona ermesi beklenmeden ortaklık yönetim kurulunun kararı ile otuz gün önceden yazılı ihbarda bulunmak kaydıyla sözleşme sona erdirilebilir.
İç kontrol sistemi
MADDE 18 – (1) İç kontrol sistemi; ortaklık faaliyetlerinin verimliliğinin ve etkinliğinin, finansal ve idari konulara ait bilgilerin güvenilirliğinin ve zamanında elde edilebilirliğinin sağlanmasını; ortaklık faaliyetlerinin ilgili mevzuata, esas sözleşmeye, izahnameye uygun yürütülmesini; hata, hile ve usulsüzlüklerin önlenmesini ve tespitini; muhasebe kayıtlarının doğru ve eksiksiz olmasını ve finansal bilgilerin doğru ve güvenilir olarak zamanında hazırlanmasını temin etmek amacıyla uygulanan esas ve usullerdir.
(2) İç kontrol esas ve usulleri;
a) Ortaklık faaliyetlerinin kanuni düzenlemelere, ortaklığın işlev, amaç ve konusuna, esas sözleşmeye ve izahnameye uygun olarak yapılmasını,
b) Ortaklık adına yapılan işlemlerin genel ve özel yetkilere dayalı olarak gerçekleştirilmesini, mevzuata ve sözleşmelere uygun olarak yapılmasını, ortaklık işlemleri için gerekli belgelerin düzenlenmesini,
c) Ortaklık muhasebe, belge ve kayıt düzeninin etkin bir şekilde işlemesini,
ç) Usulsüzlüklerden ve hatalardan kaynaklanan risklerin asgariye indirilebilmesi için risklerin tanımlanmasını ve gerekli önlemlerin alınmasını,
d) Ortaklık personelinin kendi adına yaptıkları işlemlerin ortaklık ile çıkar çatışmasına yol açacak nitelikte olup olmadığının tespitini,
e) Ortaklık tarafından yapılan harcamaların belgeye dayalı ve piyasa rayicine uygun olup olmadığının tespitini,
f) Ortaklık portföyünün değerlemesinin, ortaklık birim net aktif değerinin belirlenmesinin ve portföy oranlarının ilgili mevzuata, esas sözleşmeye ve izahnameye uygunluğunun kontrolünü
sağlayacak şekilde oluşturulur.
(3) Ortaklıkların oluşturdukları iç kontrol sistemlerine ilişkin tüm politika ve prosedürlerini yazılı hale dönüştürmeleri zorunludur. İç kontrol sistemlerine ilişkin yazılı prosedürlerin kabulü ve yürürlüğe konulması için ortaklık yönetim kurulunun kararı şarttır.
(4) Ortaklık yönetim kurulu; kendisine bağlı icracı birimler bulunmayan üyelerinden birini "İç Kontrolden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi" olarak belirler. İç kontrolden sorumlu yönetim kurulu üyesi;
a) Ortaklık iç kontrol sisteminin düzenlemelere, meslek kurallarına ve yazılı prosedürlere uygun çalışması, doğabilecek risklerin tespiti ve yönetilmesine ilişkin çalışmalar yapar ve yönetim kurulunu bilgilendirir.
b) Kurul düzenlemeleri ve ortaklık politikaları çerçevesinde kabul edilebilir risk düzeylerini belirler, iç kontrol politikaları ile prosedürlerinin hazırlanmasından ve yönetim kurulunun onayına sunulmasından sorumludur.
c) İç kontrol hedeflerinin uygunluğu, kontrol sonuçlarının izlenebilirliği, kontrol faaliyetinin bağımsız ve nesnel olarak sürdürülmesi ve güvenilirliği konularından sorumludur.
(5) İç kontrol sistemi kapsamındaki faaliyetler ortaklık yönetim kurulu tarafından atanan iç kontrolden sorumlu personel tarafından yürütülür. İç kontrol personeli iç kontrolden sorumlu yönetim kurulu üyesine bağlı olarak faaliyet gösterir. Bu personelin Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansına sahip olması ve ortaklıkta Kurulun Seri:IV, No:41 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olan Anonim Ortaklıkların Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğinin 8 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yapılacak görevlendirme dışında başka bir görev üstlenmemesi gereklidir.
(6) Ortaklıkların iç kontrol faaliyetleri, tespit edilen risklerin de izlenmesine olanak verecek şekilde günlük faaliyetlerin ayrılmaz bir parçası olarak düzenlenir ve sürdürülür.
