Yeni Türk Ticaret Kanunu'na Göre Limited Şirketin Kuruluş Belgeleri
Bir önceki çalışmamızda, 6102 sayılı (yeni) Türk Ticaret Kanunu(YTTK)
(Karışıklığa sebebiyet vermemek için, çalışmamızda, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Kanun için Eski Türk Ticaret Kanunu manasında ETTK, 13 Ocak 2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu için de Yeni Türk Ticaret Kanunu manasında YTTK kısaltmaları kullanılacaktır.) ’nın limited şirket kuruluşu için aradığı şartlar üzerinde durulmuş idi. Bu çalışmamızda ise, önceki çalışmanın devamı ve tamamlayıcısı mahiyetinde olmak üzere, YTTK’nın limited şirket kuruluşu için aradığı kuruluş belgeleri üzerinde durulacaktır.
.
YTTK’NA GÖRE LİMİTED ŞİRKETİN KURULUŞ BELGELERİ:
.
Limited şirket kuruluşu için gerekli olan belgelere YTTK’nın 586. maddesinde yer verilmiştir. Buna göre;
- Başvuru dilekçesi,
- Şirket sözleşmesi,
- Kurucular beyanı,
- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca istenilmesi halinde işlem denetçisi raporu (kuruluş denetçisi raporu),
- Değerleme raporu
YTTK’nın 586. maddesinde ismen sayılmamakla birlikte, anılan belgenin de kuruluş belgeleri arasında yer alması gerektiği kanısındayız.
- Denetçinin seçimini ve şirkete temsile yetkili kişileri –ikametgahlarını da içerecek şekilde- gösterir belge
limited şirketin kuruluş belgeleridir.
.
2.1. Başvuru Dilekçesi
.
Limited şirketin tescili için, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline verilmesi ve de kuruluş için gerekli diğer belgelerin eklenmesi gereken dilekçedir. YTTK, başvuru dilekçesinin, limited şirket müdürlerinin tümü tarafından imzalanmasını şart koşmaktadır (YTTK, m.586/f.2). Başvuru dilekçesinde, şirketin tescilinin talep edilmesi yanında, aşağıdaki kayıtlara da yer verilmesi gerekmektedir (YTTK, m.586/f.3):
.
a. Bütün ortakların adları ve soyadları veya unvanları, yerleşim yerleri, vatandaşlıkları.
b. Her ortağın üstlendiği esas sermaye payı ve ödediği toplam tutar.
c. İster ortak, ister üçüncü kişi olsun, müdürlerin adları ve soyadları veya unvanları.
d. Şirketin ne suretle temsil edileceği.
2.2. Şirket Sözleşmesi
.
ETTK’da olduğu üzere (ETTK, m.505), YTTK da, şirketin kuruluş sözleşmesinin yazılı şekilde yapılmasını ve kurucuların imzalarının noter tarafından onaylanmasını zorunlu kılmaktadır (YTTK, m.575).
Bununla birlikte, YTTK, limited şirket sözleşmesinin içeriğine ilişkin olarak “zorunlu” ve “ihtiyarî” kayıt ayrımı getirmekte, ancak “ihtiyarî” hükümlerin şirket sözleşmesine konulması durumunda şirketi “bağlayıcı” mahiyet kazanacaklarını öngörmektedir. Şöyle ki; YTTK, şirket sözleşmesinde aşağıda belirtilen kayıtlara açıkça yer verilmesini zorunlu tutmaktadır (YTTK, m.576):
.
a. Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer.
b. Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde, şirketin işletme konusu.
c. Esas sermayenin itibarî tutarı, esas sermaye paylarının sayısı, itibarî değerleri, varsa imtiyazlar, esas sermaye paylarının grupları.
d. Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları.
e. Şirket tarafından yapılacak ilânların şekli.
Yukarıda sayılanlar dışında, varsa, kurucular tarafından, kurulmakta bulunan şirketle ilgili olarak şirket hesabına alınan malların bedelleri ile şirketin kurulmasında hizmeti geçenlere tanınan menfaatlerin de şirket sözleşmesine yazılması gerekecektir (YTTK, m.582/f.1). YTTK’da, aşağıda belirtilen hükümlerin şirket sözleşmesine konulması hususu ise, kurucuların takdirine bırakılmış, ancak bunların şirket sözleşmesinde öngörülmeleri durumunda “bağlayıcı” olacakları belirtilmiştir (YTTK, m.577):
a. Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılmasına ilişkin kanunî hükümlerden ayrılan düzenlemeler.
b. Ortaklara veya şirkete, esas sermaye payları ile ilgili olarak önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alım hakları tanınması.
c. Ek ödeme yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
d. Yan edim yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
e. Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veya bir genel kurul kararının oylanması sonucunda oyların eşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyan hükümler.
f. Kanunda ya da şirket sözleşmesinde öngörülmüş bulunan yükümlülüklerin hiç ya da zamanında yerine getirilmemesi hâlinde uygulanabilecek sözleşme cezası hükümleri.
g. Kanunî düzenlemeden ayrılan rekabet yasağına ilişkin hükümler.
h. Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel hak tanıyan hükümler.
