YENİ T.T.K. GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE AZALTILMASI
01.07.2012 Tarihinde yürürlüğe girecek olan yeni Türk Ticaret Yasasında anonim şirketlerin sermayelerini azaltmalarına ilişkin yapılan düzenlemelere bu yazımızda değinmeye çalışacağız.
SERMAYE AZALTILMASININ KARARA BAĞLANMASI
Anonim şirketler, gerek görmeleri halinde esas sermayelerini, yasal asgari tutarın altında kalmamak üzere azaltabilirler.
Sermaye azaltılması yapılacak şirket yönetim kurulu tarafından şirket genel kurulu toplantıya çağrılır. Genel kurul toplantısına ilişkin çağrı ilanında, nama yazılı pay sahiplerine gönderilen mektuplarda ve şirketin internet sitesine konulacak bildirimde; sermaye azaltılmasına gidilmesinin sebepleri ile sermaye azaltmasının amacı ve sermaye azaltmasının ne şekilde yapılacağı ayrıntılı bir şekilde ve hesap verme ilkelerine uygun olarak açıklanır.
Yönetim kurulu, ayrıca bu hususları içeren bir raporu şirket genel kuruluna sunar, genel kurul tarafından onaylanmış rapor tescil ve ilan edilir.
Genel kurulun sermayenin azaltılmasına karar verebilmesi için, öncelikle sermayenin azaltılması ile ilgili olarak; işlem denetçisinin, sermayenin azaltılmasına rağmen şirket alacaklılarının haklarını tamamen karşılayacak tutarda aktifin şirkette varlığının verilecek bir raporla doğrulanması gereklidir.
Genel kurulda alınacak kararda nisap; sermayenin en az yüzde yetmiş beşini oluşturan paylarının sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla alınmasıdır.
Genel kurul kararında, işlem denetçisi raporuna da atıfta bulunularak, sermayenin azaltılmasının ne tarzda yapılacağı gösterilir.
ŞİRKETİN ALACAKLILARINA ÇAĞRI YAPILMASI
Şirket genel kurulunda alınan sermayenin azaltılması kararı üzerine, şirket yönetim kurulu, genel kurulun bu kararını şirketin internet sitesine koyar. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve esas sözleşmede başkaca düzenleme varsa bu düzenlemeye de uygun olacak şekilde, yedişer gün arayla üç defa ilan ettirir.
Yapılacak ilanlarda, şirketin alacaklılarına, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesindeki üçüncü ilandan itibaren iki ay içinde, alacaklarını bildirerek bunların ödenmesini veya teminat altına alınmasını isteyebilecekleri belirtilir.
Şirket kayıtlarına göre alacaklı oldukları bilinen alacaklılara, ayrıca çağrı mektupları gönderilir.
Şirketin sermayesi, şirketin oluşan zararları sonucunda bilançoda oluşan bir açığı kapatmak amacıyla ve bu açıklar oranında azaltılacak olursa, şirket yönetim kurulu alacaklıları davetten, bunların alacaklarının ödenmesinden veya teminat altına alınmasından vazgeçebilir.
SERMAYENİN AZALTILMASI İLE İLGİLİ GENEL KURUL KARARLARININ YERİNE GETİRİLMESİ
Şirketin sermayesinin azaltılması işlemi, alacaklılara verilen başvuru süresinin sona ermesinden ve bu süre içinde başvuruda bulunan alacaklılar olması halinde bunların alacaklarının ödenmesinden veya teminat altına alınmasından sonra yapılabilir. Aksi takdirde, şirketin alacaklıları, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde sermayenin azaltılması işleminin tescilinin ilan edilmesinden itibaren iki yıl içinde sermayenin azaltılmasının iptali davası açabilirler. Alacaklılara verilen teminatın yetersizliği halinde de yargı yoluna başvuru hakkı saklıdır.
Sermayenin azaltılması işlemi için, pay sahiplerinin ellerinde bulunan pay senetlerinin değiştirilmesi veya iptali gereken hallerde, bu husus için pay sahiplerine yapılan ihtara rağmen şirkete geri verilmeyen pay senetleri şirketçe iptal edilebilir.
Pay senetlerine yapılan tebligatta, belirlenen süre içinde şirkete teslim edilmeyen pay senetlerinin iptal edileceği hususu yazılı olarak bildirilir.
Pay sahiplerinin, değiştirilmek üzere şirkete geri verdikleri pay senetlerinin miktarı, alınan genel kurul kararı gereğince değiştirmeye yetmezse, bu senetler iptal olunarak, bunların karşılığında verilmesi gereken yeni senetler satılıp paylarına düşen miktar şirkette saklanır.
Genel kurul kararlarının ve usulüne uygun olarak alacaklıların daveti, borçların ödenmesi veya teminat altına alınması ile ilgili hükümler yerine getirildiğine dair belgeler ibraz edilmedikçe, esas sermayenin azaltılmasına dair karar ve sermayenin gerçekten azaltılmış olması olgusu ticaret siciline tescil olunamaz.
SONUÇ
01.07.2012 Tarihinde yürürlüğe girecek olan yeni Türk Ticaret Yasasında anonim şirketlerin sermaye azaltılması ile ilgili olarak yer alan düzenlemeler esas itibariyle eski yasada yer alan düzenlemelerin korunması şeklindedir.
Sermaye azaltılması ile ilgili olarak getirilen en önemli yenilik, yeni yasada yer alan "işlem denetçiliği" müessesesidir.
İşlem denetçiliği artık sermaye şirketlerinin yasada sayılan işlemlerinde vazgeçilmez bir kurum olarak yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte yerini alacaktır.
Hayrul KAYAR
Samsun Bağımsız Dış Denetim ve SMMM A.Ş.