(7) Ortaklığın her seviyedeki personelinin yetki, görev ve sorumlulukları ile iş akış prosedürleri belirlenerek yazılı hale getirilir ve personele imza karşılığında teslim edilir. Aynı şekilde personelin görev, yetki ve sorumlulukları ile iş akış prosedürlerindeki değişiklikler de personele imza karşılığında teslim edilir.
(8) Tespitleri ve denetleme sonuçlarını ihtiva eden raporlar iç kontrolden sorumlu yönetim kurulu üyesi tarafından yılda en az 2 kere ortaklık yönetim kuruluna intikal ettirilir ve bu raporlar yönetim kurulu tarafından gerekli tedbirleri içerecek şekilde karara bağlanır. Bu raporların en az 5 yıl süre ile ortaklık nezdinde saklanması zorunludur.
Risk yönetim sistemi
MADDE 19 – (1) Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine yatırım amaçlı taraf olacak ortaklıkların risk yönetim sistemlerini oluşturmaları ve buna ilişkin prosedürleri yazılı hale getirmek suretiyle yönetim kurulu kararına bağlamaları zorunludur.
(2) Risk yönetim sisteminin oluşturulması, prosedürlerinin yazılı hale getirilip yönetim kurulunun onayına sunulması ve risk yönetim sisteminin sağlıklı bir şekilde işlemesinden iç kontrolden sorumlu yönetim kurulu üyesi sorumludur.
(3) Risk yönetim sistemi, ortaklığın karşılaşabileceği temel risklerin tanımlanmasını, risk tanımlamalarının düzenli olarak gözden geçirilmesini ve önemli gelişmelere paralel olarak güncellenmesini, maruz kalınan risklerin tutarlı bir şekilde değerlendirilmesi için riskin toplam portföy ve spesifik enstrümanlar bazındaki değişik boyutları arasında kıyas imkanı yaratacak bir risk ölçüm mekanizmasının geliştirilmesini içermelidir.
(4) Risk yönetimini gerçekleştirecek birimin personelinin Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey ve Türev Araçlar Lisansına sahip olması ve ortaklıkta başka bir görev üstlenmemesi gereklidir. Risk yönetim personeli iç kontrolden sorumlu yönetim kurulu üyesine bağlı olarak faaliyet gösterir.
Yapamayacakları işler
MADDE 20 – (1) Ortaklıklar;
a) Ödünç para verme işleriyle uğraşamazlar.
b) Bankacılık Kanunu'nda tanımlandığı üzere mevduat toplayamazlar ve mevduat toplama sonucunu verebilecek iş ve işlemler yapamazlar.
c) Ticari, sınai ve zirai faaliyetlerde bulunamazlar.
ç) Aracılık faaliyetinde bulunamazlar.
d) Açığa satış ve kredili menkul kıymet işlemi yapamazlar.
e) Portföylerindeki varlıkları rehin veremez ve teminat olarak gösteremezler. Ancak bu Tebliğin 23 üncü maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde kredi temini için portföyünün %10’unu teminat olarak gösterebilirler.
f) Günlük operasyonlar ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında gerçekleştirilen işlemlerin teminatı kapsamında gereken miktardan fazla nakit tutamazlar.
g) Faaliyetlerinin gerektirdiği miktar ve değerden fazla taşınır ve taşınmaz mal edinemezler.
ğ) Portföylerine hiçbir şekilde rayiç değerinin üzerinde varlık satın alamaz ve portföyden bu değerin altında varlık satamaz. Rayiç değer borsada işlem gören varlıklar için borsa fiyatı, borsada işlem görmeyen varlıklar için ise işlem gününde ortaklık lehine alımda en düşük satışta en yüksek fiyattır.
Ortaklık portföyüne ilişkin sınırlamalar
MADDE 21 – (1) Ortaklıkların portföy yönetiminde aşağıdaki sınırlamalara uyulması şarttır.
a) Portföy değerlerinin %10’undan fazlası bir şirketin menkul kıymetlerine yatırılamaz.
b) Hiçbir şirkette sermayenin ya da tüm oy haklarının %9’undan fazlasına sahip olamazlar.
c) Ortaklık portföyüne borsada işlem gören varlıkların alınması esastır. Şu kadar ki, borsada işlem görmeyen borçlanma araçlarına ortaklık portföy değerinin en fazla %10’u oranında yatırım yapılabilir. Borsada işlem görmeyen özel sektör borçlanma araçlarına yatırım yapan ortaklıkların yatırım aşamasında, portföyünde bulunan özel sektör borçlanma araçlarının gerektiğinde nakde dönüştürülebilmesini teminen ihraççı veya bir aracı kuruluşla konuya ilişkin bir sözleşme imzalaması gerekmektedir.
