Evet, bu seneki vergi artışlarından Türkiye İstatistik Kurumunda Fiyat istatistikleri Grup Sorumlusu olan Cengiz Erdoğan’ın kaynanası sorumlu. Kadıncağız bu iddiamızı duysa yüreğine iner Allah korusun, ama öyle.
Bakın anlatayım.
Herkes biliyordur, ülkemizde enflasyon bir sepete bağlı olarak hesaplanır. Şu an geçerli sepette 445 adet ürün var. Bu ürünlerin fiyat değişikliklerine bağlı olarak da ülke enflasyonu hesaplanıyor. Sepetteki bu ürünlerin fiyatı ne kadar arttıysa (ya da azaldıysa) enflasyon da bu kadardır deniyor.
Ne güzel, önceleri bu sepette deve eti, kuş yemi, cımbız vardı. Enflasyonda ne güzel düşük çıkıyordu. Düşünsenize ülkemizde deve eti ne kadar artar?
Geçen sene, bahsettiğimiz hanımefendi damadına fırça attı. “Yahu damat, tüpe sürekli zam geliyor ama senin enflasyonun düşük çıkıyor, ne iş?” dedi. İyi ki de dedi.
İşte yetkililere o zaman dank etti ve bu saçma sapan ürünler yerine artık enflasyon hesabında ağırlıklı olarak kiradaki, taze sebzelerdeki, ekmekteki, elektrikteki, otomobildeki, sudaki, benzindeki, etteki, tüpteki, sigaralardaki, doğalgazdaki, kömürdeki, mazottaki, beyaz peynirdeki fiyat artışları dikkate alınmaya başlandı.
Böyle olunca da bu yıl enflasyon geçmiştekilere göre daha yüksek çıkmaya başladı.
Peki bunun vergilerle ne ilgisi var?
Onu da anlatayım.
Ülkemizde “yeniden değerleme oranı” diye bir oran var. Bu oran her yıl hesaplanıyor ve bir yılın yeniden değerleme oranı olarak, Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye İstatistik Kurumunun toptan eşya fiyatları genel endeksinde (TEFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranı dikkate alınıyor.
İşte ülkemizdeki bir çok vergi de bu yeniden değerleme oranına bağlı olarak otomatik artıyor.
Motorlu taşıtlar vergisi, damga vergisi, harçlar, çevre temizlik vergisi bu yeniden değerleme oranına bağlı olarak otomatik artıyor.
Sadece vergilerde değil, trafik cezalarındaki, vergi cezalarındaki artışta bu orana bağlı.
Bu oran geçen sene yüzde 7,7 idi. Ama deve eti gitti, cımbız gitti, yerine tüp fiyatı geldi, benzin, mazot fiyatı geldi oran yüzde 10,2 oldu.
Azımsamayın öyle, okurken göründüğü gibi az değil fark artış oranı yüzde 32. Elbetteki bu enflasyon artışının tek nedeni sepet değişikliği değil ama emin olun hatırı sayılır payı var.
Ah be teyzeciğim, attın damada fırçayı cezasını tüm ülke biz çekecek :)
Atilla Dölarslan E.Hesap Uzmanı/YMM atilladolarslan@yontemymm.com.tr |