1. GİRİŞ
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanunu’nda 2012 yılı başından bugüne kadar birtakım yasal ve idari düzenlemeler yapılmıştır. Tüm çalışanları (kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişi.) içine alacak şekilde ise, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012 tarihinde yayımlanmıştır. Bu çalışmada, 17/01/2012 tarihli 6270, 01/03/2012 tarihli 6283, 31/05/2012 tarihli 6322, 20/06/2012 tarihli 6331, 04/07/2012 tarihli 6353 sayılı Kanunlar ve SGK uygulamalarındaki düzenlemeler konu edilecektir.www.ozdogrular.com
2. 6270 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
6270 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 26 Ocak 2012 tarih ve 28185 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır. Söz konusu Kanunla sosyal güvenlik ve çalışma hayatına ilişkin 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu’nda değişiklik yapılmıştır. Bu Kanunlarla yapılan düzenlemelerden bazıları şunlardır:www.ozdogrular.com
a. Memur iken daha sonra SSK veya Bağ-Kur kapsamına giren devlet memurlarına emekliliklerinde emekli ikramiyesi ödenecek
Bilindiği üzere, en az 1 tam yıl 5434 sayılı Kanun kapsamında görev yaptıktan sonra kamu kurumu dışında SSK veya BAĞ-KUR kapsamında çalışmalarını tamamlayıp, emeklilik aylığı bağlananlara, son defa Emekli Sandığına tabi bir görevden emekliye ayrılma koşulu aranmadan, Emekli Sandığına tabi çalışmalarının, mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde (bu madde halen yürürlükte) belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarınauygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenecektir. Örneğin, 18 yıl kamuda devlet memuru olarak görev yapan ve 18 yıl sonra istifa edip özel sektörde işçi olarak çalışmaya başlayan A şahsı emekliliğe hak kazandığında 18 yılın emeklilik ikramiyesini çalışmış olduğu son kamu kurumundan dava açmadan alabilecektir.Emekli ikramiyesi, emekli sandığına tabi görevinden ayrıldığı tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık üzerinden ve aylığı başlangıç tarihindeki katsayılar ödenecektir. Ayrıca, 26 Ocak 2012 tarihinden önce aylık bağlananlara açtıkları davadan vazgeçmeleri halinde emekli ikramiyesi ödenecek, vekâlet ücretleri SGK tarafından tahsil edilmeyecektir.
b. SGK idari para cezalarında indirime gidildi
Sigortalı işe giriş ile sigortalı işten ayrılış bildirgeleri, vazife malullüğü olayı, yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsatlar ile ihale yoluyla yapılan işlerin SGK’ ye bildirilmesine yönelik yasal bildirim sürelerine uyulmaması durumunda her bildirim yükümlülüğü için uygulanacak asgari ücret tutarındaki idari para cezası; bildirge ve belgenin yasal süreleri sonunda kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve cezaların tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi şartıyla, ceza tutarı asgari ücret üzerinden değil sadece asgari ücretin ¼’ü şeklinde uygulanacaktır.
c. 2011 yılında meydana gelen depremlerde malul kalan veya ölen sigortalılar için hak sahiplerine aylık bağlanma kolaylaştırıldı
Malullük veya ölüm sigortalarının aylıklarından yararlanmada belli bir sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı aranmaktadır. Bu şekilde örneğin deprem nedeniyle hayatını kaybeden ve 2 ay sigortalılığı olan bir sigortalıya ölüm aylığı bağlanması mümkün olmuyordu. Bu Kanunla, 19 Mayıs–23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde meydana gelen depremlerde malul kalan veya ölen sigortalılar için (SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı sigortalıları) deprem tarihinden önceki dönemde en az 30 gün emeklilik primi ve 1 aylık kesenek ile karşılık ödenmişse aylık bağlanacaktır. www.ozdogrular.com
d. İş Kanununda öngörülen idari para cezalarında güncelleme
4857 sayılı İş Kanunu’nda 2003 yılında belirlenmiş olan maktu idari para cezaları 6270 sayılı Kanunla 26 Ocak 2012 tarihinden itibaren günümüz koşullarına göre yeniden maktu bir şekilde belirlendi. Yeniden belirlenen cezaları aşağıdaki tablodan 6270 öncesi ve sonrası durumu görmemiz mümkündür.