ç) Ortaklıklar;
1- Portföy yönetimi veya yatırım danışmanlığı hizmeti aldığı kuruluşların ve bu kuruluşlarla doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık ilişkisi bulunan aracı kuruluşların,
2- Yönetim kurulunun seçiminde imtiyaz sahibi olan aracı kuruluşların,
3- Yönetim kurulunun seçiminde imtiyaz sahibinin aracı kuruluş olmaması durumunda; imtiyaz sahibinin, sermayesinin %10’undan fazlasına sahip bulunduğu aracı kuruluşların,
4- Yönetim kurulu seçiminde imtiyaz bulunmayan ortaklıklarda, ortaklığın sermayesinin %10’undan fazlasına sahip ortakların ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin %10’undan fazlasına sahip oldukları aracı kuruluşların
halka arzına aracılık ettiği sermaye piyasası araçlarına ihraç miktarının azami %10’u ve ortaklık portföyünün azami %5’i oranında yatırım yapılabilir.
d) T.C. Merkez Bankası A.Ş. tarafından düzenlenen ihalelerden ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılan halka arzlardan ihale veya ihraç fiyatlarıyla ortaklık portföyüne menkul kıymet alınabilir. Bu menkul kıymetler bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sınırlama kapsamında değerlendirilmez.
e) Ortaklıkta imtiyazlı paylara sahip olan ortakların ve ortaklığın sermayesinin %10’undan fazlasına sahip ortakların, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdür ve genel müdür yardımcılarının ayrı ayrı ya da birlikte doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin %20’sinden fazlasına sahip oldukları ortaklıkların sermaye piyasası araçlarının toplamı, ortaklık portföyünün %20’sini aşamaz.
f) Portföy değerlerinin en fazla %30’u bir topluluğun para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılabilir. Topluluk, hukuksal yönden birbirinden bağımsız olmakla birlikte sermaye, yönetim ve denetim açısından birbirleriyle ilişkili, faaliyet konuları yönünden aynı sektöre bağlı olsun veya olmasın, organizasyon ve finansman konularının bir ana ortaklık çatısı altında tek merkezden koordine edildiği ana ve bağlı ortaklıklar bütününü ifade eder.
g) Portföy değerinin en fazla %20'si Takasbank Para Piyasasında değerlendirilebilir.
ğ) Portföy değerinin en fazla %20’si Kurul kaydında bulunan menkul kıymet yatırım fonu, yabancı yatırım fonu, borsa yatırım fonu, serbest yatırım fonu, koruma amaçlı yatırım fonu ve garantili yatırım fonu katılma paylarına yatırılmak suretiyle değerlendirilir. Ancak tek bir yatırım fonuna yapılan yatırım tutarı, ortaklık portföyünün %4'ünü geçemez. Katılma payları ortaklık portföyüne dahil edilen yatırım fonlarına giriş, çıkış veya erken çıkış komisyonu ödenemez.
h) Ortaklıklar, diğer menkul kıymet yatırım ortaklıklarının paylarına yatırım yapamazlar.
ı) Ortaklıklar, Kurulun Seri: V, No: 65 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğinin 11 inci maddesi çerçevesinde yapılacak bir sözleşme ile herhangi bir anda portföylerindeki varlıkların piyasa değerlerinin en fazla %50’si tutarındaki menkul kıymetlerini ödünç verebilirler. Ödünç verme işlemi en fazla 90 işgünü süreyle yapılır. Ortaklık portföyünden ödünç verme işlemi, ödünç verilen menkul kıymetlerin en az %100’ü karşılığında nakit veya devlet iç borçlanma senetlerinden oluşabilecek teminatın ortaklık adına saklayıcıda bloke edilmesi şartıyla yapılabilir. Teminat tutarının ödünç verilen menkul kıymetlerin piyasa değerinin %80’inin altına düşmesi halinde ortaklık yönetimi teminatın tamamlanmasını ister. Ortaklığın taraf olduğu ödünç verme sözleşmelerine, ortaklık lehine tek taraflı olarak sözleşmenin fesh edilebileceğine ilişkin bir hükmün konulması mecburidir.
