Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı
Yeni bireysel emeklilik sistemi 20 gün sonra başlıyor. Teşvik sisteminden kesinti oranlarına, fon yönetiminden katılımcı haklarına kadar; sistem baştan sonra değişti ve bu değişikler, istisnasız 1 Ocak’ta uygulamaya giriyor.
Bugüne kadar da yeni sistemin; kime, ne getireceğine, yazılarımda sık sık değindim. Bu arada da okuyuculardan yüzlerce soru alıyorum. Gelen sorulara baktığımda en çok merak edilen konuların başında, devlet katkısı geliyor. Hem okuyucuların sorularına cevap vermek hem de konuya açıklık getirmek için, 2013’ün başında başlayacak devlet katkılı sistemin nasıl işleyeceğini detaylı anlatayım.
Bugüne kadar sisteme giren katılımcılar, aylık yatırdıkları katkı paylarını vergiden düşebiliyorlardı. Bu imkandan da sadece çalışan kesim yararlanabiliyordu. Bu uygulama artık bitiyor. 1 Ocak 2013’ten itibaren 18 yaşında olmak kaydıyla... Üst yaş sınırı da olmadan; çalışan çalışmayan, emekli, ev hanımı herkes, bireysel emekliliğe girebilecek ve devlet de giren herkese yüzde 25 katkı yapacak. Sistemdeki mevcut katılımcılar da yüzde 25’lik devlet katkılı sisteme geçecek.
DEVLET KATKISININ ÜST SINIRI
Diyelim ki sisteme her ay 200 lira ödeyeceksiniz... Devlet de sizin adınıza 50 lira koyacak. Böylece sistemdeki aylık birikiminiz 250 lira olacak. Yılın sonunda, sizin yatırdığınız 2 bin 400 lira ve devletin 600 lira katkısı bir araya geldiğinde; birikiminiz, 3 bin lirayı bulacak.
Devlet katkısının elbette bir sınırı var... Brüt asgari ücretin, yıllık toplamının yüzde 25’ini geçemeyecek. Bunu da örnekle anlatayım. 2013 yılının ilk altı ayı için öngörülen brüt asgari ücret, 969 liraya yakın. Yıllık toplamı da 11 bin 628 lira... Yüzde 25’i de 2 bin 907 lira ediyor. İşte devletin, sizin için yapacağı katkı; aylık 242,25 lirayı, yıllık da 2 bin 907 lirayı geçmeyecek. Bu da şu anlama geliyor: Sisteme aylık 970 lira, yıllık da 11 bin 640 lira yatırdığınızda, devlet katkısının tamamından yararlanabileceksiniz. Yok, ben her ay bin 500 lira yatırmak istiyorum derseniz... Devletin katkısı yine de aylık 242,25 lira olacak.
O yüzden tavsiyem... Hele ki, bireysel emekliliğe aylık bin lira ve üzeri katkı payı ödeyecekler için tavsiyem... Kendiniz, eşiniz, 18 yaşındaki çocuğunuz için ayrı ayrı hesap açtırmanız. Devlet herkese katkı yapacağından, her emeklilik sözleşmesi için yüzde 25’lik getiri elde etmiş olacaksınız.
HERKES SİSTEME GİREBİLECEK
Peki, katılımcı kendi adına birden fazla emeklilik sözleşmesi düzenleyemez mi? Ya da ayrı şirketlerde emeklilik hesabı olan mevcut katılımcıların durumu ne olacak?
Katılımcının kendi adına ister bir sözleşmesi olsun, ister ayrı şirketlerden iki ya da üç... Aylık devlet katkısı toplamda 242,25 lirayı geçmeyecek. Daha açık şöyle anlatayım. Sizin üç tane bireysel emeklilik sözleşmeniz varsa ve üçü için ödediğiniz aylık katkı paylarının toplamı 970 lirayı geçmiyorsa sorun yok... Ayrı ayrı hesaplar da olsa devlet katkısının üst sınırı olan 242,25 lirayı hak edeceksiniz. Ama üçü için ödediğiniz katkı tutarı 970 lirayı aşıyorsa, alacağınız devlet katkısı yine aynı olacak; 242,25 lirayı geçmeyecek. O yüzden diyorum, eğer sisteme yüksek bir pay ödüyorsanız; eşiniz, çocuğunuz için bireysel emeklilik sözleşmesi yaptırın diye.
1 Ocak 2013’de başlayacak yeni bireysel emeklilik sisteminin en çok merak edilen devlet katkısı ile ilgili tarafı özetle böyle.
Noyan DOĞAN
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/22116828.asp