Limited ortaklıklar, mevcut TTK sisteminde girişimciler tarafından en cok tercih edilen ortaklık tipidir. Bunun ardında, şirketin duşuk bir sermayeyle ve coğunlukla Bakanlık’ın model olarak belirlediği yalın bir ortaklık sozleşmesi kullanılarak kolaylıkla kurulabilmesi, şirket mudurunun veya mudurlerinin uzun sureyle atanabilmesi, ortak sayısı yirmiden az olan limited ortaklıklarda ortaklar kurulunun anonim ortaklığa nazaran daha kolay toplanabilmesi ve kanunun ongorduğu bicimde işlemeyen limited ortaklıkların herhangi bir yaptırımla karşı karşıya gelmemesi sayılabilir.
Mevcut TTK’da limited ortaklıklara ilişkin kurallar dikkate alındığında, limited ortaklığın aslında bir tur sermaye ortaklığı olarak tasarlandığı ancak bir cok ozelliğin bu şirketi kişi şirketlerine yaklaştırdığı gorulmektedir. Bu hukuki karakteristik, kacınılmaz olarak limited ortaklıkların adeta bir tur “ortakların sorumluluğunun sınırlandırıldığı şahıs şirketi” olarak algılanmasına yol acmıştır. Kural olarak, limited ortaklığın buyuk ticari faaliyetlerin yurutulmesinde kullanılmasına bir engel yoktur; ancak pay devrinden karar alınmasına değin uzanan
yelpazede bir cok hukuki mekanizma, son derece işlevsiz konumdadır.
Bu olgulardan hareketle Yeni TTK, limited ortaklıkları gercek bir sermaye ortaklığına donuşturen, hukuki niteliğinin elverdiği olcude anonim ortaklıklara yaklaştıran bir anlayışı benimsemektedir. Bu anlayışın en somut belirtileri, limited ortaklıkların finansal duzen acısından anonim ortaklıklarla aynı kurallara tabi tutulması, pay devrinin kolaylaştırılması ve ortaklar kurulunda karar alma mekanizmalarının basitleştirilmesi.
Buna karşılık Yeni TTK, limited ortaklığı belirli yonlerden anonim ortaklığın alternatifi olarak one surmektedir: Pay devrinin yasaklanabilmesi,yan edim yukumluluklerinin ve ek odeme yukumluluklerinin ortaklık sozleşmesinde yer bulması ve başta opsiyon hakları olmak uzere Borclar Hukuku’na ozgu mekanizmaların ortaklık sozleşmesinde duzenlenebilmesi ve ucuncu kişilere karşı ileri surulebilmesi gibi hukuki duzenlemeler, bu olguya işaret etmektedir.
Bu amacla, ilk olarak limited ortaklıkların Yeni TTK’da hangi alanlarda anonim ortaklıklarla aynı kurallara tabi tutulduğunu inceledikten sonra, limited ortaklığın kendine ozgu hukuki mekanizmalarını ele alacağız. Bu incelemede,kanunun, anonim ortaklığa ozgu bazı kuralların “doğrudan doğruya”, bazı kuralların ise kıyasen uygulanmasını ongorduğune işaret edilmelidir.
Limited Ortaklıkların Anonim Ortaklıklarla Aynı Kurallara Tabi Tutulduğu Alanlar
1. Kuruluştaki Aksaklıklardan Dolayı Fesih Davası (YTTK.m. 644)
Limited ortaklık da bir kez kurulduğunda, artık şirketin yokluğuna veya gecersizliğine hukmedilemez. Ancak, kuruluştaki aksaklıklardan dolayı alacaklıların, pay sahiplerinin veya kamunun menfaatleri onemli bir şekilde tehlikeye duşurulmuş veya ihlal edilmiş olursa, mudurler, ortaklar, alacaklılar veya Bakanlık, şirketin feshini dava edebilecektir.
2. Bağımsız denetim/ İşlem denetimi/Ozel Denetim (YTTK m. 635)
Anonim ortaklıklarda finansal duzenin şeffafl ığına ilişkin onemli bir guvence yaratan bağımsız denetim, şirketi ve ilgilileri zarara uğratma riski yuksek olan spesifi k işlemlerin denetimini kapsayan işlem denetimi ve ozel olarak paysahipliği haklarını zarara uğratan hukuki işlemlerin sınanmasına hizmet eden ozel denetim, yeni duzende limited ortaklıklara da uygulanacaktır.