Ortaklıklar İstanbul Altın Borsası Kıymetli Madenler Ödünç Piyasasında portföylerindeki kıymetli madenlerin piyasa değerlerinin en fazla %25'i tutarındaki kıymetli madenleri ödünç verebilirler. Kıymetli maden ödünç işlemleri söz konusu piyasadaki işlem esasları ile teminat sistemi çerçevesinde yapılır.
i) Ortaklıkların portföylerine yabancı kıymet alabilmesi için, bunların türlerini, özelliklerini ve hangi borsa veya borsa dışı organize piyasalardan alacaklarını esas sözleşmelerinde belirtmiş olmaları şarttır.
j) Ortaklıklar portföylerine, Kurulun Seri: V, No: 7 sayılı Menkul Kıymetlerin Geri Alma veya Satma Taahhüdü ile Alım Satımı Hakkında Tebliğinin 5 inci maddesinin (c) ve (e) bentlerinde belirtilen kıymetlerin konu edildiği borsada veya borsa dışında taraf olunan ters repo sözleşmelerini dahil edebilirler. Borsa dışında taraf olunan ters repo sözleşmelerinin karşı tarafının Kurulca belirlenen nitelikleri taşıması zorunludur. Borsa dışında taraf olunan ters repo sözleşmeleri çerçevesinde karşı taraftan alınan ters repoya konu varlıkların Takasbank’da ortaklık adına açılmış olan bir hesapta saklanması gerekmektedir.
Borsa dışında taraf olunan ters repo işlemlerine ortaklık portföyünün en fazla %10’una kadar yatırım yapılabilir.
Ortaklıklar, Kurulun Seri: V, No: 7 sayılı Menkul Kıymetlerin Geri Alma veya Satma Taahhüdü ile Alım Satımı Hakkında Tebliğinin 5 inci maddesinin (c) ve (e) bentlerinde belirtilen kıymetlerin konu edildiği borsada veya borsa dışında repo sözleşmelerine portföylerinde yer alan repo işlemine konu olabilecek menkul kıymetlerin rayiç bedelinin %10’una kadar taraf olabilirler.
Borsa dışı repo-ters repo işlemlerinin vade ve faiz oranı Kurulun Seri: V, No: 7 sayılı Menkul Kıymetlerin Geri Alma veya Satma Taahhüdü ile Alım Satımı Hakkında Tebliğinin 6 ncı maddesi çerçevesinde belirlenir. Şu kadar ki; faiz oranının belirlenmesi, borsada işlem gören benzer vade yapısına sahip sözleşmelerin faiz oranları dikkate alınmak üzere, ortaklık yönetim kurulunun sorumluluğundadır. Bu itibarla borsa dışında repo-ters repo sözleşmelerine taraf olunması durumunda en geç sözleşme tarihini takip eden işgünü içinde ortaklığın resmi internet sitesinde ve KAP’ta sözleşmeye konu edilen kıymet ve sözleşmenin vadesi, faiz oranı, karşı tarafı hakkında kamuya bilgi verilmesi gerekmektedir. Söz konusu sözleşmelere ilişkin bilgi ve belgeler ayrıca ortaklık merkezinde sözleşme tarihini müteakip 5 yıl süreyle muhafaza edilir.
k) Borsada işlem gören dış borçlanma araçlarının, borsa dışında yapılacak işlemler ile ortaklık portföyüne dahil edilmesi veya ortaklık portföyünden çıkartılması mümkündür.
l) Ortaklık portföylerine riskten korunma ve/veya yatırım amacıyla döviz, kıymetli madenler, faiz, finansal göstergeler ve sermaye piyasası araçları üzerinden düzenlenmiş opsiyon sözleşmeleri, forward, future ve vadeli işlemlere dayalı opsiyon işlemleri dahil edilebilir. Vadeli işlem sözleşmeleri nedeniyle maruz kalınan açık pozisyon tutarı ortaklık net aktif değerini aşamaz. Portföye alınan vadeli işlem sözleşmelerinin ortaklığının yatırım stratejisine ve karşılaştırma ölçütüne uygun olması zorunludur. Borsa dışında gerçekleştirilecek vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.
m) Ortaklık portföyüne varantlar dahil edilebilir. Varantlara yapılan yatırımların toplamı ortaklık portföy değerinin %15’ini geçemez. Ayrıca, aynı varlığa dayalı olarak çıkarılan varantların toplamı ortaklık portföy değerinin %10’unu, tek bir ihraççı tarafından çıkarılan varantların toplamı ise ortaklık portföy değerinin %5’ini geçemez. Ortaklığın açık pozisyonunun hesaplanmasında, varantlar ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında taraf olunan aynı varlığa dayalı vadeli işlem sözleşmelerinde alınan ters pozisyonlar netleştirilir.
