Esnaf odalarında defter ve tasdikleri (1)Geçtiğimiz Cuma ve Cumartesi günü; yeni yılda kullanılacak yasal defterlerin tespit edilmesi, temin edilmesi ve notere tasdik ettirilmesini konu etmiştik.
.
.
Bugün 5362 sayılı “Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşlar Kanunu” çerçevesinde kurulmuş meslek odalarında tutulması ve tasdik edilmesi gereken defterleri aktaracağız.
.
Bu defterleri üç grupta ele almak gerekiyor:
1- Yasa çerçevesinde tutulması ve tasdiki gereken defterler,
2- Muhasebe yönetmeliği çerçevesinde tutulması ve tasdiki gereken defterler,
3- Muamelat yönetmeliği çerçevesi bakımından tutulması ve tasdiki gereken defterler,
.
1-Yasa çerçevesinde tutulması ve tasdiki gereken defterler,
5362 sayılı Yasa'nın; “Kullanılacak beyanname, defter ve makbuzlar” başlıklı 60’ıncı maddesinde; Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında kullanılacak defter şunlardır:
1) Üye kayıt defteri.
2) Genel kurul karar defteri.
3) Yönetim Kurulu karar defteri.
4) Denetim Kurulu karar defteri.
5) Gelenek ve teamül defteri.
6)Demirbaş defteri.
7) Gelen ve giden evrak kayıt defteri.
8) Mevzuata uygun muhasebe defterleri.
9) Kasa defteri.
10) Gelir ve gider defteri.
11) Kıymetli evrak defteri.
12) Hizmetin gerektirdiği diğer defter ve belgeler. Olarak sıralanmaktadır. Adı geçen defterlerin tasdiki ve ne şekilde kullanılacağı hususu yönetmeliklerde açıklanmıştır.
.
2- Muhasebe yönetmeliği çerçevesinde tutulması ve tasdiki gereken defterler,
Muhasebe Yönetmeliği'nin 82’nci maddesinde tutulması gereken defterler şunlardır:
.
a)Yevmiye defteri,
b)Büyük defter (Defteri kebir),
c)Kasa defteri,
ç)Yardımcı hesaplar defteri (Tali hesap defteri),
d)Demirbaş defteri,
e)Kıymetli evrak defteri.
Bu defterlerden; yardımcı hesaplar defterleri, demirbaş defterleri ve kıymetli evrak defterleri hariç diğer defterler noter tasdikine tabidir. Her ne kadar yönetmelik böyle hüküm vermişse de benim şahsi görüşüm tüm defterlerin tasdiki yönünde.
.
Şimdi bu defterlerin nasıl ve ne şekilde tutulacaklarına bir göz atalım:
a)Yevmiye defteri: Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin yevmiye tarihi ve numarasıyla ve maddeler hâlinde düzenli olarak yazıldığı müteselsil sıra numaralı defterdir. Yevmiye defterine açılış kaydı yapıldıktan sonra, günlük işlemler muhasebeleştirme belgelerine dayanılarak kaydedilir.
b) Büyük defter: Büyük defter, yevmiye defterinde kayda geçirilmiş olan işlemleri usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir. İşlemler yevmiye tarihi ve numarasına göre yevmiye defterine kaydedildikten sonra, aynı yevmiye tarihi ve numarası ile her bir hesap için açılmış büyük defterde ilgili sayfalara tasnifli olarak kaydedilir.
c)Kasa defteri: Kasa işlemlerine ait defter, diğer defterlerde yer alan bilgilere ilaveten, günlük kasa sayımına ilişkin bilgileri ve sayman ve veznedar tarafından durumun tespitine ilişkin açıklamaları ihtiva edecek tarzda düzenlenir. Her gün işlenme mecburiyeti vardır. Kayıtlar; vezneye bakan memur tarafından her tahsil ve tediyede derhal yapılır.
Devam edecek.
ENGİN MALAY / YENİGÜN
07.12.2011