6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Uygulama Takvimi
Nasrettin Hoca bir gün köyden şehre giderken yorulmuş yol kenarındaki ceviz ağacının altında dinleneyim demiş. Şöyle bir etrafına bakınıp ağacın altına uzanmış ve şöyle düşünmüş: “Ey Allah’ım gücüne sual olmaz ama incecik kabak sapında kocaman kabak var, koskocaman ağaçta da küçücük ceviz var, bu nasıl iş” deyip uykuya dalmış. Hoca uyurken birden ağaçtan bir ceviz hocanın kafasına düşüvermiş ve kafasında ceviz büyüklüğünde bir şiş olmuş. Hoca hiddetle uyanmış ve “Yarabbi sen en iyisini bilirsin. Şimdi bu ağaçta kabak olsaydı benim halim ne olurdu” demiş.
Uzun lafın kısası ceviz ağaçta iken ve kabağa dönüşüp kafamıza düşmeden yeni TTK hükümleri gereği neler yapmamız gerekiyor. Bu çalışma 6102 sayılı yeni TTKve 6103 sayılı Uygulama Kanunu çerçevesinde yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin zamanlaması ile ilgili olarak kaleme alınmıştır.
A – KANUNUN YÜRÜRLÜK TARİHİ
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğü ile ilgili husus 1534.maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde 01.07.2012 olarak belirtilmiştir.
B – A.Ş. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE LTD.ŞİRKET MÜDÜRLERİNİN SEÇİMİ
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 25.maddesinin birinci fıkrasında, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan anonim şirket yönetim kurulları ile limited şirket müdürlerinin,
a) Görevden alınmaları
b) Yönetim kurulu üyeliğinin başka bir sebeple boşalması
hâlleri hariç, sürelerinin sonuna kadar görevlerine devam edebileceği belirtilmiştir.
Diğer yandan tüzel kişinin temsilcisi olarak üye seçilmiş bulunan gerçek kişinin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde istifa etmesi, onun yerine tüzel kişinin ya da başkasının seçilmesi gerektiği belirtilmiştir.Tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idare ve şirketi temsil ettiği limited şirketlerde de aynı üç aylık süre içinde Türk Ticaret Kanununun limited şirketlerin yönetim ve temsil konusundaki 623. maddesi hükmünün gereğinin yerine getirileceğinedeğinilmiştir.
Anonim şirketlerde Türk Ticaret Kanununun 363. maddesinin birinci fıkrası uyarınca seçim yapılan durumlarda yani boşalan üyeliğin yerine seçilen kişinin selefinin süresini tamamlaması durumu ile ilgili olarak Kanunun 359 uncu maddesindeki şartları taşıyan yönetim kurulu üyelerinin seçilmeleri şarttır. Görevdeki yönetim kurulunun görevinin sona ermesinden sonra seçilecek üyelerin, 359 uncu maddedeki şartları taşımaları zorunludur.
C – TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARININ UYGULANMAYA BAŞLANMASI
6102 sayılı yeni TTK’nın1534 noluyürürlük maddesinin üçüncü fıkrasında, ikinci fıkradakilerin dışında kalan her ölçüdeki gerçek ve tüzel kişi tacirler için yayımlanan ve yayımlanacak olan Türkiye Muhasebe Standartlarının 01.01.2013 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceği ifade edilmiştir.
Geçici 6.maddenin birinci fıkrasında ise Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulayacak şirketlerin Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirleneceğini ve bu belirlemeye bağlı olarak münferit ve konsolide finansal tablolarının düzenlenmesinde, Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasının zorunluluğu belirtmiştir.
İlgili madde metinlerinden de anlaşılacağı üzere öncelikle TMS hükümlerine tabi olacak şirketlerin belirlenmesi ve bu kapsama dahilolup olmama durumuna göre şirketlerin finansal tablolarını düzenleme hususunda 01.01.2013 tarihi itibariyle TMS hükümlerine riayet etmesi gerekliliği ortaya konmuştur.
D – ANONİM ŞİRKETLERİN DENETLENMESİ
Anonim şirketlerin denetlenmesine ilişkin hususlar Yeni TTK’nın ikinci kitap dördüncü kısım üçüncü bölümünde ele alınmıştır. 6102 sayılı yeni TTK ’nın 1534. maddesinin dördüncü fıkrasında ise Anonim şirketlerin denetlenmesine ilişkin 397 ve 406 nolu maddelerinin yürürlüğü için verilen tarih 01.01.2013 olarak ifade edilmiştir.
E – BAĞIMSIZ DENETÇİ SEÇİMİ
6102 sayılı yeni TTK ’nın400.maddesine göre denetçi olabilecekler bağımsız denetim yapmak üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen kişiler ve/veya ortakları bu kişilerden oluşan sermaye şirketi olabilir.