n) Ortaklık portföyünün en fazla %20’si ulusal veya uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırılabilir.
o) Portföydeki varlıkların değerinin fiyat hareketleri, temettü dağıtımı ve rüçhan haklarının kullanılması nedeniyle, ortaklık esas sözleşmesinde ve bu Tebliğde belirtilen asgari sınırların altına inmesi veya azami sınırların üzerine çıkması halinde oranın en geç 30 gün içinde esas sözleşmede ve bu Tebliğde belirtilen sınırlara getirilmesi zorunludur. Belirtilen süre içinde elden çıkartmanın imkansız olması veya büyük zarar doğuracağının belirlenmesi halinde süre ortaklığın başvurusu üzerine Kurul tarafından uzatılabilir.
Değerleme esasları
MADDE 22 – (1) Ortaklıkların portföylerindeki varlıkların değerlemesi aşağıdaki esaslara göre tespit edilir:
a) Portföye alınan varlıklar alım fiyatlarıyla kayda geçirilir. Yabancı para cinsinden varlıkların alım fiyatı satın alma günündeki yabancı para cinsinden değerinin T.C. Merkez Bankası A.Ş. tarafından belirlenen döviz alış kuru ile çarpılması suretiyle bulunur.
b) Alış tarihinden başlamak üzere portföydeki varlıklardan;
1- Borsada işlem gören varlıklar değerleme gününde borsada oluşan en son seans ağırlıklı ortalama fiyat veya oranlarla değerlenir.
2- Değerleme gününde borsada alım satıma konu olmayan paylar son işlem tarihindeki borsa fiyatıyla, borçlanma araçları, ters repo ve repolar ile borsa para piyasası işlemleri, son işlem günündeki günlük bileşik faiz oranı esas alınarak değerlenir.
3- Portföyde yer alan yabancı para birimine dayalı para ve sermaye piyasası araçları, değerleme günü itibari ile oluşan en son fiyatlarının ilgili oldukları yabancı paranın T.C. Merkez Bankası A.Ş. döviz alış kuru ile çarpılması suretiyle değerlenir.
c) Yatırım fonu katılma payları, değerleme günü itibari ile en son açıklanan fiyatları esas alınarak değerlenir.
ç) Borsa dışı repo-ters repo sözleşmeleri ve dış borçlanma araçları ile değerlemesi yukarıda belirtilen şekilde yapılamayan sermaye piyasası araçları, piyasa fiyatını en iyi yansıtacak şekilde ortaklık yönetim kurulu tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde değerlenir ve bu esaslar KAP’ta yayımlanarak yatırımcıların bilgisine sunulur.
Borçlanma sınırı
MADDE 23 – (1) Ortaklıklar, kısa süreli nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, kamuya açıkladıkları önceki yıla ait son haftalık raporlarında yer alan net aktif değerlerinin %20’sine kadar kredi kullanabilirler veya aynı sınırlar içinde kalmak ve sermaye piyasası mevzuatına uymak suretiyle, 360 gün ve daha kısa vadeli borçlanma senedi ihraç edebilirler.
Ortaklık portföyünün saklanması
MADDE 24 – (1) Ortaklıkların portföylerindeki varlıklar, saklayıcı nezdinde yapılacak bir sözleşme çerçevesinde saklanır.
(2) Türkiye'de Takasbank'ın saklama hizmeti verdiği para ve sermaye piyasası araçları ortaklık adına Takasbank nezdinde saklanır. Bunun dışında kalan para ve sermaye piyasası araçlarının saklanması konusunda ortaklıklar, Kurul tarafından uygun görülmek ve Takasbank'a dışarıda saklanan varlıklar ve bunların değerleri konusunda gerekli bilgileri aktarmak veya erişimine olanak tanımak koşulu ile bir başka saklayıcıdan saklama hizmeti alabilir.
(3) Ortaklık portföyündeki kıymetli madenlerin İstanbul Altın Borsasında saklanması zorunludur. Kıymetli madenlerin saklanmasına ilişkin sözleşmenin esasları İstanbul Altın Borsası tarafından belirlenir.
(4) Ortaklık portföyündeki yabancı menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının saklanmasına ilişkin usul ve esaslar esas sözleşmede belirlenir.
