İş kazalarında işverenin yükümlülülükleri
Son zamanlardada işkazalarının yoğunlaşması üzerine, bu konudan bahsetmek istedim:
Ülkemiz maalesef iş kazalarında Avrupa birincisi, dünya üçüncüsü. Bu durum, iş sağlığı ve güvenliği açısından oldukça düşündürücü olduğu kadar devletimize getirdiği ciddi bir yük de var.
.
Sosyal güvenlik mevzuatına göre sigortalıların işyerinde bulunduğu sırada, yürütülmekte olan iş nedeniyle, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi sırasında, emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrıldığı zamanlarda ve işverence sağlanan taşıtla işin yapıldığı yere gidiş ve gelişi sırasında meydana gelen olaylar iş kazası sayılıyor.
.
Kazalarının meydana gelmemesi için birtakım tedbirler gerekiyor. Bununla beraber iş kazasının meydana gelmesi sonrasında da birtakım bildirimlerin yapılması gerektiği unutulmamalı. Söz konusu bildirimler hem iş hem de sosyal güvenlik mevzuatında düzenlenmiştir.
.
5510 sayılı kanun uyarınca iş kazaları işverenler tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilmesi gerekiyor. Eğer iş kazası işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelirse, bildirim süresi iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
İşveren bu süre zarfında bildirim yapmazsa, gecikilen süre kadarlık iş göremezlik ödeneği işverenden alınır. Bilindiği gibi iş kazaları ve meslek hastalıklarında SGK, çalışanlara iş göremezlik ödeneği adı altında bir ödeme yapmaktadır.
Kendi namına çalışanlar
Kendi nam ve hesabına çalışanların yani eski adıyla Bağ-Kurluların iş kazası geçirmeleri halinde toplamda bir aylık süreyi geçirmemek şartıyla rahatsızlıklarını (bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra) üç işgünü içinde SGK’ya bildirmeleri gerekiyor. Bu sürede bildirim yapılmazsa, bildirime kadar geçen süre için yapılacak geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez. Bildirim tarihinden sonraki sürelere ait geçici iş göremezlik ödeneği ise ödenir. Ayrıca bildirim tarihine kadar yapılan sağlık harcamaları da işverenden istenir.
.
SGK’ya bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmadığı konusunda ihtilaf doğması halinde konu, kurum müfettişleri veya bakanlık iş müfettişleri tarafından soruşturmaya tabi tutulmaktadır.
Bildirim sürelerinin, işgünü dikkate alınarak hesaplanması gerekiyor. Bundan dolayı hesaplamada cumartesi, pazar ile milli bayram ve genel tatil günleri dikkate alınmaz. Bugünlere rastlayan günleri takip eden günlerden sonra söz konusu süre işlemeye başlar veya devam eder.
İdari para cezası uygulanır
Mücbir sebebe bağlı olarak süresinde bildirim yapamayan işverenlerin, mücbir sebebi belgelemeleri şartıyla, mücbir sebebin ortadan kalktığı tarihten sonraki üç işgünü içinde iş kazasını kuruma bildirmeleri gerekiyor. İş kazası bildirimleri elektronik ortamda yapılabiliyor.
.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalılar ile 4/1 (b) -eski adıyla Bağ-Kur- bendi kapsamında sigortalı sayılanların işyeri sicil numarası olmaması nedeniyle elektronik ortamda yapılamayan bildirimler ile elektronik altyapının olmadığı yerlerde meydana gelen vakalara ilişkin bildirimler kâğıt ortamında yapılabiliyor.
Öte yandan iş mevzuatı uyarınca işverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorunda. Bu yükümlülüğe riayet etmeyen işveren veya işveren vekiline 1.250 TL idari para cezası uygulanmaktadır.
.
Necati Çetiner
Emeklilik Rehberi
ege@milliyet.com.tr
http://www.milliyet.com.tr/is-kazalarinda-isverenin-yukumlululukleri/necati-cetiner/ege/yazardetay/28.04.2012/1533845/default.htm