ı. Genel kurulda karar almaya, oy hakkına ve oy hakkının hesaplanmasına ilişkin kanunî düzenlemeden ayrılan hükümler.
i. Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri.
j. Bilânço kârının kullanılması hakkında kanundan ayrılan hükümler.
k. Çıkma hakkının tanınması ile bunun kullanılmasının şartları, bu hâllerde ödenecek olan ayrılma akçesinin türü ve tutarı.
l. Ortağın şirketten çıkarılmasına ilişkin özel sebepleri gösteren hükümler.
m. Kanunda belirtilenler dışında öngörülen sona erme sebeplerine dair hükümler.
.
Dolayısıyla, YTTK’ya göre, limited şirket sözleşmelerine, zorunlu olan kayıtlar yanında, ihtiyarî kayıtların konulması da mümkün olabilecek, hatta, ihtiyarî olan kayıtlara, şirketin kuruluş sözleşmesinde yer verilmemiş olsa dahi, sonradan sözleşme değişikliğine gidilerek bu tür kayıtlar tesis edilebilecektir. Ancak, bu tür ihtiyari hükümler tesis edilirken, Kanunun o konuda izin verip vermediği hususunun da göz önünde bulundurulması gerekecektir. Zira, şirket sözleşmesi, Kanunda öngörülen düzenlemelerden, ancak, kanunda açıkça cevaz verilmesi durumunda sapabilecektir. (YTTK, m.579).
.
2.3. Kurucular Beyanı
Kurucular beyanı, kuruluşa ilişkin olarak hazırlanan ve kurucular tarafından imzalanan bir beyandır. YTTK’ya göre, kurucular, şirketin kuruluşu ister nakdî ister aynî nitelikte olsun, bu beyanı vermek zorundadırlar (YTTK, m.586/f.2-b; m.349).
.
Kurucular Beyanında;
.
- Şirkete aynî sermaye konuluyor ya da bir ayın veya işletme devralınıyorsa, bunlara verilecek karşılığın uygunluğuna,
- Şirkete bu tür sermaye koymanın veya ayın ya da işletme devralmanın gerekliliğine,
- Bunların şirkete olan yararlarına
ilişkin belgeli, gerekçeli ve kesin ifadeli açıklamalar yer alacaktır. Bu hususlara ilave olarak, beyanda, varsa;
- şirket tarafından iktisap edilen menkul kıymetlerle, bunların iktisap fiyatları,
- söz konusu menkul kıymetleri çıkaranların son üç yıllık, gereğinde konsolide finansal tablolarının değerlemelerine ve çözümlenmelerine ilişkin bilgiler,
- şirketin yüklendiği önemli taahhütler,
- makine ve benzerleri malların ve herhangi bir aktif değerin alımına ilişkin bağlantılar, fiyatlar, komisyonlar ve her türlü borçlar,
- şirket kurucularına sağlanan hususî menfaatler var ise, bu menfaatler ve gerekçeleri,
- kuruluşu inceleyen işlem denetçisine ve diğer hizmet verenlere ödenen ücretler, emsalleriyle karşılaştırılarak açıklanacaktır (YTTK, m.349/f.1-2).
Diğer yandan, YTTK’nın 582. maddesinin birinci fıkrası gereği “şirketin kurulmasında hizmeti geçenlere tanınan menfaatlerin” şirket sözleşmesine yazılması gerekecektir. Ayrıca, şirket sözleşmesinde kurucular lehine intifa senetlerinin çıkarılmasının öngörülmesi durumunda ise anonim şirketlere ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanacaktır (YTTK, m.584).
.
2.4. İşlem Denetçisi (Kuruluş) Raporu
.
Bu rapor bütün limited şirketler için zorunlu değildir. Sadece Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından istenilmesi gerekli görülen limited şirketin kuruluşu, işlem denetçisi tarafından denetlenecek ve sonuçları bir raporla belirlenecektir (YTTK, m.586/f.2-b; m.351). YTTK’da “işlem denetçisi ” olarak yer almakla birlikte, madde gerekçesini de göz önünde bulundurarak, limited şirketin kuruluşunu denetlemekle görevli işlem denetçisini “kuruluş denetçisi” olarak adlandırmak da mümkündür.
.
.
İşlem denetçisi kuruluş raporunda;
.