Karşılaştırma ölçütü belirlenmesi ve performans sunuşu
MADDE 25 – (1) Ortaklıkların Seri: V, No: 60 sayılı Tebliğ hükümleri çerçevesinde portföy yapılarına uygun bir şekilde karşılaştırma ölçütü belirlemeleri ve performans sunuş raporu hazırlamaları gerekmektedir.
(2) Ortaklıkların karşılaştırma ölçütleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir ve değiştirilebilir. Söz konusu yönetim kurulu kararlarının en geç karar tarihini takip eden iş günü KAP’ta kamuya açıklanması gerekmektedir.
(3) Performans sunuş raporları hazırlanması ile ilgili olarak Seri: V, No: 60 sayılı Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtilen cari yıl dönemleri, bu ortaklıklar için Ocak-Haziran ve Ocak-Aralık olarak uygulanır.
(4) Ara dönem ve yıl sonu performans sunuş raporlarının ilgili dönemin bitişini takip eden 1 ay içerisinde bağımsız denetimden geçirilmesi gereklidir.
Ortaklık paylarının geri alımına yönelik işlemler
MADDE 26 – (1) Ortaklıklar Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde kendi paylarını geri alabilirler. Geri alım işlemleri süresince bu Tebliğin 21 inci maddesinde belirtilen sınırlamalara uyumun sağlanması zorunludur.
(2) Geri alım işlemleri ile geri alınan paylar, iptal edilmedikçe, bu Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde halka arz edilmiş pay niteliğinde olmaya devam eder.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünden çıkma
MADDE 27 – (1) Menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünden çıkmak isteyen ortaklıkların, esas sözleşme değişikliği yapmasına Kurulca uygun görüş verilebilmesi için genel kurul toplantılarında, menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünden çıkma sonucunu doğuracak esas sözleşme değişikliklerine olumlu oy kullanan ortaklar dışındaki tüm ortakların sahip oldukları payların söz konusu hususa ilişkin başvurunun kamuya ilan edildiği tarihten önceki altı aylık dönem içinde oluşan, günlük ağırlıklı ortalama borsa fiyatlarının ortalaması ile aynı döneme ilişkin kamuya açıklanan pay başı net aktif değerin ağırlıklı ortalanmasından yüksek olanı ile satın alınacağının taahhüt edilmesi gereklidir.
(2) Ortaklık yönetim kurulu tarafından, asgari olarak menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünden çıkılmasına ilişkin gerekçeler, ortaklığın statüden çıktıktan sonraki faaliyet konusu, projeksiyonları, statüden çıkışın ortaklığa etkilerinin analizini içeren bir rapor hazırlanır ve bu rapor Kurula yapılacak başvuruyla eşanlı olarak KAP’ta ilan edilir.
(3) Statüden çıkışın onaylandığı genel kurul kararlarının ilan edildiği TTSG’nin bir nüshasının ilan tarihini takip eden 6 iş günü içinde Kurula gönderilmesi zorunludur.
Haftalık rapor
MADDE 28 – (1) Ortaklıklar haftalık olarak rapor düzenlerler.
(2) Haftalık raporlar, portföy ve net aktif değeri tablolarından oluşan ve pay başı net aktif değer hesaplamalarını gösteren raporlardır.
(3) Ortaklık portföyünde yer alan paylara, ilgili ay içinde hazırlanacak haftalık raporlarda sektörel bazda, ay sonlarında hazırlanacak haftalık raporlarda ise detaylı olarak yer verilir.
Finansal raporlar
MADDE 29 – (1) Ortaklıkların finansal raporlarına ilişkin olarak Kurulun finansal raporlamaya ve bağımsız denetime ilişkin düzenlemelerine uyulması zorunludur.
Temettü dağıtımına ilişkin esaslar
MADDE 30 – (1) Ortaklıkların net dağıtılabilir karlarının en az %20’sinin birinci temettü olarak nakden dağıtılması zorunludur. Ortaklıkların temettü dağıtımlarında halka açık anonim ortaklıklar için Kurulca belirlenen esaslara uyulur.
(2) Net dağıtılabilir kar, hesap dönemi karından kanunlara göre ayrılması gereken yedek akçeler ile vergi, fon ve mali ödemeler ve varsa geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan tutardır.
(3) Ortaklıkların finansal tablolarındaki net dönem ve geçmiş yıl zararlarının uygun özsermaye kalemleriyle mahsup edilmesi zorunludur. Ancak mevzuat gereği veya vergisel yükümlülük doğurması nedeniyle mahsup edilemeyen geçmiş yıl zararları net dağıtılabilir karın tespitinde indirime konu edilebilir.