Anonim ve limited ortaklıklar arasında kurulan bu paralellik, limited ortaklığın belirli normlar dahilinde kurumsal yapılanma zorunluluğunu beraberinde getirmekte; limited ortaklığın kişi ortaklığı karakteristiğini onemli olcude zayıfl atmaktadır.
Yeni TTK’da limited ortaklığı kuşatan bu denetim sistemi, deyim yerindeyse limited ortaklığın kapısından iceri dahi giremeyen ortak acısından oldukca onemli bir yeniliktir.
3. Finansal Tablolar, Yedek Akceler ve Yıllık Faaliyet Raporu (Yeni TTK m. 610)
Evrensel finansal raporlama standartlarının TMS uzerinden Turk Hukuku’na yansıtılması, sadece anonim ortaklıkların değil, limited ortaklıkların finansal duzenini de etkileyecektir. Anonim ortaklıklarda durust resim verme ilkesi ekseninde bicimlendirilen finansal tablolar ve yıllık faaliyet raporuna ozgu kurallar, limited ortaklıklarda da uygulanacaktır. Limited ortaklıklarda da mudurler,bilanco gununden itibaren altı ay icinde; finansal tabloları, yonetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, kar dağıtımına ilişkin genel kurul kararını, denetcinin 403 uncu madde uyarınca verdiği goruşu ve genel kurulun buna ilişkin kararını, Turkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan ettirmekle ve şirketin internet sitesine koymakla yukumludur(YTTK.m. 610, 524).
Limited ortaklıkların yedek akcelerine de, anonim ortaklıklardaki yedek akcelere ilişkin YTTK.m. 519-523 hukumleri uygulanacaktır.
4. Komisere ilişkin duzenlemeler haricinde,Genel Kurul Toplantısına Cağrı/Azlığın Cağrı ve
Gundeme Madde Ekletme Hakkı/ Genel Kurula Hazırlık Onlemleri/ Tutanak/ Genel Kurula
Yetkisiz Katılma (YTTK m.617)
Yeni TTK’da limited ortaklıklardaki “ortaklar umumi heyeti”, anonim ortaklıklarda olduğu gibi “genel kurul” olarak adlandırılmıştır. Yirmi ortaktan fazla ortağın bulunması halinde genel kurula anonim ortaklık genel kuruluna ilişkin kuralların uygulanmasını ongoren mevcut TTK’nın aksine, Yeni TTK, ortak sayısını esas almadan,limited ortaklık genel kuruluna anonim ortaklık genel kuruluna ilişkin bazı hukumlerin kıyasen uygulanmasını ongormektedir (YTTK.m. 617).
Limited ortaklıklarda genel kurulun toplantıya davet edilmesi, toplanması ve karar almasına ilişkin sureclerdeki temel farklılıkları; Bakanlık komiserinin katılımına gereksinim olmaması, yetersayıların farklı oranlarda olması (YTTK.m. 620-621) ve genel kurulun toplanmadan karar alabilmesi (YTTK.m.614/4) olarak sayılabilir.
5. İntifa senetleri (Yeni TTK m. 584)
Yeni TTK, limited ortaklıklara da intifa senedi cıkarma imkanını tanımakta, bu olasılıkta anonim ortaklıklara ilişkin hukumlerin uygulanacağını ortaya koymaktadır.
6. Kuruculara Ozel Menfaatler Tanınması (YTTK.m. 578)
Limited ortaklıklarda kurucu intifa senedi cıkarılmasına imkan tanınmış; buna ilişkin olarak anonim ortaklıklara ozgu kuralın uygulama alanı bulacağı acıkca belirtilmiştir (YTTK.m. 578,348). Bu yaklaşım,
1) Limited ortaklıklarda intifa senetlerinin cıkarılmasına izin verilmesine,
2) Bu senetlerin anonim ortaklıklardaki intifa senetlerine ilişkin kurallara tabi kılınmasına ve
3) Limited ortaklıkların finansal duzen acısından anonim ortaklıklarla aynı kurallara tabi kılınmasına uygun duşmektedir.
