Emekli Olmak Suretiyle İşyerinden Ayrılmış Olması İhbar Tazminatı Talebi
İş akdinin feshini gerektiren durumlarda ihbar önellerinin hangi durumlarda verileceği ve şartları 4857/17 maddesinde hüküm altına alınmıştır. Buna göre;
Öncelikle sözleşmenin Belirsiz süreli iş sözleşmesi olması ve feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır.
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.
İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, iş güvencesi hükümlerinin uygulanmasına engel olmamaktadır.
İş Güvencesi; Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İş güvencesinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat öder. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca tazminat ödenmesini gerektirir.
Emeklilerin İhbar Talebi ile İlgili Yargıtay Kararı
Emekli olmak suretiyle işyerinden ayrılmış olup bu konuda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık bu şekil de işyerinden ayrılan işçinin ayrılmadan önce karşı tarafa önel vermesi gerekip gerekmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Dairemizin kararlılık kazanmış uygulamasına göre kıdem tazminatını gerektirecek şekilde askerlik, kadın işçinin evlenmesi somut olayda söz konusu olduğu gibi emeklilik nedeni ile hizmet sözleşmesinin feshi halinde karşı tarafa önel verme zorunluluğu yoktur. Bu bakımdan emekliye ayrılan davacı işçinin davalı bankaya önel vermeksizin işyerinden ayrılması nedeni ile davalı ve karşı davacı banka yararına ihbar tazminatının hüküm altına alınması hatalıdır.
1475 sayılı iş Kanununun 14/3 madde uyarınca emeklilik nedeni ile işçinin kıdem tazminatından yararlanabilmesi için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunun belgelemesi şarttır. Somut olayda davalı işveren davacının emekliye hak kazandığını 26.8.1996 tarihinde öğrenmiş olduğuna göre kıdem tazminatı faiz başlangıç tarihi olarak bu öğrenme tarihinin dikkate alınarak hüküm kurulması icap eder. (T.C.YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ E.1997/14623 K. 1997/18913 T. 12.11.1997)
Mehmet Fatih GELERİ
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
fatihgeleri@gmail.com
kaynak :http://muhasebenet.net/haber.php?haber_id=985