Sürekli bilgilendirme formu
MADDE 31 – (1) Ortaklıkların, bu Tebliğin 32 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen bilgiler ile yatırım amacı ve stratejisi ile karşılaştırma ölçütü bilgilerine; ortaklık yapısı, yönetim kurulu üyeleri, denetçi ve genel müdürüne ilişkin bilgilere; esas sözleşme, izahname ve sirkülerine; özel durum bildirimlerine; genel kurul bilgilerine ve Kurulca belirlenecek diğer bilgilere kendi internet sitelerinde hazırlanan sürekli bilgilendirme formlarında yer vermeleri gerekir.
Bilgi verme ve kamuyu aydınlatma
MADDE 32 – (1) Ortaklıklar Kurulun özel durum açıklamalarına ilişkin düzenlemeleri saklı kalmak kaydıyla;
a) Finansal raporlarını Kurulun ilgili düzenlemelerinde belirlenen sürelerde,
b) Haftalık raporlarını ilgili dönemi takip eden ilk iş günü,
c) İşlem yaptıkları aracı kurumların unvanı, ortaklık adına ilgili dönemde anılan aracı kuruluşlara ödenen komisyon tutarı, ortalama komisyon oranı ve ödenen komisyon tutarının aynı dönemdeki ortalama ortaklık net aktif değerine oranı bilgilerini, yılın her üç aylık dönemini takip eden 10 işgünü içerisinde ve takvim yılı başından itibaren kümülatif olarak,
ç) Bu Tebliğin 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen yıllık komisyon ve ücretlerin toplamının, ortaklığın ilgili yıl için hesaplanan ortalama net aktif değerine oranını yılın her üç aylık dönemini takip eden 10 işgünü içerisinde ve takvim yılı başından itibaren kümülatif olarak,
d) Bağımsız denetimden geçirilen ara dönem ve yılsonu performans sunuş raporlarını ilgili dönemin bitişini takip eden 1 ay içerisinde,
e) Çalışanlarına aylık ücret dışında yapılan her türlü prim, ikramiye ve benzeri ödemeleri, ödeme yapılan kişinin unvanı ve ödeme tutarı ile birlikte ödemenin yapılmasını takip eden 3 iş günü içinde
KAP’ta kamuya açıklamak zorundadırlar.
(2) Ortaklık paylarının Borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyatının, pay başına net aktif değerinin 2 katını aşması halinde; izleyen işgününden itibaren bu durum ortadan kalkıncaya kadar, ortaklığın sektörel bazda hazırlanan portföy değer tablosunun her işgünü, KAP’ta yayımlanması zorunludur.
(3) Ortaklık yönetim kurulu, kamunun aydınlatılması ile ilgili olarak bir bilgilendirme politikası hazırlayarak genel kurulda pay sahiplerinin bilgisine sunmak ve kamuya açıklamak zorundadır. Bilgilendirme politikası, mevzuat ile belirlenenler dışında kamuya hangi bilgilerin açıklanacağını, bu bilgilerin ne şekilde, hangi sıklıkta ve hangi yollardan kamuya duyurulacağını, yönetim kurulunun veya yöneticilerin basın ile hangi sıklıkta görüşeceğini, kamunun bilgilendirilmesi için hangi sıklıkta toplantılar düzenleneceğini, ortaklığa yöneltilen soruların yanıtlanmasında nasıl bir yöntem izleneceğini ve benzeri hususları içerir. Bilgilendirme politikasında bir değişiklik olması halinde, değişiklik yapılan hususlar ve gerekçeleri yönetim kurulunun onayından geçtikten sonra genel kurulun bilgisine sunulur ve kamuya açıklanır.
(4) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen belgelerin birer örnekleri ortaklık merkezinde ve sürekli bilgilendirme formunda yatırımcıların incelemesi için hazır bulundurulur, talep etmeleri halinde ortaklara da gönderilir.
(5) Ortaklıkların her tür ilan ve reklamın yayınlandığı gazetelerin birer nüshasını, yayımını takip eden 10 iş günü içinde Kurula göndermeleri zorunludur.
(6) Ortaklığın gözetim ve denetimi ile kamunun etkin bir şekilde aydınlatılmasına yönelik olarak Kurulca talep edilecek her türlü bilgi ve belgenin Kurulca belirlenecek süre ve esaslar çerçevesinde gönderilmesi ve Kurulca gerekli görülen hususların kamuya duyurulması zorunludur.