7. Şirkete Ayni Sermaye Konulması ve Ayınların Devralınması (YTTK.m. 578)
Anonim ortaklıklarda ayni sermayenin konulmasına ve ayınların devralınmasına ilişkin sistem (YTTK.m. 342-343), şeffafl ık ve malvarlığının korunması ilkelerinin bir sonucudur. Aynı kuralların limited ortaklıklara yansıtılması, limited ortaklıkların sermaye ortaklığı karakteristiğini on plana cıkarmaktadır.
8. Hazırlık Donemi Faizi (YTTK m. 609) ve Sermaye Artırımında Kıyasen Uygulanacak Kurallar (YTTK m. 590-591)
Hazırlık donemi faizi, şirketin işleteceği ticari işletme faaliyete gecene değin ortaklara odenmesi kararlaştırılan ve esas itibariyle şirkete katılımı teşvik etmeye yonelik bir bedeldir. Limited ortaklıkta da, ticari işletmenin faaliyete gecmesinin zaman alacağı durumlarda şirket sozleşmesiyle, ortaklara hazırlık donemi faizi odenmesi kararlaştırılabilir.
Bu takdirde, anonim ortaklıklara ilişkin hukumler (YTTK.m. 510) uygulama alanı bulacaktır.
Limited ortaklıklarda sermaye artırımına ilişkin duzenlemede, anonim ortaklığa ilişkin hukumlerin doğrudan veya kıyasen uygulanacağına ilişkin acık bir hukum bulunmamaktadır. Ancak sermaye artırımı ayni sermaye konulması suretiyle gercekleştiriliyorsa, anonim ortaklıklarda ayni sermaye konulmasına ilişkin kurallar burada da uygulamaalanı bulacaktır. Diğer yandan,limited ortaklıklarda da yeni pay alma hakkı (ruchan hakkı), ancak haklı sebeplerin varlığı halinde ve sermayenin % 60’ının olumlu oyuyla kısıtlanabilecektir veya kaldırılabilecektir.
9. Sermaye Azaltımı (YTTK m. 592)
Limited ortaklıklarda sermayenin azaltılmasına, anonim ortaklıklardaki kurallar kıyasen uygulanacaktır. Ancak limited ortaklıkların kendine has ozelliğinin bir gereği olarak, esas sermaye borca batıklığın giderilmesi icin azaltılıyorsa, bu takdirde ek odeme yukumlulukleri tamamen odenmeden sermaye azaltımı yoluna gidilemeyecektir (YTTK.m. 592).
10. Mudurlerin Bilgi Alma Hakkına ve Sorumluluğuna İlişkin Kurallar Anonim ortaklıklarda yoneticinin bilgi alma hakkının genişletilmesine ilişkin kural (YTTK.m. 392)
limited ortaklıklara da egemen kılınmıştır. Diğer yandan, mevcut TTK’da olduğu gibi, Yeni TTK’da da mudurlerin sorumluluğu anonim ortaklıklarda yoneticilerin sorumluluğuna ilişkin kurallara tabi tutulmuştur. YTTK.m. 644 hukmunde hem hukuki sorumluluk hem cezai sorumluluk hukumlerine gonderme yapılmıştır; sadece halktan para toplamaya ilişkin YTTK.m. 552’ye bilincli olarak gonderme yapılmamıştır; cunku limited ortaklıklar, anonim ortaklıkların aksine izinle dahi para toplayamazlar.
11. Genel Kurul Kararlarının Gecersizliği (YTTK m. 622)
Yeni TTK, genel kurul kararlarının kesin hukumsuzluğu ve iptal edilebilirliğine ilişkin hukumler anlamında, anonim ortaklıklarla limited ortaklıklara aynı kuralla tabi kılmaktadır. Anonim ortaklıklar icin ongorulen bu kurallar, kıyasen limited ortaklıklara da uygulanacaktır.
12. Mudurlerin Aldıkları Kararların Gecersizliği (YTTK.m. 644,m. 391)
Anonim ortaklıkta yonetim kurulu acısından ongorulen kural, limited ortaklıklar acısından da benimsenmiş; mudurlerin eşit işlem ilkesine aykırı olan, limited şirketin temel yapısına uymayan veya sermayenin korunması ilkesini gozetmeyen, ortakların ozellikle vazgecilmez nitelikteki haklarını ihlal eden veya bunların kullanılmalarını kısıtlayan ya da gucleştiren kararları ile ortaklar kurulunun devredilemez yetkilerine giren ve bu yetkilerin devrine ilişkin kararlarının kesin hukumsuz olacağı kabul edilmiştir.
