Bağ-Kur'a sayılan borçlanma sürelerini düzeltme imkanı
Doğum borçlanması hakkı, doğum nedeniyle çalışmaya ara veren 4/a (SSK) sigortalısı annelere 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu ile getirildi.
Her ne kadar ilk defa sigortalı oldukları tarihten önce gerçekleşen doğumlar için borçlanamasalar da ilk defa sigortalı oldukları tarihten sonra gerçekleşen doğumlar için yapacakları borçlanma, prim günü eksiğini tamamlama açısından kendilerine avantaj sağlıyor. İki çocuk için doğum borçlanması yaparak, ikişer yıldan dört yıla (1440 güne) kadar prim günü kazanabiliyorlar.
Borçlanılan süreler, borçlanma talep tarihinde tabi olunan sigortalılık statüsünde ödenmiş prim günü olarak değerlendiriliyor. İşte bu ince nokta nedeniyle de borçlandığı tarihte 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı veya isteğe bağlı sigortalı olan annelerden bazıları mağdur oldular. Çünkü borçlandıkları süreler Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirildi.
Bağ-Kur kapsamında değerlendirilen borçlanma sürelerinin son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde kalması halinde de SSK'dan emekli olmayı planlayan annelerin hesapları altüst oldu. Zira birden fazla statüde prim ödemiş olanlar, son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde en fazla hangi statüde prim ödemişlerse o statüden emekli olabiliyorlar.
Borçlandığı süre son yedi yıllık prim ödeme süresi içinde kalan anneler için de Bağ-Kur'dan emekli olma tehlikesi ortaya çıktı. Bu da onları daha çok prim ödeyerek daha uzun sürede emekli olma durumuyla karşı karşıya bıraktı.
YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ MAĞDURİYETİ GİDERİYOR
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde 16 Haziran 2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelikle yapılan değişiklikle bu mağduriyetin giderilmesinin yolu açıldı.
Yapılan değişiklikle, 5510 sayılı SS ve GSS Kanunun 41. maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamının sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edileceği' hükmü getirildi. Emeği geçenleri kutluyoruz.
Böylece Bağ-Kur veya isteğe bağlı sigortalı (isteğe bağlı sigortalılar da Bağ-Kur sigortalısı sayılıyor) iken doğum borçlanması başvurusu yapan ve borçlandığı süre Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi sayılan ve bu nedenle emeklilik statüsü değişen sigortalıların bu mağduriyetlerinin giderilmesi mümkün hale geldi.
ÖNCE BOÇLANMA İPTAL EDİLECEK
Bağ-Kur veya isteğe bağlı sigortalı iken doğum borçlanması başvurusu yapan annelerin öncelikle doğum borçlanması primlerini iade almak için bağlı oldukları Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğü veya merkez müdürlüğüne başvurmaları gerekiyor.
Borçlanmaları iptal edilip borçlanma tutarını geri aldıktan sonra bir işyerinde bir kaç gün 4/a (SSK'lı) olarak çalışacaklar ve ardından 4/a sigortalısı iken yeniden doğum borçlanası başvurusu yapacaklar.
Böylece doğum nedeniyle borçlandıkları sürelerin, 4/a (SSK) kapsamında primi ödenmiş süreler olarak değerlendirilmesi sağlanabilecek.
Anneniz borçlanma primini ödediği tarihte emekli olabilir
ANNEM 1957 doğumlu, işe başlama tarihi 1977 ve şuan ödenmiş toplam prim günü 2322 gün. Ağabeyim 1978, ablam 1982 doğumlu. Daha önce yaptığımız doğum borçlanmasıyla ağabeyim için 2 yıllık borçlanmasını ödedik fakat ablam için yaptığımız başvuru 300 gün şartı nedeniyle kabul olmadı. Daha sonra değişen yasayla bunu yapmamız şu an mümkünmüş. Eğer o da olduğu takdirde toplam 4 yıllık borçlanmayla 3600 gün şartı sağlanıyor. Eğer bugün itibariyle ikinci doğum için borçlanma yapabilirsek annem hemen emekli olabilir mi? Engin Uranoğlu
Anneniz 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğu için, emeklilik şartları açısından eski hükümlere (15 yıllık sigortalılık süresi, 50 yaş ve 3600 prim günü şartlarına) tabi. Doğum borçlanmasında 300 gün şartı kaldırıldığından ablanız için 3600 günü tamamlayacak kadar süreyi (558 gün) borçlanıp, borçlanma primini ödediği tarihte anneniz emekli olabilir.
Adli tatile rastlayan davalar için yarın son gün
İYUK'un 8. maddesinin üçüncü fıkrasına göre, 'Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme (adli tatil) zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış' sayılıyor. Buna göre, İdare ve Vergi Mahkemelerinde açılacak davalarda, dava açma süresinin son gününün adli tatile rastlaması halinde, dava açma süresi adli tatilin bitiminden itibaren 7 gün uzuyor.
2011 yılı adli tatili 5 Eylülde sona erdi. Dava açma süresinin son günü adli tatile rastlayan davaların, en son 12 Eylül 2011 Pazartesi günü (yarın) açılması gerekiyor.
Akşam
Metin Taş-Sezgin Özcan