Bağımsız denetçinin seçilmesi ile ilgili madde ise yeni TTK’nın Geçici 6.maddesinin ikinci fıkrasıdır. 397.maddenin dördüncü fıkrası uyarınca denetime tabi tutulacak şirketler Bakanlar Kurulunca belirlenecektir. Geçici 6.maddenin ikinci fıkrasına göre göre ise denetçi, 397 nci maddenin dördüncü fıkrasına göre denetime tabi tutulan şirketlerin yetkili organları tarafından en geç 31.03.2013tarihine kadar seçilmesi gerekmektedir.
F – İNTERNET SİTESİNİN OLUŞTURULMASI VE BİLGİ TOPLUMUNA TAHSİS EDİLMESİ
6102 sayılı yeni TTK ’nın 1524.maddesi, 397 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca denetime tabi olan sermaye şirketlerininkuruluşlarının ticaret siciline tescili tarihinden itibaren üç ay içinde bir internet sitesi açmalarını ve bu sitenin belirli bir bölümünü şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanmasına özgülemek zorunluluğuna yer vermiştir.
Geçici 8.madde ise 1524 üncü maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan denetime tabi sermaye şirketlerinden internet sitesine sahip olanlar söz konusu maddenin yürürlüğünden itibaren üç ay içinde internet sitelerinin belli bir bölümünü 1524. maddedeki içeriklerin yayımlanmasına özgülemek, internet sitesi olmayanlar ise aynı süre içinde internet sitesi açmak ve bu sitenin belli bir bölümünü anılan maddedeki içeriklerin yayımlanmasına özgülemek zorundadır demektedir.
6102 sayılı yeni TTK ’nın 1534.maddesi ise 1524 nolu maddenin, yeni TTK’nın yürürlüğe girdiği tarihten bir yıl sonra yürürlük kazanacağını belirtmiştir.
Bu bilgiler ışığında internet sitesi açmak ve bu sitenin belli bir bölümünü bilgi toplumuna tahsis etmek için son tarihkurulacak ve kurulmuş olan şirketler için 30.09.2013 olarak gözükmektedir. Bu tarihten sonra kurulacak şirketlerde üç aylık sürenin geçerli olacağı tabidir.
G – ESAS SÖZLEŞMELERİN KANUNA UYUMLU HALE GETİRİLMESİ
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 22.maddesine göre Anonim şirketler esas sözleşmelerini ve Limited şirketler şirket sözleşmelerini, yürürlük tarihinden itibaren oniki ay içindeyani 01.07.2013tarihine kadarTürk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirirler. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, esas sözleşmedeki ve şirket sözleşmesindeki düzenleme yerine Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Esas sözleşme ve limited şirket sözleşmesini uyumlu hâle getirmek için yapılacak genel kurullarda 6103 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince toplantı nisabının aranmayacağı, kararların toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınacağı belirtilmiştir.
H – ŞİRKET ANA SÖZLEŞMELERİNE 6762 SAYILI ESKİ TTK’NIN TOPLANTI VE KARAR SAYILARINA İLİŞKİN BİR HÜKÜM KONULMUŞSA
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 26.maddesinin birinci fıkrası gereği A.Ş.lerin esas sözleşmesinde veya Ltd. şirketin şirket sözleşmesinde genel kurulun toplantı ve karar nisaplarına, madde numarası belirtilerek veya belirtilmeksizin 6762 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüşse, bu şirketler Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesinden itibaren oniki ay içinde yani en geç 01.07.2013 tarihine kadar anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketlerde şirket sözleşmesini değiştirerek, yeni TTK’ya uygun düzenleme yapmalıdırlar. Aksi hâlde, bu sürenin geçmesiyle Türk Ticaret Kanununun genel kurulun toplantı ve karar nisaplarına ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Sadece buonikiay içinde yapılan genel kurullarda 6762 sayılı Kanunun genel kurulların toplantı ve karar nisapları hakkındaki hükümleri uygulanmasına devam edilecektir.
I – OY HAKKI VE OY HAKLARININ DOĞUMU
6102 sayılı yeni TTK ’nın oy hakkını düzenleyen 434.maddesi ile oy hakkının doğumunu düzenleyen 435.maddesine ilişkin hususlar 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 28.maddesinde ele alınmıştır. Buna göre ilgili hususların yeni TTK ‘nın yürürlük tarihinden itibaren 12 ay sonra yürürlük kazanacağı belirtilmiştir.