| Fiil | 6270 Öncesi Ceza Tutarı (TL) | 6270 Sonrası Ceza Tutarı (TL) |
| İşçilere eşit davranma ilkesine uyulmaması (bu durumdaki her işçi için) | 118 | 110 |
| Geçici iş ilişkisi hükümlerine aykırı davranılması (bu durumdaki her işçi için) | 118 | 110 |
| Çağrı üzerine çalışma usulüne uyulmaması (bu durumdaki her işçi için) | 118 | 110 |
| Toplu işten çıkarma hükümlerine aykırı davranılarak işten çıkarılması (işten çıkarılan her işçi için) | 487,34 | 450 |
| Özürlülerin çalıştırılmaması (her özürlü/ay için) | 1.842,44 | 1.700 |
| Eski hükümlülerin veya 21.06.1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16.06.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12.04.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 21’inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları çalıştırılmaması (her eski hükümlü-yararlanan ve her ay için) | 1.842,44 | 1.700 |
| Ücretin kasten ödenmemesi/eksik ödenmesi (bu durumdaki her işçi/ay için) | 135 | 125 |
| Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına ödenmemesi (bu durumdaki her işçi/ay için) | 135 | 125 |
| Asgari ücret ödenmeyen veya eksik ödenmesi (bu durumdaki her işçi/ay için) | 135 | 125 |
| Ücret hesap pusulasının düzenlenmemesi | 487,34 | 450 |
| Yasaya aykırı olarak ücret kesme cezasının verilmesi | 487,34 | 450 |
| Fazla çalışma ücretinin ödenmemesi, onayı alınmadan fazla çalıştırılması, hak ettiği serbest zamanın 6 ay içinde kullandırılmaması (bu durumdaki her bir işçi için) | 241,46 | 220 |
| Yüzde usulü uygulanan işyerlerinde, her hesap pusulasının genel toplamını gösteren belgeyi işçilerin seçtiği temsilciye verilmemesi | 487,34 | 450 |
| Yıllık izin ücretinin yasaya aykırı bölünmesi (bu durumdaki her işçi için) | 241,46 | 220 |
| Yıllık izin ücretinin yasaya aykırı şekilde veya eksik ödenmesi (bu durumdaki her işçi için) | 241,46 | 220 |
| İş sözleşmesinin sona ermesinde kullanılmadığı izin ücretinin ödenmemesi | 241,46 | 220 |
| İzin yönetmeliğine aykırı olarak izin kullandırılmaması veya eksik kullandırılması (bu durumdaki her işçi için) | 241,46 | 220 |
| Çalışma sürelerine ve buna ilişkin yönetmelik hükümlerine uyulmaması | 1.227,19 | 1.200 |
| Telafi çalışmasına ilişkin yasa hükümlerine uyulmaması (bu durumdaki her işçi için) | 241,46 | 220 |
| Ara dinlenmelerinin yasa hükmüne göre uygulanmaması | 1.227,19 | 1.200 |
| Gece 7,5 saatten fazla çalıştırılması, gece ve gündüz postalarının değiştirilmemesi | 1.227,19 | 1.200 |
| Çocukları çalıştırma yaşına ve çalıştırma yasağına aykırı davranılması | 1.227,19 | 1.200 |
| Yer ve su altında çalıştırma yasağına uyulmaması. | 1.227,19 | 1.200 |
| Gece çalıştırma yasağına uyulmaması | 1.227,19 | 1.200 |
| Doğum öncesi ve sonrası sürelerde kadınların çalıştırılması veya ücretsiz izin verilmemesi | 1.227,19 | 1.200 |
| İşçi özlük dosyalarının düzenlenmemesi. | 1.227,19 | 1.200 |
| Çalışma sürelerine ilişkin hükümlere uyulmaması | 1.227,19 | 1.200 |
| İş sağlığı ve iş güvenliğinin gerektirdiği koşullara uyulmaması, iş kazası ve meslek hastalığının bildirilmemesi | 1.358,40 | 1.250 |
| İş sağlığı ve güvenliği yönetmeliklerdeki hükümlere uyulmaması (her önlem ve izleyen her ay için) | 270,13 | 250 |
