ÇOCUKLARIN SİGORTASI İPTAL EDİLDİ/ SİZDEN GELEN SORULARA CEVAPLAR
5510 sayılı yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte 01.05.2008 tarihinde ağırlaşan emekli koşulları 65 yaşında emekli olmaya merhaba demek,bu tarihten sonra sigortalı olanların SGDP ile çalışmama engeli gibi nedenlerle karşı karşıya kalınacağı için birçok aile henüz bir günlük bebekleri bile sigortalı gösterme telaşı içine girdiler.
Örneğin:
İzmir İlinde Yapılan Denetim ile;
25 bin çocuk işçi, İzmir Sosyal Güvenlik (SGK) İl Müdürlüğü müfettişlerine takıldı. SGK müfettişleri yaptıkları araştırmada, İzmir’de 24 bin 931 çocuğun sigortalı yaptırıldığını ve bunlardan sadece 199’unun gerçek sigortalı olarak reklam ajanslarında çalıştığını belirledi. Denetimler sonunda 24 bin 732 çocuk işçinin sigortaları iptal edildi. Ailelerin ödedikleri toplam 2.5 milyon liralık prim devlete gelir olarak bırakıldı. Sahte evraklarla sigortalı yaptıran 6 bin 746 işyeri hakkında ise 2.5 milyon liraya yakın para cezası kesildi.
01.04.2008-30.04.2008 tarihleri arasında sigortalı girişi rakamlarında patlama gerçekleşti.
30 NİSAN 2008
"Hiç hatırlamaz olur muyuz" diyeceksiniz. Haklısınız.
O dönemde, defalarca yazdığımız gibi, yeni sosyal güvenlik yasasına göre, 30 Nisan 2008 akşamına kadar, sigortalı olarak işe başlayanlar; 10 puan fazla emekli aylığı, 65 yerine kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşında emeklilik ve ileride emekli olduklarında, çalıştıkları zaman emekli aylıklarının kesilmemesi gibi çok önemli avantajlar elde ediyorlardı.
Bir süre önce, 30 Nisan 2008’e kadar, küçük-büyük 1 milyon 700 bin kişinin sigortalı olduğuna dair haberler yayınlandı (Çocuk sigortalı sayısının da 1 milyon 400 bin olduğu belirtildi ama burada büyük abartma var. Gerçek rakam, belirtilenin yüzde 10’u civarında). Bunlardan bazıları sadece bir-iki gün, ya da hafta, bazıları da daha uzun süre sigortalı çalıştılar. Kayıt dışı çalışanlar da "emeklilik avantajı" nedeniyle, kayıt içine girdiler.(Hürriyet Gazetesi-19.07.2008 Şükrü Kızılot)
SGK aileleri uyarmasına rağmen bu sigortalama işlemi ise medya da yer alarak hızla devam etmiştir.
Sigortasız çalıştırmak ne kadar suç ise sahte sigortalı çalıştırmak da o kadar suçtur.
SGK sigorta girişlerini iptal eder. Bununla ilgili dava açılması için gerçekten Çocuk Sigortalıların anılan işyerlerinde fiili çalışması gerekir.
Örneğin:
Bir çocuk şampuanı reklamında 1-5 yaş arası çocuklar rol alıyorsa,reklam filmini yapan ajansta çocukların sigortalı olması yasa gereğince gerekiyor.
Bu reklam filmi de kanallarda gösterime girmiş ise o çocukların sigortası iptal edilme şansı azdır.
Bu reklam filmini çeken firma ile üretici firma arasında yapılan sözleşmeler,çocuğun ebevynleri ile yapılan sözleşmeler de karine teşkil edecektir.
Gerçek fiili çalışma olgusu halinde SGK Denetim Memurları olumlu tutanak tutacaklardır.
Örneğin:
Bir Giyim firmasında tüm Türkiye çapında çocuk giysilerinin tanıtımı maksadı ile katalog çekimi yapılarak bunların basılarak şubelerde dağıtımı yapılmış ise bununla ilgili ajans yada reklam firması arasında yapılan anlaşmalar karine teşkil edecektir.
