İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası-6: İş sağlığı ve güvenliği destek hizmetleri

 

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası-6: İş sağlığı ve güvenliği destek hizmetleri

Yasa ile getirilen bir yenilik, iş sağlığı ve güvenliği konusunda profesyonel yardım alınması ve bunun yerine gelmesinde bazı işletmelere devletçe destek verilmesidir. Gerçekten, iş sağlığı ve güvenliğinin, çok disiplinli ve kapsamlı bir alan olması ve bilgi birikimi, uzmanlaşma ve ekip çalışmasını gerektirmesi nedeniyle, işverenlere profesyonel yardım ihtiyacı doğuruyor olması kaçınılmazdır. İşyerlerinde karşılaşılan sorunların başında iş sağlığı ve güvenliği alanında yetişmiş insan gücünün yetersizliği gelmektedir. Çalışanların sağlık ve güvenliği açısından çalışma ortamlarının iyileştirilmesi amacıyla işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi dışındaki diğer sağlık personeli gibi iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinden yararlanılması son derece doğal olup; yasanın 6. maddesinde profesyonel yardım alınması konusunda ve bu hizmetin temini için çeşitli modellere yer verilmiştir. Bununla birlikte, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işyeri dışından alınması durumunda da işverenin sorumluluğu ilkesinin devam edeceği Kanunun 5'inci maddesinde açıkça ifade edilmiştir.

Ancak, profesyonel yardım alımında önceliğin işyerinde çalışan iş güvenliği uzmanı kişilere verilmesi, işyerinde yeterli nitelikte personel bulunmaması halinde, işyeri dışında kurulu bulunan yetkili kurum ve kuruluşlardan veya bu hizmeti veren organizasyonlardan alınması gerekmektedir. İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi dışındaki diğer sağlık personelinin çalışma süreleri tespitinde işyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısı göz önünde bulundurularak yönetmelikle belirlenmesi öngörülmüştür. İşverenin, iş sağlığı ve güvenliği hizmetini sunacak personele gerekli araç, gereç ve ortamı sağlama zorunluluğu getirilmiştir. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

Yeni yasa ile getirilen önemli bir yenilik de 7. maddede öngörülmüş: “Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan, çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ondan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir.” (md.7/a). Üstelik, 10'dan az çalışanı bulunan işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine yönelik görevlendirme zorunluluğu getiren yasa, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin vereceği hizmet bedellerinin ücretlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılarak ödeneceğini öngörmüştür (md.7/b).

Kanunun gerekçesinde, ilk uygulama döneminde iş kazası ve meslek hastalıkları bakımından kısa vadeli sigorta kolu prim gelirleri hesabında hissedilebilir bir harcamaya sebep olabilecek bu düzenlemenin, uzun dönemde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerleşmiş olması ve işyerlerinde güvenlik kültürünün oluşması sayesinde, iş kazası ve meslek hastalıklarından kaynaklanan görünür ve görünmeyen maliyetleri (geçici iş göremezlik, sürekli iş göremezlik ve iş kazası ve meslek hastalığı kaynaklı tedavi masrafları ve ölüm aylığı gibi giderlerin) azaltması beklenmektedir.

Aynı şekilde, bu düzenlemeyle 89/391 EEC sayılı Direktifin giriş kısmında da üzerinde durulan küçük işletmelerin gelişimlerinin devam edebilmesi amaçlanmıştır. Gerçekten, bu sayede küçük işletmeler ekonomik olarak yük altına girmemiş olacaklar; iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi bakımından işyerlerinde iyileştirmeler sağlanacaktır. Bakanlık, karşılanacak bu hizmet bedellerinin ödenmesinde ülke geneli veya iller bazında düzenleme yapabileceği gibi, prim borcu olan işyerlerinin bu hizmetlerden yararlanıp yararlanamayacağına dair usul ve esasları belirleyen yönetmelik çıkaracaktır. Yönetmelikte, işyerinin özelliklerine göre hizmet bedellerinin tespiti, bu bedellerin ödenme şekilleri, bu hizmetleri verebilecek yetkilendirilmiş kişi ve kuruluşların özellikleri de yer alacaktır.

Nihayet, özel düzenlemeden faydalanan işyerlerinde yapılan kontrol ve denetimlerde kayıt dışı işçi çalıştıran işverenlerden, işbu özel düzenleme kapsamında yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte tahsil edileceği gibi, bu işverenler üç yıl süreyle bu fıkrayla sağlanan destek unsurlarından da ayrıca yararlanamayacaklardır (md.7/ç).

Prof. Dr. Fevzi DEMİR

 

http://www.gozlemgazetesi.com/yazarlar/prof-dr-fevzi-demir/1162-is-sagligi-ve-guvenligi-yasasi-6-is-sagligi-ve-guvenligi-destek-hizmetleri.html