- payların tamamının taahhüt edilip edilmediği,
- tamamının kanuna uygun olarak bankaya yatırılıp yatırılmadığı ve buna ilişkin banka mektubunun kuruluş belgeleri arasında yer alıp almadığı, bu yükümlülüğün herhangi bir şekilde dolanıldığına ilişkin bir belirtinin bulunup bulunmadığı,
- aynî sermaye ve devralınan ayınlar için mahkemece atanan bilirkişilerce değerleme yapılıp yapılmadığı, mahkemece bir kararla onaylanan raporun dosyaya sunulup sunulmadığı,
- kurucu menfaatlerinin kanuna uygun olup olmadığı,
- kurucular beyanı ile ilgili açık bir uygunsuzluğun, aşırı bir değerin ve işlemlerde görünür bir yolsuzluğun bulunup bulunmadığı,
- diğer kuruluş belgelerinin mevcut olup olmadığı, gerekli noter onaylarının ve izinlerin alınıp alınmadığı
gerekçeleriyle ve hesap verme ilkelerinin gereklerine uygun olarak açıklanacaktır (YTTK, m.586/f.2-b, m.351).
.
Ancak, kuruluş denetçisi raporunda bulunması gereken bu hususlar sınırlı sayı olamayacak, gereklilik arz eden açıklamalar da yapılacaktır. YTTK’da, bu raporun “doğru, açık, eksiksiz bilgi ve hesap verme ve YTTKnın 515’inci maddesindeki dürüst resim ilkesine göre hazırlanması, kesin ifadeler taşıması, gerekli olan yerlerde ayrıntıya inilmesi ve bir sonuçla son bulması” öngörülmektedir.
.
2.5. Değerleme Raporları
.
Limited şirketlere, nakdi sermaye yanında aynî sermaye de konabilecektir. YTTK’nın 581’inci maddesinin birinci fıkrası, bu konuda; “Üzerlerinde sınırlı aynî bir hak, haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları”nın aynî sermaye olarak şirkete konulabileceğini öngörmektedir. Ancak, “hizmet edimleri, kişisel emek, ticarî itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar”, sermaye olarak konamayacaktır (YTTK, m.581/f.1).
.
YTTK’da, limited şirketlere aynî sermaye konulması durumunda, anonim şirketlere ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir (YTTK, m.578). Dolayısıyla, limited şirkete aynî sermaye konacak ise ya da kuruluş sırasında işletme veya ayın devralınacaksa, bu ayınlara ve işletmelere, şirket merkezinin bulunacağı yerdeki asliye ticaret mahkemesi tarafından atanan bilirkişilerce değer biçilmesi gerekecektir (YTTK, m.343).
YTTK, değerleme raporunda, “uygulanan değerleme yönteminin somut olayın özellikleri bakımından herkes için en adil ve uygun seçim olduğunun; sermaye olarak konulan alacakların gerçekliğinin, geçerliğinin ve 342. maddeye uygunluğunun belirlendiğinin, tahsil edilebilirlikleri ile tam değerlerinin; aynî olarak konulan her varlık karşılığında tahsis edilmesi gereken pay miktarı ile Türk Lirası karşılığının”, tatmin edici gerekçelerle ve hesap verme ilkesinin icaplarına göre açıklanmasını şart koşmaktadır (YTTK, m.343). Mahkemenin onayladığı bilirkişi kararı kesindir. Bununla birlikte, değerleme raporuna, “kurucular, işlem denetçisi ve menfaat sahipleri” itiraz edebileceklerdir (YTTK, m.343).
.
3. ÖZET VE SONUÇ :
.
6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre, limited şirketin kuruluş belgeleri “başvuru dilekçesi, şirket sözleşmesi, kurucular beyanı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca istenilmesi halinde işlem denetçisi raporu (kuruluş) raporu, değerleme raporu ve denetçinin seçimini ve şirketi temsile yetkili kişileri –ikametgahlarını da içerecek şekilde- gösterir belge”den ibarettir. Başvuru dilekçesi, limited şirketin tescili için, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline verilmesi ve de kuruluş için gerekli diğer belgelerin eklenmesi gereken dilekçedir. YTTK, başvuru dilekçesinin, limited şirket müdürlerinin tümü tarafından imzalanmasını öngörmektedir
.
Ancak, YTTK’nın limited şirketin kuruluş belgelerine ilişkin bu düzenlemeleri 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Dolayısıyla, anılan tarihe kadar, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun konuya ilişkin hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir. Yani, çalışmamızda ele alınan bu kuruluş belgeleri, 1 Temmuz 2012 sonrasında kurulacak limited şirketlerden talep edilecektir. Öte yandan, YTTK, limited şirketin tüzel kişilik kazanması ile kanuna aykırı kuruluş halleri için de birtakım değişiklik ve yenilikler öngörmüştür. Bu hususlar bir sonraki çalışmamızda detaylı olarak ele alınacaktır.
Soner ALTAŞ
Tarih : 01.09.2011
Kaynak: Süryay Sürekli Yayınlar Ticaret ve Sanayi AŞ
(*) Bu çalışmada belirtilen görüşler yazarına ait olup, çalıştığı Kurumunu bağlamaz.
kaynak : http://www.huseyinust.com/Thread-Yeni-Turk-Ticaret-Kanunu-na-Gore-Limited-Sirketin-Kurulus-Belgeleri