| Kurma izni ve işletme belgesi alınmadan işyeri açılması | 1.358,40 | 1.250 |
| Faaliyeti durdurulan işi izin almadan devam ettirmek/kapatılan işyerinin izinsiz açılması | 1.358,40 | 1.250 |
| İşçi sağlığı kurulunun kurulmaması, çalıştırılmaması/alınan kararların uygulanmaması | 1.358,40 | 1.250 |
| İşyeri hekimi çalıştırılmaması, diğer sağlık personelinin görevlendirilmemesi, işyeri sağlık biriminin oluşturulmaması, sanayiden sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmeme | 1.358,40 | 1.250 |
| Ağır ve tehlikeli işlerde 16 yaşından küçüklerin çalıştırılması, yaş kayıtlarına aykırı işçi çalıştırılması | 1.358,40 | 1.250 |
| Mesleki eğitim almamış işçi çalıştırılması | 616 | 550 |
| Gebe/çocuk emziren kadınlar hakkındaki yönetmelik hükümlerine uyulmaması | 1.358,40 | 1.250 |
| Doktor raporu alınmaması (bu durumdaki her çocuk işçi için) | 270,13 | 250 |
| Çocuklara doktor raporu alınmaması | 270,13 | 250 |
| İş Kanununa göre çıkarılan yönetmeliğe aykırı davranılması | 1.358,40 | 1.250 |
3. 6283 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
6283 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 08 Mart 2012 tarih ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Buna göre; 2013 yılının Ocak ayında yürürlüğe girecek olan düzenleme ile SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki emeklilerin, emeklilik aylıklarının bağlanma sistemleri incelenerek tüm emekliler için yeni bir hesaplama yöntemi belirlenmesi ve bu alandaki eşitsizliğin giderilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, sigortalı işten ayrılış bildirgesinin yasal süresi içinde gönderilmemesi nedeniyle her bir sigortalı için uygulanan asgari ücret tutarındaki ceza asgari ücretin onda bir tutarına çekilmiştir.www.ozdogrular.com
4. 6322 SAYILI KANUNLA YAPILAN DÜZENLEME
6322 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 15 Haziran 2012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yapılan değişiklikle;www.ozdogrular.com
a. 6322 Sayılı Kanunla Belediyeler SGK Borçlarını Taşınmazları İle Ödeyebilecek
6322 sayılı Kanunun 33’üncü maddesi ile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Hakkında Kanuna Geçici 41’inci madde eklenmiştir. Maddeye göre; belediyeler SGK’ ye olan borçlarını taşınmazlarını SGK’ ye satmak suretiyle ödeyebilecekler. Ancak bundan yararlanabilmek için, belediyenin SGK’ ye 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkında Kanun kapsamında borcunun bulunması, belediye taşınmazı üzerinde takyidat (ipotek, haciz vs.) olmaması, taşınmazın SGK tarafından uygun görülmesi, taşınmazın değerinin beş kişilik komisyon tarafından tespit edilmesi, borçlu belediyenin de uygun görüşünün alınması ile tapu işlemlerinin yapılması gerekmektedir.
31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere; belediyelerin SGK’ ye ait olan 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen borçlarına karşılık, mülkiyeti belediyelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat (tapuda söz konusu mal varlığı üzerinde kısıtlama olup olmadığı) bulunmayan taşınmazlardan SGK tarafından uygun görülenlerin komisyon tarafından takdir edilecek değeri üzerinden belediyenin de uygun görüşü alınarak SGK tarafından satın alınabilecektir.
