6111 SAYILI KANUN ÇERÇEVESİNDE, YAPILANDIRMADAN YARARLANAN İŞVERENLERE İHALELER İÇİN VERİLECEK BORCU YOKTUR YAZILARII-GİRİŞ
Kamu İhale Kurumu’nun 2009 yılı verilerine göre; 4734 sayılı Kanun’da belirtilen ihale usulleri kapsamında 98.142, 2010 yılında 87.976 adet ihale yapılmıştır([1]). Bu veriler ışığında yıl içerisinde bir iş gününe düşen ihale sayısı yaklaşık 400’dür. İşverenlerin bu ihalelere girebilmesi için gerekli belgelerden biri de Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerinden alacağı borcu yoktur yazılarıdır. Bu makalede Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçları, 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna([2]) istinaden, yeniden yapılandırılmış olan işverenlerce ihalelere katılabilmek amacıyla talep edilen “borcu yoktur yazıları” ile ilgili yapılacak olan işlemleri anlatmaya çalışacağız
II- KAMU İHALE KANUNU’NA GÖRE DÜZENLENECEK BORCU YOKTUR YAZILARI
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye Katılımda Yeterlilik Kuralları” başlıklı 10. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde, Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunan isteklilerin ihale dışında bırakılacağı hükme bağlanmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliğinde ise, ihaleye katılacak olan isteklilerin, ihale tarihi itibariyle;
I- 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının,
(a) bendi kapsamında gerek kendi adına çalıştırdığı, gerekse ortağı veya işveren vekili ya da üst düzey yönetici olduğu şirketlerde çalıştırılan sigortalılardan dolayı sigorta primine esas aylık kazanç üst sınırının 3 katını aşmayan,
(b) bendi kapsamında (gerçek kişi işverenlerin) kendi sigortalılığından dolayı, sigorta primine esas aylık kazanç alt sınırının 3 katını aşmayan,
(c) bendi kapsamında çalıştırdığı sigortalılardan dolayı, sigorta primine esas aylık kazanç üst sınırının 3 katını aşmayan,
yasal ödeme süresi geçmiş prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının,
II- Kendisinden iş alan alt işverenlerin kendi adlarına çalıştırdıkları ve 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına giren sigortalılardan dolayı, sigorta primine esas aylık kazanç üst sınırının 6 katını aşmayan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının,
III- 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ya da çeşitli Kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış olan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının,
IV- Tasarrufa teşvik kesintisi ve katkı tutarları, konut edindirme yardımı, idari para cezası, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı ve damga vergisi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının
kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyeceği öngörülmüştür.
III- 6111 SAYILI KANUN GEREĞİ YAPILANDIRMA KAPSAMINDA İHALELERE GİRMEK İÇİN TALEP EDİLEN BORCU YOKTUR YAZILARI
Kapsama giren borçları, 6111 sayılı Kanun uyarınca yapılandırılmış ve yapılandırma yükümlülüklerini yerine getiren işverenlerce ihalelere katılmak amacıyla kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olup olmadığına ilişkin yazı talep edilmesi halinde,
a- 6111 sayılı Kanun uyarınca peşin ödeme başvurusunda bulunulmuş ise, Yapılandırılmış olan borçlarının (idari para cezaları hariç) tamamını ödedikleri tarih itibariyle, (Yapılandırma kapsamına girmeyen yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının toplamının ihale tarihi itibariyle, Kamu İhale Tebliği’nde belirtilen sınırların altında olması kaydıyla)
b- 6111 sayılı Kanun uyarınca taksitle ödeme başvurusunda bulunulmuş ise, yeniden yapılandırılan borçlarla ilgili ödeme vadesi geçmiş aylık taksitler ile geç ödeme zammının ve yapılandırma kapsamına girmeyen yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun ihale tarihi itibariyle toplamının,
Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen sınırların altında olması ve 6111 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanma hakkının devam etmesi kaydıyla, kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olmadığına ilişkin yazılar verilebilecektir.
Örnek-1: Tüzel kişiliği haiz ve sadece 5510 sayılı Kanun kapsamında işveren olan (A) Ltd. Şti’nin Pendik Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’ne müracaat ederek ihale tarihi olarak belirttiği 22.04.2011 tarihi itibariyle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesi hükmü uyarınca borcu yoktur yazısı talep ettiğini ve adı geçen Ünitece de Türkiye genelinde yapılan sorgulama sonucunda bu işverenin, başka işyeri dosyası bulunmadığını varsayalım.
İşveren (A) Ltd. Şti., 6111 sayılı Kanun kapsamındaki 78.000,00 TL sosyal güvenlik prim borcu için 02.04.2011 tarihinde yapılandırma talebinde bulunduğunu, yapılandırmaya konu borcun tamamını 20.04.2011 tarihinde peşin ödediğini, 6111 sayılı Kanun Kapsamına girmeyen 7.800,00 TL sosyal güvenlik prim borcu bulunduğunu varsayalım.
İşverenin ihale tarihi olan 22.04.2011 tarihi itibariyle, 6111 sayılı Kanun Kapsamına girmeyen 7.800,00 TL prim borcunun, sigorta primine esas kazanç üst sınırının 3 katının (796,50 x 6.5 x 3=15.531,75) altında olması nedeniyle, 22.04.2011 tarihi itibariyle Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesi hükmü uyarınca borcu yoktur yazısı verilebilecektir.
Yine aynı varsayımlarla sadece ihale tarihinin 20.04.2011 tarihi olması halindeki durumu inceleyelim.
Bu durumda ihale tarihi itibariyle, 6111 sayılı Kanun kapsamındaki sosyal güvenlik borçları(İdari para cezası hariç) ile yapılandırma dışında vadesi gelmiş sosyal güvenlik borçlarının (İdari para cezası hariç) toplamının, sigorta primine esas kazanç üst sınırının 3 katının (796,50 x 6.5 x 3=15.531,75) üstünde olması nedeniyle, işverenin ihale tarihi olan 20.04.2011 tarihi itibariyle borcu yoktur yazısının alması mümkün olmayacaktır.
Örneği diğer bir varsayımla değerlendirmeye devam edelim.
İşveren (A) Ltd. Şti, 6111 sayılı Kanun kapsamındaki borçlarını 18 taksitle ödeme talebinde bulunduğunu varsayalım.
On sekiz taksitle ödeme tercihinde bulunan (A) Ltd. Şti’nin 20.04.2011 veya 22.04.2011 tarihinde, Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesi hükmü uyarınca borcu yoktur yazısı, talebinde bulunması halinde;
(A) Ltd. Şti’nin 6111 sayılı Kanun kapsamına girmeyen muaccel borçları 7.800,00 olup, yapılandırmanın ilk taksit ödeme tarihi 30.06.2011’dir. Dolayısıyla, Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen sınırların değerlendirilmesine konu borç sadece 7.800,00 TL olacak, İşverenin Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesi hükmü uyarınca talep ettiği borcu yoktur yazısı talep edilen her iki tarih için de verilebilecektir.
IV- SONUÇ
6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereği, işverenlerin kapsama giren borçlarını peşin veya taksit ile ödeme tercihleri, Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesi hükmü uyarınca talep ettiği borcu yoktur yazılarında, önem arz ettiği bir gerçektir.
Peşin ödeme yolunu tercih eden borçlulara, 6111 sayılı Kanun uyarınca yeniden yapılandırılmış olan borçlarının (idari para cezası borçları hariç) tamamını ödedikleri tarih itibariyle, (6111 sayılı Kanun kapsamına girmeyen muaccel borçların toplamının yukarıda belirtilen limitlerin altında olması kaydıyla),
Taksitle ödeme yolunu tercih eden borçlulara, 6111 sayılı Kanun kapsamına girmeyen muaccel borçları ile borçlarından (idari para cezası borçları hariç) vadesi geçtiği halde ihale tarihi itibariyle ödenmemiş veya eksik ödenmiş taksitlerinin toplamının yukarıda açıklanan limitlerin altında olması ve anılan Kanun hükümlerinden yararlanma hakkının devam etmesi kaydıyla, kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunmadığı yönünde yazılar verilecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta yapılandırma borcunu peşin ödeme yolunu tercih eden işverenlerin, vadesi 30.06.2011 olan, yapılandırmaya konu borcun tamamının kapatmadan (6111 sayılı Kanun kapsamına girmeyen muaccel borçların toplamının yukarıda belirtilen limitlerin altında olması kaydıyla) Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesi hükmü uyarınca talep ettiği borcu yoktur yazılarını alamamasıdır. Borcunu peşin ödeme yolunu tercih eden işverenlerin, yapılandırılan borcun, peşin ödeme tarihi en geç 30.06.2011 olduğundan vadesi gelmiş borç kapsamında değerlendirilmemesinin yerinde olacağı kanaatindeyiz.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Pendik Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür Yrd., Sosyal Güvenlik Kontrol Memuru
[1] Kamu İhale Kurumu, 2009-2010 Kamu Alımları İzleme Raporu
[2] 25.02.2011 tarih ve 27857 (1.mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Yazar:Hakan HASTÜRK*
E-Yaklaşım / Haziran 2011 / Sayı: 222
twitter.com/vergivekanunlar
http://vergivekanunlar.blogspot.com/
