6111 sayılı torba kanunla tarımda hizmet akdi ile süreksiz çalışanlar yani mevsimlik tarım işçileri 01.03.2011 tarihinden itibaren sosyal güvenlik kapsamına alınmışlardır. 6111 sayılı kanunun 51 inci maddesiyle 5510 sayılı kanuna 01.03.2011 tarihinden itibaren ek 5 inci madde ilave edilmiştir. Söz konusu madde ile kamu idarelerinde tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar hariç olmak üzere tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmıştır. Yani mevsimlik tarım işçileri 01.03.2011 tarihinden itibaren eski adıyla SSK kapsamında sigortalı olacaklardır.
Mevsimlik tarım işçilerinin yani tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanların sigortalı(SSK’lı)olabilmeleri için;
a)5510 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve © bentleri kapsamında çalışmaması, yani hizmet akdi ile, kendi nam ve hesabına(tarım dahil)ve kamu görevlisi olarak çalışmaması,
b)İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmaması,
c)Banka sandıklarına tabi çalışmaması,
d)Kendi sigortalılıklarından dolayı gelir veya aylık almaması,
e)2925 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmaması,
f)18 yaşını doldurmuş olması, şartlarını taşımaları gerekmektedir.
Bu şartları taşıyan vatandaşlarımızdan bu kapsamda sigortalı olmak isteyenlerin Kurumumuzun internet sitesinde örneği bulunan veya Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerinden temin edebilecekleri “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatıp, ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir. Bu şekilde müracaat eden kişilerin sigortalılıkları yazılı olarak müracaat ettikleri tarih itibariyle başlayacaktır.
Bununla birlikte 6831 sayılı Orman Kanununun 40 ıncı maddesi gereğince devlet ormanlarında ağaçlandırma, bakım, imar, yol yapımı, kesme, toplama, taşıma, imal gibi orman işleri; işyerinin ve işyerinde çalışacakların hangi mülki hudut ve orman teşkilatı hudutları içerisinde kaldığına bakılmaksızın, öncelikle işyerinde veya civarındaki orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ve işyerindeki köylülere veya işyeri civarındaki orman işlerinde çalışan köylülere birim fiyat (vahidi fiyat) usulüne göre yaptırılmaktadır. Bu hükme göre 6831 sayılı Kanunda belirtilen işlerin orman köylüleri tarafından kurulan kalkındırma kooperatiflerine, köy tüzel kişiliklerine ve köylülere verilen söz konusu işlerin vahidi fiyat usulüne göre verilmesi halinde bu işler de süreksiz iş sayılacaktır.
Dolayısıyla orman köylülerinden bu kapsamda sigortalı olmak isteyenler “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile sürekli ikametlerinin bulunduğu veya çalıştıkları yerin bağlı olduğu çevre ve orman il müdürlükleri ya da orman bölge müdürlüğü, işletme şeflikleri veya kalkındırma kooperatiflerine onaylatıp ikametlerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne müracaat ederek sigortalılıklarını başlatabileceklerdir. Ayrıca bu kapsamdaki sigortalılar başvuru belgesi ile birlikte işin kooperatife ya da köy tüzel kişiliğine verilmesi halinde kooperatif ya da köy tüzel kişiliği ile Çevre ve Orman Bakanlığının ilgili birimi arasında yapılan sözleşme ile kooperatif üyelerini ya da köy tüzel kişiliğince çalıştırılacakların listesini, köylülerle yapılması halinde ise sözleşmeyi bildirgeye eklemek zorundadırlar.
Bu kapsamda sigortalı olanlar yani mevsimlik tarım işçileri dediğimiz tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar 01.07.2011 tarihinden itibaren asgari ücretin 18 günlük tutarı 502,2 TL’nın %34,5’i olan 173 TL prim ödeyeceklerdir. Ancak alınan bu prim 30 günlük sağlık ve emeklilik hizmeti olarak değerlendirilecektir. Yani bu kapsamda sigortalı olan bir kişi ayda 18 günlük prim ödeyerek 30 gün üzerinden hizmet kazanacaktır. Bununla birlikte prim miktarı her yıl birer günlük tutarda arttırılacaktır.
Bu şekilde sigortalı olan mevsimlik tarım işçileri iş kazası meslek hastalığı, genel sağlık sigortası ve emeklilik haklarından faydalanacak sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eş, çocuk, ana ve babası da Kurumumuzun sağladığı sağlık yardımlarından yararlanabileceklerdir. Konuyu birkaç örmek vererek açıklarsak daha iyi anlaşılacaktır.
Örnek-1)Mehmet adında bir kişinin Şanlıurfa ilinde ikamet etmekte iken süreksiz tarım işinde çalışmak üzere geldiği Gaziantep’de 06.07.2011 tarihinde Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ile Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğümüze müracaat ettiğini varsayalım. Bu durumda Mehmet’in ek 5 inci madde kapsamındaki sigortalılığı 06.07.2011 tarihi itibariyle başlatılacak, sigortalının tescil işlemi Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğümüzce yapılacak, sigortalıya sicil dosyası açılmak üzere belgeler Şanlıurfa Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderilecektir.
Örnek-2)14.04.2011 tarihinde Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ile müracaat eden sigortalının yapılan incelemede 20.01.2011 tarihinden itibaren 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olduğu yani tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu anlaşılmış olup, bu sigortalının ek 5 inci madde kapsamındaki sigortalılığı mümkün olmayacaktır.
Örnek-3)Adana iline bağlı orman köyünde kurulu kalkındırma kooperatifi üyesi olan ve orman işletmesi tarafından birim fiyat usulü ile kooperatife verilen orman işlerinde süreksiz olarak çalışan kişi 06.10.2011 tarihinde Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ile Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne müracaat etmiştir. Bu durumda sigortalının ek 5 inci madde kapsamındaki sigortalılığı 06.10.2011 tarihi itibariyle başlatılacak, tescil işlemi Adana Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ya da ilgili Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğünce yapılacaktır.
Örnek-4)Meslekte kazanma gücünü % 24,5 oranında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri alan sigortalı Ali’nin 02.09.2011 tarihinde ek 5 inci madde kapsamında sigortalı olmak için müracaat ettiğini varsayalım. Ali’nin mevsimlik tarım işçisi olarak sigortalık talebi gelir alıyor olması nedeniyle reddedilecektir.
Ahmet YETİM
Başmüfettiş
Gaziantep Sosyal Güvenlik İl Müdürü
kaynak:http://www.huseyinust.com/Thread-MEVSIMLIK-TARIM-ISCILERININ-SIGORTALILIGI