Tüm bu işlemler yapılırken ajanslar ve bu çekimlerde rol alan çocukların aileleri arasında yapılan borçlar kanununa tabi sözleşmeler de önemli delil teşkil edecektir.
Bu şekilde işlemlere tabi olanların SGK işe girişlerinin iptal edilme şansı daha az olacaktır.
Örneğin:
TV kanallarında bir dizi film çekiliyorsa bu dizi de rol alan çocuğun sigortası da iptal edilemez.
En önemli karine de bu dizi filminin jeneriğinde sigortalı çocuğun isminin geçmesi delil olarak gösterilecektir.
Bununla ilgili en güzel örnekte 2 günlük yeni doğmuş bir çocuğun reklam filmi çekiminde ya da dizide oynatılırken yapımcı firma ile aile arasında yapılan sözleşme de çocuğun fiili olarak sigortalı olduğunun göstergesi olur.
Özetler isek;
Çocuklar film, sinema, reklam, broşür gibi çekimlerde rol aldıklarında 4-1(a) SSK’lı yapılmak zorundadır ve yaş sınırı yoktur.
Çalışma Hayatında 5953 sayılı Basın İş Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu veya 4857 sayılı Kanun gibi henüz özel bir çalışma kanunu-düzenlemesi olmayan güzel sanatlar konularında Borçlar Kanunu’nun 353’üncümaddesi uygulanır. Borçlar Kanunu gereğince güzel sanatlar konularında faaliyet gösteren, örneğin reklam filminde rol alan, katalog çekimlerinde görev verilen aralarında hizmet akdi yapılan çocuklarınızın yaşı kaç olursa olsun sigortalı yapılmak zorundadır.
SGK Denetmenleri Görevini Aksatmamalı Aynı Hassasiyet İle Günümüzde Dizilerde Rol Alan Çocuklarında Sigortalılık Durumlarını Göz Altına Almalıdır:
Bu konularda hassas olduğunu gözler önüne sermek isteyen SGK yetkilileri özellikle 30.04.2008 tarihine kadar işe girmiş çocukların sigortalılığını iptal ederken,aynı hassasiyeti şu anda dizilerde rol alan çocukların sigortası var mı yok mu yönünde araştırma yapmalı bunun sonuçlarını da tıpkı sahte sigortalı çocuk sonuçları gibi kamuoyu ile paylaşmalıdır.
Bu yönde anılan bir Yargıtay kararı da yukarıda verdiğimiz örnekleri destekler niteliktedir.
Yargıtay 10 HD kararına göre;
Kurumun sigortalılık tescil işlemlerini tek taraflı olarak iptal etme yetkisinin bulunmadığı yönündeki hatalı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen” hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 08.07-2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Tüm bunlara rağmen gerçek fiili çalışma var ise elinizde çocuğunuzun çalıştığına dair sağlam kanıtlarınız bulunması halinde SGK sigorta tescili iptaline karşı İş Mahkemesinde dava açma hakkınız saklıdır.
SİZDEN GELEN SORULARA CEVAPLAR
TERCİHİM NE OLMALI?
10.04.1969 doğumlu erkek sigortalıyım.01.02.1992 yılında SSK’lı olarak başlangıcım var.1800 gün ödendi.01.01.2000 yılında Bağ-Kur’lu oldum.Askerliğimi sigortalı olmadan önce yaptım. Bağ-Kur şartı ile ne zaman emekli olurum?En erken nasıl emekli olurun?Mehmet.
Bağ-Kur Şartı İle;
55 yaşında 9000 gün ile emekli olursunuz.Askerliğiniz borçlandığınızda 54 yaşında emekli olursunuz.
58 yaşında 15 yıl 5400 gün ile emekli olma hakkınız var.
**
SSK şartı ile;
01.02.1992 girişinize göre 25 yıl 53 yaş 5600gün ile emekli olma hakkınız var.Askerliğinizi borçlanırsanız bu süre 25 yıl 52 yaş 5525 gündür.