b. 6111 Sayılı Kanuna Göre Yapılandırma Hakkını Kaybeden Belediyeler Bu Haklarını Tekrar İhya Ettirebilecekler
6322 sayılı Kanunla 6111 sayılı Kanuna eklenen Geçici 19’uncu maddesi ile, vergi, sigorta borcu olan belediyeler ile belediyelere borçlu olanlar, maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ödemeleri gereken tutarları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ayın başından itibaren dört ay içerisinde ödemeleri şartıyla 6111 sayılı Kanunla getirilen yapılandırma hükümlerinden yararlanabileceklerdir. www.ozdogrular.com
4. 6353 SAYILI KANUNLA YAPILAN DÜZENLEME
6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 12 Temmuz 2012 tarih ve 28351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu düzenleme ile;
a. Disiplin Cezası Sonucu Memurlukları Sona Erenlere Yeniden Borçlanma İmkânı Geldi
6353 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 44’üncü maddesi uyarınca, 23.04.1999–14.02.2005 tarihleri arasında disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erenler, 12.07.2012 tarihinden itibaren 3 ay içinde (12.10.2012 tarihine kadar) Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi halinde borç miktarı halen çalıştıkları veya en son olarak çalışmış oldukları kamu idarelerine bildirilecek ve kamu idarelerince tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içerisinde SGK kayıtlarına yatırılacaktır. Bu işlemler, SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı (Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye-ANKARA) tarafından yürütülecektir. Sigortalıların bu hükümden yararlanabilmesi için yazılı dilekçelerinde TC Kimlik Numaralarını, Emeklilik Sicil Numaralarını varsa SSK, Bağ-Kur (4/1-a, 4/1-b) numaralarını belirtmeleri gerekmektedir. Sigortalılar söz konusu müracaatlarını bulundukları SGK İl Müdürlükleri veya Merkez Müdürlüklerine yapabileceklerdir.
b. Terör Olaylarının Sebep ve Tesiri Sonucu Malul Sayılamayacak Şekilde Yaralananlara Çalıştırma Zorunluluğu Getirildi
4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesine göre; işverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3 özürlü, kamu işyerlerinde ise %4 özürlü ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü tutulmuşlardır. 6353 sayılı Kanunun 79’uncu maddesiyle eski hükümlü işçi oranı %2’ye, 21.06.1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16.06.1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12.04.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 21’inci maddesinde sayılan “terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananlar” da dahil edilmiştir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, 50 veya daha fazla işçi çalıştıran kamu işyerleri, %4 özürlü ve %2 eski hükümlü veya terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları çalıştırmakla yükümlüdür.
5. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İLE YAPILAN DÜZENLEMELER
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır. Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanacaktır. Kanunun bazı maddeleri 30 Haziran 2012, bazı maddeleri 01 Ocak 2013, bazı maddeleri 30 Haziran 2013, nihai olarak ta 30 Haziran 2014 olarak düzenlenmiştir.
Bu Kanunla yapılan bazı düzenlemeler şunlardır:
— İş kazalarıyla meslek hastalıkları 01 Ocak 2013 tarihinden itibaren sadece SGK’ ye bildirilecektir. Bu tarihten önce hem SGK hem de Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine bildiriliyordu.
— Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en az altmış dakika iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz dakikası 17.00–22.00 saatleri arasında olmak üzere, 08.00–22.00 saatleri arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık altmış dakikalık süreye dahil edilmez.
— Kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerde gerçekleştirilmiş olan işyeri hekimliği ücreti ödemeleri nedeniyle kamu görevlileri hakkında idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz, başlatılanlar işlemden kaldırılır, bu ödemeler geriye tahsil ve tazmin konusu edilemez.