Unvana ilişkin yasak
MADDE 33 – (1) Kanun hükümleri ve bu Tebliğ esasları dahilinde kurulan ve faaliyet gösteren ortaklıklar dışında hiçbir kuruluş, ticaret unvanında veya ilan ve reklamlarında "yatırım ortaklığı", “menkul kıymet/kıymetler yatırım ortaklığı” veya aynı anlama gelen başka bir ibare kullanamaz.
Fona yatırılacak ücret
MADDE 34 – (1) Ortaklık paylarının Kurul kaydına alınmasından önce Kanunun 28 inci maddesi uyarınca kayda alma ücreti Kurul hesabına peşin olarak yatırılır.
Diğer hükümler
MADDE 35 – (1) Ortaklıklara ilişkin olarak bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde Kanun, TTK ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulur.
(2) Ortaklıklarda, Kurulun Seri: IV, No: 41 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olan Anonim Ortaklıkların Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğinin 8 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca görevlendirilen personelin tam zamanlı üst düzey yönetici olma şartı aranmaz.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 36 – (1) 31/7/1992 tarihli ve 21301 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri: VI, No: 4 sayılı Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) 13/11/2001 tarihli ve 24582 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri: IV, No: 27 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olan Halka Açık Anonim Ortaklıkların Temettü ve Temettü Avansı Dağıtımında Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrası ile aynı Tebliğin 10 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının son cümleleri yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yayım tarihinden önce menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünü kazanmış ortaklıkların;
a) Yönetim kurulu üyelerinin görevi görev süreleri sonuna kadar devam eder, ancak görev sürelerinin tamamlanmasını takip eden ilk olağan genel kurul toplantısında, bu Tebliğ hükümlerinde yer alan şartları sağlayan yönetim kurulu üyelerini atamaları,
b) Bu Tebliğin yayım tarihinden itibaren 6 ay içerisinde bu Tebliğ hükümlerinde yer alan şartları sağlayan bir genel müdürü istihdam etmeleri,
c) Bu Tebliğin 17 nci, 18 inci ve 19 uncu maddeleri hükümlerine 1/10/2011 tarihi itibarıyla uyum sağlamaları,
ç) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen asgari çıkarılmış sermaye tutarının en az yarısına 31/12/2012 tarihine kadar, tamamına ise 31/12/2014 tarihine kadar ulaşmaları,
gerekmektedir.
(2) Bu Tebliğin 25 inci maddesi çerçevesinde karşılaştırma ölçütlerinin en geç 30/12/2011 tarihine kadar belirlenmesi, ilk performans sunuş raporlarının ise 2012 yılının Ocak-Haziran ara dönemi itibarıyla hazırlanması şarttır.
(3) 2011 hesap dönemine ait temettü dağıtımına ilişkin yönetim kurulu kararının, bu Tebliğin 30 uncu maddesi kapsamında, ortaklığın finansal tablolarındaki net dönem ve geçmiş yıl zararlarının uygun özsermaye kalemleriyle mahsup edilmesine yönelik yönetim kurulu teklifini ve bu teklife göre hazırlanmış kar dağıtım tablosunu içerecek şekilde alınması; zarar mahsubu işleminin 2011 yılına ilişkin olağan genel kurul toplantısında kar dağıtımına ilişkin gündem maddesinin görüşülmesinden önce karara bağlanması zorunludur.
(4) Bu Tebliğin yayımlandığı tarihte Kurul Karar Organı tarafından karara bağlanmamış mevcut başvurular ile bu Tebliğ yürürlüğe girdikten sonra yapılan başvurular, işbu Tebliğ hükümlerine göre sonuçlandırılır.
(5) Bu Tebliğin yayım tarihinden önce menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünü kazanmış ortaklıklar için lider sermayedara ilişkin hükümler uygulanmaz.
(6) Bu Tebliğin yayım tarihinden önce menkul kıymet yatırım ortaklığı statüsünü kazanmış ortaklıkların, esas sözleşmelerini bu Tebliğin 17 nci, 21 inci, 24 üncü ve 30 uncu maddelerine uygun hale getirmek üzere, 2011 yılına ilişkin olağan genel kurul toplantısından önce gerekli iznin alınabilmesini teminen Kurula başvurmaları zorunludur.
Yürürlük
MADDE 37 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 38 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür
