“Ulusal İstihdam Stratejisi” kapsamında ele alınıp, Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Ekonomi koordinasyon kurulu’nda görüşülmekte olup, henüz bakanlar kuruluna getirilmeyen, ancak 6111 sayılı Torba yasa ile belirlenen lakin temel düzenlemeler yapılmayan yeni kıdem tazminatı konusu , son günlerde ulusal medyada bolca tartışılır hale gelmiştir.
Yeni, Kıdem tazminatına neden ihtiyaç duyuldu?
-4857 sayılı iş Kanunu” kapsamında kıdem tazminatının işletmeler açısında yüksek maliyetler doğurduğu, uzun vadeli gelir gider planlaması yapmayan işletmelerin kıdem tazminatı ödemelerinde zafiyet göstermektedirler. Bu nedenle de istihdamın kayıt dışılığa kaydığı görülmektedir.
-Çalışanların başka başka işyerlerinde çalışmaları ve istifaları durumunda cari iş kanununa göre, Kıdem tazminatında faydalanamadıkları
-Özel sektörde çalışan işçilerin büyük bir kısmının kıdem tazminatı alamadığı, konunun ihtilafa yol açması ile dava konusunun yapılaması ve tarafların karşı karşıya gelmesi ve zarar görmeleri
-Kıdem tazminatının “devlet güvencesi” altına alınıyor olması gerekçeleri ile
Hükümet programı ile yeniden gündeme gelen konuyu yakın planda incelediğimizde;
Ekonomi yönetimi konuyla ilgili olarak “Kıdem Tazminatı Fonu Kanun tarsısı taslağını hazırlamıştır.
Hazırlanan kanun taslağı düzenlemesi ile konunun genel hatları belirlenmiştir.
Bu haliyle Kıdem tazminatı kaldırılmıyor, bunun yerine Kıdem tazminatı fonu kurularak, konu güvenceye kavuşturulmaktadır. Hesaplamada ise alt limit asgari ücret; (837,00) üst limit ise bugünkü kıdem tazminatı tavanı(2.731,65) Tl üzerinden %3 kıdem tazminatı kesintisi yapılarak fon’a işveren tarafından yatırılacaktır. Fon’a çalışanlarda herhangi katkı veya kesinti yapılmayacaktır.
4857 Sayılı yasa kapsamında 1 yıla 1 brüt maaş olarak hesaplanan kıdem tazminatı Yeni Kıdem tazminatı uygulamasında ise; 20 yıla 6 maaş olarak belirlenmekte olup, bu da çalışanlar açısında kazanılmış hakkın gaspı olarak görmek gerekir. Dileriz ki konuyla ilgili kanun düzenlenmesi aşamasında kazanılmış hakkın korunarak yasaya girmesidir.
Fonda bekleyen para “kutsal para” olacak ve hiçbir şekilde başka yerlerde kullanılmayacaktır. Fon Yüksek denetleme kurulu ve 3568 sayılı yasa’ya göre ruhsat almış ve denetim yetkisine sahip meslek mensupları ile Bağımsız denetleme şirketlerince üçer aylık sürelerde denetlenecek ve kamuoyuna duyurulacaktır.
Hazırlanan Kıdem Tazminatı fonu uygulamaya geçtiğinde, çalışan işçilerin bir yılın sonunda kıdem tazminatı alma hakkı olmayacak, ancak 10 yıl çalıştıktan sonra ancak hak kazanacak ve istediğinde fondan kıdem tazimatına mahsuben para alabilecektir. Ayrıca çalışanın malulü halinde hak sahibi olarak ve ölümü halinde mirasçıları kıdem tazminatında hak sahibi olacaklardır.
Yeni kıdem tazminatı ile ilgili verdiğim bilgiler, ekonomi koordinasyonu kurulu tasarısı ve kamuoyunda tartışılan bilgiler ışında hazırlanmıştır. Konu TBMM’sinde görüşülmeye başladığında daha da netleşecektir.
Bahattin ÜLGER
Malatya SMMMO Başkanı
malatyasmmmo.org.tr/