| Fiil Türü | Ceza Hesaplaması | İdari Para Cezası Tutarı (TL) |
| Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların giderilmesinin sağlanması Madde 4/(a)-(b) (yürürlük:01.01.2013) | Her bir yükümlülük için ayrı ayrı | 2.000 Madde 26/1-a |
| İş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirilmesi Madde 6/1 (yürürlük:30.06.2014) | Her bir kişi/ay için | 5.000 Madde 26/1-b |
| Diğer sağlık personeli görevlendirilmesi Madde 6/1 (yürürlük:30.06.2014) | Her bir kişi/ay için | 2.500 Madde 26/1-b |
| Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarının karşılanması, işyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonun sağlanması, çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirmesi Madde 6/1 (b-c-d) (yürürlük:30.06.2014) | Her bir ihlal için ayrı ayrı | 1.500 Madde 26/1-b |
| Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmesi Madde 6/1(ç) (yürürlük:30.06.2014) | Her bir tedbir için ayrı ayrı | 1.000 Madde 26/1-b |
| İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür. Belirlenen çalışma süresi nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar. Bu durumda, çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır.Madde 8/1-6 (yürürlük:30.06.2014) | Her bir ihlal için ayrı ayrı | 1.500 Madde 26/1-c |
| Risk değerlendirmesi yapılması veya yaptırılması Madde 10/1 (yürürlük:01.01.2013) | Aykırılığın devam ettiği her ay için | 3.000 4.500 Madde 26/1-ç |
| İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar. Madde 10/4 (yürürlük:01.01.2013) | 1.500 | |
| Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım, tahliye hükümlerine uyulması Madde 11–12 (yürürlük:01.01.2013) | Uyulmayan her bir yükümlülük/her ay için | 1.000 Madde 26/1-d |
| İşveren bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.Madde 14/1 (yürürlük:01.01.2013) | Her bir yükümlülük için ayrı ayrı | 1.500 Madde 26/1-e |
| İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki 3 iş günü içinde; sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur:Madde 14/2 (yürürlük:01.01.2013) | 2.000 Madde 26/1-e | |
| Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir. Madde 14/4 (yürürlük:01.01.2013) | 2.000 Madde 26/1-e | |
| İşveren; çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır: İşe girişlerinde, iş değişikliğinde, iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde, işin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz. Madde 15/1–2 (yürürlük:01.01.2013) | Sağlık gözetimine tabi tutulmayan veya sağlık raporu alınmayan her çalışan için | 1.000 Madde 26/1-f |
| İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir. Madde 16 (yürürlük:01.01.2013) | Bilgilendirilmeyen her bir çalışan için | 1.000 Madde 26/1-g |
| İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır. Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir. Madde 17/1–7 (yürürlük:01.01.2013) | Her bir çalışan için | 1.000 Madde 26/1-ğ |
| İşveren, görüş alma ve katılımın sağlanması konusunda, çalışanlara veya iki ve daha fazla çalışan temsilcisinin bulunduğu işyerlerinde varsa işyeri yetkili sendika temsilcilerine yoksa çalışan temsilcilerine aşağıdaki imkânları sağlar.Madde 18 (yürürlük:01.01.2013) | Her bir aykırılık için ayrı ayrı | 1.000 Madde 26/1-h |
İşveren işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir.
Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkânlar sağlanır. Madde 20/1–4 (yürürlük:01.01.2013) | 1.000 Madde 26/1-ı | |
| Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. Madde 20/1–3 (yürürlük:01.01.2013) | 1.500 Madde 26/1-ı | |
| 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve 6 aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular. Madde 22 (yürürlük:01.01.2013) | Her bir aykırılık için ayrı ayrı | 2.000 Madde 26/1-i |
| Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyon yönetim tarafından sağlanır. Yönetim, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.Madde 23/2 (yürürlük:01.01.2013) | 5.000 Madde 26/1-j | |
| Bakanlık, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve araştırma yapmaya, bu amaçla numune almaya ve eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir. Bu konularda yetkilendirilenler mümkün olduğu kadar işi aksatmamak, işverenin ve işyerinin meslek sırları ile gördükleri ve öğrendikleri hususları tamamen gizli tutmakla yükümlüdür. Kontrol ve denetimin usul ve esasları Bakanlıkça düzenlenir. Madde 24/2 (yürürlük:01.01.2013) | 5.000 Madde 26/1-k | |