J – A.Ş. LERDE NAMA YAZILI PAYLARIN DEVRİ
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 28.maddesinin yedinci fıkrası gereği nama yazılı payların devrini, red sebeplerini göstererek veya göstermeyerek sınırlandırmış bulunan anonim şirketlerin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yani 01.07.2013 tarihine kadar esas sözleşmelerini değiştirerek, Türk Ticaret Kanununun 492 (nama yazılı payların ancak şirketin onayı ile devredilebileceğinin öngörülmesi ) ile 498 inci (pay devralan kişinin şirketçe red edilmesi durumu) maddelerine uyarlamak zorunda oldukları; aksi hâlde, bu sürenin dolmasıyla tüm sınırlamaların geçersiz hâle geleceği belirtilmiştir.
K – OYDA İMTİYAZIN KULLANILAMAYACAĞI “İBRA VE SORUMLULUK DAVASI AÇILMASI” KARARI
6102 sayılı yeni TTK ’nın 479.maddesinin üçüncü fıkrasına göre esas sözleşme değişikliği ile ibra ve sorumluluk davası açılmasına ilişkin hususlarda oyda imtiyaz hakkının kullanılamayacağı belirtilmiştir. Ancak 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 28.maddesinin beşinci fıkrası gereği ibra ve sorumluluk davası açılması hususu yeni TTK’nınyürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl sonra uygulanacaktır.
L – TİCARİ MEKTUPLARDA, TİCARİ BELGELERDE VE İNTERNET SİTESİNDE BULUNMASI GEREKEN HUSUSLAR
6102 sayılı yeni TTK ’nın 39.maddesinin ikinci fıkrasında tacirin işletmesi ile ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde;
a) Tacirin sicil numarası,
b) Ticaret unvanı,
c) İşletmesinin merkezi,
d) İnternet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi
bilgilerine yer verilmesi ve ayrıca bu bilgilerin internet sitesinde de yayımlanması gerekmektedir. İnternet sitesinde ayrıca ;
1 - Anonim Şirketlerde
ü Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin adları ve soyadları
ü Taahhüt edilen sermaye miktarı
ü Ödenen sermaye miktarı
2 - Limited Şirketlerde
ü Müdürlerin adları ve soyadları
ü Taahhüt edilen sermaye miktarı
ü Ödenen sermaye miktarı
3 - Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde
ü Yöneticilerin adları ve soyadları
ü Taahhüt edilen sermaye miktarı
ü Ödenen sermaye miktarı
bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir. İnternet sitesinde yer alması gereken bilgilerin sadece 39.madde de belirtilen hususlardan ibaret olmadığının bilinmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen yükümlülükler 01.01.2014 tarihinde yürürlüğe girecektir.
L – ŞİRKET ASGARİ SERMAYESİNİN KANUNLA UYUMLU HALE GETİRİLMESİ
Anonim şirketler için yeni TTK ’nın332.maddesinde, limited şirketler için de 580.madde belirtilen asgari sermaye tutarlarının kanunla uyumlu hale getirilmesi hususu 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 20.maddesinde ele alınmıştır.
Buna göre ilgili şirketler sermayelerini, kanunda belirtilen asgari tutarlara yükseltmemeleri durumunda mezkür sürenin sonunda infisah etmiş sayılacaklardır. Bu süre yeni TTK’nın yayımı tarihinden itibaren üç yıl olarak öngörülmüştür. Yani kanunun yayım tarihi olan 14.02.2011 tarihinden üç yıl sonrası olan 14.02.2014’ e kadar uyumlaştırmanın yapılması gerekmektedir.
M – İMTİYAZLI OYLARIN KANUNLA UYUMLU HALE GETİRİLMESİ
Yeni TTK ‘nın 479.maddesinin birinci fıkrası gereği oyda imtiyaz, eşit itibarî değerdeki paylara farklı sayıda oy hakkı verilerek tanınabilir. İkinci fıkrasında ise bir paya en çok onbeş oy hakkı tanınabilir. Bu sınırlamanın, kurumlaşmanın gerektirdiği veya haklı bir sebebin ispatlandığı durumlarda uygulanmayacağı hususuna yer verilmiştir.
6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 28.maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları gereği,479.maddenin birinci ve ikinci fıkraları hükmüne aykırı düzenlemeleri bulunan esas sözleşmelerin Türk Ticaret Kanununun yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde yani 14.02.2014 tarihine kadar, anılan fıkraya uyarlanması veya mahkemeden anılan fıkrada öngörülen karar alınmasını istemiştir.
Yukarıda belirtilen hususlardaBakanlar Kurulu, Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından münferiden veya müştereken çıkarılacak yönetmeliklerin ve tebliğlerinde dikkate alınması gerekir.
Celal Özcan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ozcancelal@mynet.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)
