13 Kasım 2011 Pazar

Babanız sağlık yardımını kendi sigortasından almak zorunda

Soru: Babam sigortamdanfaydalanaraksağlık yardımı alıyordu. Ancak, hastaneye gidince sigortasının kesilmiş olduğu söylenmiş. Bağ-Kur’a kayıtlı görünüyor. Bağ-Kur kaydını iptal edebilir miyiz?

Haydar BİLGE Cevap: Kurumun yaptığı işlem doğru. Babanız Bağ-Kur’lu olarak sağlık yardımını kendi sigortasından almak zorunda. Sizin üstünüzden sağlık yardımı alamaz. Bağ-Kur’u kapatmak için vergi mükellefiyetini kapatıp, yapmakta olduğu faaliyete son vermek gerekiyor. Vergi mükellefi olduğu ve faaliyetine devam ettiği sürece, Bağ-Kur’u sonlandıramazsınız. Çünkü, Bağ-Kur zorunlu bir sigortadır.

Yersiz aldığınız aylıkları kanuni faiziyle geri ödemek zorundasınız

Soru: Babamın vefatından sonra malulen çiftçi Bağ-Kur’undan emekli oldum. Annem, ben ve ablam üçümüz de maaş almaktaydık. Ablam evlendi. Ben de SSK’lı oldum. Babamın maaşını aynı zamanda 6 aydır almaktayım. Öğrendim ki, en yakın Bağ-Kur müdürlüğüne gidip işe girdiğime dair imza atmam ve sonrasında yetim aylığımın annemin üstüne geçmesi gerekiyormuş. İşe girdiğim zaman, imza atmaya gitmedim. Daha doğrusu haberim yoktu. Geçen gün imza atmaya gittim. SSK’daki yetkili, 6 aydır yetim aylığımı almamın suç olduğunu ve 6 aylık paranın benden faiziyle geri alınacağını, tekrar hesaba yatmayacağını söyledi. Böyle birşey gerçekten var mı? Gülşen KOÇ Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan verilen bilgi doğru. Sigortalı çalışan kız çocuğu, anne veya babasından yetim aylığı alamaz. Ayrıca, yetim aylığı bağlatırken, sigortalı çalışmaya başladığınızda ve evlendiğinizde, yetim aylığınızı kestireceğinizi beyan ve taahhüt ettiniz. Sigortalı çalışmaya başladığınızı kuruma bildirerek, takip eden ödeme dönemi başından itibaren yetim aylığınızı kestirmeniz gerekiyordu. Hakkınız olmadığı halde 6 ay yersiz aylık almış durumdasınız. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 96’ncı maddesi hükmüne göre; kurum yersiz ödemiş olduğu aylıkları haklı olarak geri ödemenizi isteyecektir. Ayrıca, aylık ödemelerinin yapıldığı tarihten itibaren kanuni faiz hesaplanarak, aylıkları kanuni faizle birlikte ödemeniz gerekiyor.

Yetim aylığı alırken evlenen kız çocuğu çeyiz yardımı alabilir

Soru: Yetim aylığı alan kıza evlenme yardımı (çeyiz yardımı) yapılıyor mu? Şartları neler? Nereye başvurmak gerek? DERYA Cevap: Yetim aylığı alırken evlenen kız çocuğu, evlenme ödeneği (çeyiz yardımı) alabilir. Şartları; nikâh yapıldıktan sonra evlenme cüzdanının bir örneği ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuru yapılarak evlenme ödeneği talebinde bulunmaktan ibarettir.

50 yaşı dolduracağınız 1 Mayıs 2014’te emekli olabilirsiniz

Soru: 1 Mayıs 1964 doğumluyum. 12 Ekim 1989’da SSK’lı oldum. Askerlik borçlarımı 18 ay olarak yatırdım. Ne zaman emekli olurum? Tolga ÇOŞAN Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik borçlanması başlangıcınızı 18 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 1 Mayıs 2014’te emekli olabilirsiniz.

Ortağı olduğunuz şirkette sigortalı çalışamazsınız

Soru: 1999’da 4 ortaklı şirket kurduk. Bugüne kadar SSK veya Bağ-Kur’a bildirilmedi. 1999’dan önce SSK’ya 1 yıl prim ödedim. Şirketin kurulu olduğu süre içinde, SSK primlerimi borçlu olarak yatırabilir miyim? Osman YÜCE Cevap: Şirket ortağı olduğunuzdan Bağ-Kur’lu olmak zorundasınız. Ancak, sizin gibi Bağ-Kur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülüğü, 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılmaktadır. 1 Ekim 2008’den önceki bir tarihten Bağ-Kur’a kayıt yaptıramazsınız. Ancak, 1 Ekim 2008’den itibaren Bağ-Kur’a tescilinizi yaptırıp, bugüne kadar olan primlerinizi ödeyebilirsiniz. Zaten Bağ-Kur zorunlu olduğundan, kurum tescilinizi yaptırmadığınızı tespit ettiğinde, 1 Ekim 2008’den itibaren res’en kaydınızı yapar. Primleri de gecikme zammı ve faiziyle birlikte tahsil eder. Ortağı olduğunuz şirketten sigortalı olarak gösterilmeniz ve borçlanma yoluyla prim ödemeniz mümkün değil. Ancak isterseniz bugünden sonra başka bir işyerinde sigortalı çalışarak, 4/a’ya (SSK) prim ödemeniz mümkün.

Zorunlu sigorta kapsamında değilseniz isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz

Soru: Daha önce sigorta işlemim olmadı. Bir şirkete bağlı serbest girişimci olarak düzenli prim alıyorum. Bu nedenle kendi sigortamı yatırmak veya oluşturmak için ne yapmalıyım? GÜL AKBAZ Cevap: Düzenli prim alarak çalıştığınız şirkette işçi-işveren ilişkiniz varsa, şirket sigortanızı yapmak zorunda. Şirkette işçi-işveren ilişkiniz yoksa kendi nam ve hesabınıza bağımsız çalışıyorsanız ve vergi mükellefiyetiniz varsa, Bağ-Kur’lu olmak zorundasınız. Vergi mükellefiyetiniz yoksa isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olmak için bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğüne isteğe bağlı sigorta talep dilekçesi ile başvuru yapmanız yeterli olacaktır.

1 gün bile emeklilik şartlarını değiştirebiliyor

Soru: 5 Ocak 1972 doğumluyum. 1990’da SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? Aycan GÜNGÖRMÜŞ Cevap: Sigorta başlangıcınızı tam tarihle (gün, ay, yıl olarak) vermeniz gerekiyor. 1 gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1990 ve öncesi ise 20 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Ara boşluğunuz yoksa prim ödemeniz yeterli olduğundan, 5 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1990’dan sonraysa, 20 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 5 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.