| İşyerinin bir bölümünde veya tamamında verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan işi yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmeden devam ettirmesi Madde 25 (yürürlük:01.01.2013) | 10.000 Madde 26/1-l | |
| İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlüdür. Madde 25/6 (yürürlük:01.01.2013) | ihlale uğrayan her bir çalışan/her ay için | 1.000 Madde 26/1-l |
| İşletmeye başlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır. Madde 29 (yürürlük:01.01.2013) | 50.000 Madde 26/1-m | |
| Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işveren, hazırladıkları güvenlik raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip işyerlerini işletmeye açabilir. Madde 29 (yürürlük:01.01.2013) | 80.000 Madde 26/1-m | |
| 30 uncu maddesinde öngörülen yönetmeliklerde belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi Madde 30 (yürürlük:01.01.2013) | Uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren | 1.000 Madde 26/1-n |
6. İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİ İLE YAPILAN DÜZENLEMELER
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca hazırlanarak 01.09.2012 tarih ve 28398 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İşveren Uygulama Tebliği” 01 Eylül 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
İşveren Uygulama Tebliği’nin ana amacı, işveren yükümlülüklerine ilişkin uygulama esaslarını güncel mevzuat ışığında yeniden düzenlemektir. Bu Tebliğin yürürlüğe girmesi ile daha önce yürürlükte bulunan altı adet Tebliğ de yürürlükten kaldırılmıştır. www.ozdogrular.com
Yürürlükten kaldırılan Tebliğler;
1- 5510 Sayılı Kanunun 4’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) ve (b) Bentleri Kapsamındaki Sigortalılar ile Sadece Genel Sağlık Sigortasına Tabi Sigortalıların Prime Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ,
2- 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Uyarınca İşyerlerinin Tesciline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ,
3- Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ,
4- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Çalışan Sigortalıların Prime Esas Kazancının Tespitine İlişkin Tebliğ,
5- Ruhsat Vermeye Yetkili Mercilerce Verilen Ruhsatların Sosyal Güvenlik Kurumuna Gönderilmesi ile Geçici İskân veya Yapı Kullanma İzin Belgesinin Verilmesinde İlişiksizlik Belgesinin Aranılması Hakkında Tebliğ,
6- Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının KDV İade Alacağından Mahsup Edilmesi Suretiyle Ödenmesi Hakkında Tebliğ’dir.
Söz konusu altı adet Tebliğ, bu Tebliğ ile tek bir Tebliğ altında toplanarak tekleştirilmiştir.
7. EMEKLİLİK BELGESİ İNTERNET ORTAMINDA GÖNDERİLECEK
31 Temmuz 2012 tarihli SGK Duyuru’sunda, SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların emekliliğine dair tahsis talep ve beyan taahhüt belgesini PTT’den alınacak e-devlet şifresi ile yapabilecektir (işlem tanımı: www.turkiye.gov.tr....e-hizmetler.....Sosyal Güvenlik Kurumu….Ortak Hizmetler…Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesinin Verilmesi…). www.ozdogrular.com
8. SGK İLİŞİKSİZLİK BELGESİ ARTIK e-SİGORTA KANALIYLA ALINABİLECEK
SGK tarafından 15/08/2012 tarihinde yapılan “İlişiksizlik belgesi başvuruları” başlıklı Duyuru’da, ihaleli işi veya özel bina inşaatını tamamlayan işverenlerin ilişiksizlik belgesini e-sigorta yolu ile alabileceği belirtilmiştir. Ayrıca, bu ekrandan ihale makamlarına yazılacak yazıların da alınması mümkün olup yazıların elden takibi de mümkün kılınmıştır.
9. SGK HİZMET TAKİP PROGRAMI (HİTAP) GİRİŞ SÜRESİ UZATILDI
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Emekli Sandığına tabi görev yapmakta iken 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi olan sigortalılar ile ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına tabi göreve giren sigortalıların, hizmet başlangıcından itibaren tüm hizmet bilgileri ve intibaklarına ilişkin olarak öğrenim durumu, unvan, askerlik, diğer sigortalılık süresi, açık süresi, itibari hizmet süresi bilgileri ile ek gösterge, makam, görev ve temsil tazminat bilgilerini internet üzerinden elektronik ortamda girmeleri için oluşturulan Hizmet Takip Programı (HİTAP) 30.06.2012 tarihine kadar verilen süre Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 29.06.2012 tarihinde yayımlanan duyuru ile 31.10.2012 tarihine ertelenmiştir.
Mahmut ÇOLAK*
E-Yaklaşım
__________________________________
* SGK Müfettişi
kaynak http://www.ozdogrular.com/content/view/20919/