İşyerinizi kapatmadan 01.03.2011 yılında 6111 sayılı torba yasada yapılan düzenleme ile 4-1(a)’lı olarak hizmet akdi ile çalışma hakkınız bulunuyor.
Bu şartı sağlamanız halinde askerliği de borçlanırsanız 1260 gün SSK’lı olarak çalışırsanız 10.04.2021 yılında emekli olursunuz.
Bu da size 2 yıllık avantaj sağlar.
Tüm bunları yapmaz iseniz Yaş Haddinden Bağ-Kur’dan Emekli olmak avantajlıdır.
**
49 YAŞINDA EMEKLİ OLURSUNUZ
01.01.1966 yılı doğumlu kadın sigortalıyım.01.07.1992 yılında SSK’lı oldum.3500 gün prim ödedim.01.01.2009 yılında isteğe bağlı sigortalı oldum.Ne zaman emekli olurum?Gülcan.
24.05.1992-23.05.1993 yıllarında ilk defa sigortalı olanlar için 20 yıl 49 yaş 5600 gündür.
15 yıl 3600 gün ile 58 yaşında emekli olursunuz.
2100 gün kadar prime ihtiyacınız var.Bunun 01.01.2009 itibaren 41 ay sayarsanız.31.05.2012 günü isteğe bağlı sonlandıracaksınız.geriye kalan gün sayısını Aktif çalışarak SSK şartı ile emekli olursunuz.
**
ASKERLİK BORÇLANIRSAN ERKEN EMEKLİ OLURSUN
15.01.1963 doğumluyum.Askerden sonra sigortalı oldum.11.11.1985 yılında ilk defa SSK’lı olarak prim ödedim.4000 gün kadar primim var.Ne zaman emekli olurum?Selahattin.
24.05.1985-23.11.1986 25 Yıl 49 Yaş 5300 gün ile emekli olursunuz.1300 gün eksiğiniz var.540 gün kadar askerliği öderseniz 760 gün kadar ödeyerek en kısa zamanda emekli olursunuz.
Benden size tavsiye borçlanmalarınızı SSK’lı çalışırken yapınız.İleri de sorun yaşamamak adına.
**
SON 3,5 YIL SSK’lı TAMAMLAMANIZ GEREKİR.
10.02.1966 doğumluyum.01.05.1982 yılında SSK’lı olarak 2 gün kadar çalışma günüm var.01.01.1996 yılında Esnaf Bağ-Kur’lu oldum.SSK şartı ile emekli olmak istiyorum.Ne zaman emekli olurum?Hakan.
01.03.2011 yılından itibaren işyerini kapatmadan SSK’lı olmanız halinde 25 yıl 46 yaş 5075 gün ile emekli olursunuz.
Sizin bundan sonra 1261 gün kadar SSK prim ödediğiniz gün emekli olacaksınız.
Sizin için önemli olan son 3,5 yıl kuralını iyi değerlendirmeniz.
**
50 YAŞINDA EMEKLİ OLURSUNUZ
1982 yılında SSK’lı olarak 150 gün kadar çalıştım.26.10.1987 Devlet Memuru oldum.Ne zaman emekli olurum? Necat
15.11.1987 yılına göre iştirakçiliğiniz başlamıştır.150 gün SSK’lı çalışmanız ise bu süreyi 5 ay geriye götürecektir. 15.06.1987 girişinize göre 50 yaşında 9000 gün ile emekli olacaksınız.
**
ASKERLİK BORÇLANMASI AVANTAJ SAĞLADI
05.08.1975 tarihinde doğdum.09.10.1999 yılında 657 tabi memur oldum. Memuriyet öncesi olan 15 ay askerliğimi borçlandım.Ne zaman emekli olurum?İsmail.
15.10.1999 yılında iştirakçiliğiniz 15 ay kadar geriye giderek 15.07.1998 tarihine göre 57 yaşında emekli olacaksınız.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