13. Ortaklara Getirilen Odunc Yasağı
Anonim ortaklıklarda paysahibinin, istisnalar dışında şirkete borclanmasını yasaklayan hukum, limited ortaklıklar acısından da uygulama alanı bulmaktadır (YTTK.m. 644).
14. Sermayenin Kayba Uğraması ve Borca Batıklık (YTTK.m. 633)
Limited ortaklığın mali durumunun bozulması halinde, ortaklık sozleşmesinde duzenlenmiş olmak kaydıyla ek odeme yukumlulukleri devreye girecektir. Bunun dışında mali durumun zayıfl amasına, anonim ortaklıklara ilişkin YTTK.m. 376 vd. hukumleri uygulanacaktır.
15. Tasfiye Usulu İle Tasfiyede Organların Yetkileri (Yeni TTK m. 643)
Limited ortaklığın sona ermesinin sonucları hakkında, anonim ortaklıkla ilgili hukumler uygulanacaktır (YTTK.m. 636/5). Yeni TTK’nın anonim ortaklıklar acısından getirdiği onemli yeniliklerden biri, şirketin tasfi yesine ilişkin kuralların, uygulamanın ihtiyacları gozetilerek yeniden duzenlenmesidir. Sozkonusu kurallar, limited ortaklıkların tasfi yesine de uygulanacaktır.
Limited Ortaklıkların Hukukî Yapısının Unsurları
Yeni TTK’nın bir yandan limited ortaklıkları olabildiğince anonim ortaklıklara yaklaştırmaya,diğer yandan da limited ortaklığı anonim ortaklığın ciddi bir alternatifi ne donuşturme anlayışı bir cok duzenlemede somutlaşmaktadır.
Boylelikle Yeni TTK’da limited ortaklıklara ilişkin yeni sistem incelenirken hem bu anlayış hem de limited ortaklığın kendine has karakteristik ozellikleri gozonunde bulundurulmalıdır.
Tek Kişilik Ortaklık
Limited ortaklık, tek bir kişi tarafından kurulabilecektir (YTTK.m. 573/1). Bu bağlamda, limited ortaklıklar sonradan tek kişilik ortaklığa donuşebilecek, ozel olarak tescil ve ilana tabi olan bu husus bir sona erme nedeni oluşturmayacaktır.
Ortak sayısı, yine 50 kişiyi aşamayacaktır (YTTK.m.574/1).
Sermaye
Limited şirketin esas sermayesi, en az 10.000 TL olarak belirlenmiştir.
Ortakların Sorumluluğu Ortakların sorumluluğu, taahhut ettikleri sermayenin yanı sıra, aşağıda ayrıntıları acıklanacak olan yan edim yukumluluklerini ve ek odeme yukumluluğunun yerine getirilmesini kapsar (YTTK.m. 573/2). Yeni TTK, ortakları payları oranında kamu borclarından sorumlu kılan 6183 Sayılı Kanun’un 35/1 hukmune herhangi bir değişiklik getirmemiştir.
Ortaklık Sozleşmesinde Yeni Olanaklar
Yeni TTK’nın Gerekcesi’nde , anonim ortaklığın nesnel ve paya bağlı karakteristiğini korumak hususunda net bir tavır ortaya konulmuş; esas sozleşmede yer alacak hukumlerin Yeni TTK’nın anonim şirketlere ilişkin hukumlere aykırı bir bicimde duzenlenmesi de onlenmiştir (YTTK.m. 340). Anonim ortaklıklara ve limited ortaklıklara ilişkin hukuki rejimler karşılaştırıldığında,Kanun koyucu’nun anonim ortaklığın hukuki yapısının ortaklarca ozgurce bicimlendirilmesini arzu etmediği, buna karşılık bu amaca yonelenleri limited ortaklık kurmaya yonelttiği sonucuna
varılmaktadır.
Bu yaklaşımın hukuki izduşumleri, bir cok yonden tartışılabilir. Ancak bu tartışmalardan soyut olarak belirtilebilir ki, Kanunkoyucu limited şirketin ortaklık sozleşmesinde ortakların serbest iradelerine geniş hareket alanı tanımıştır:
1. Payın devri tamamen yasaklanabilir (YTTK.m.595/4).
2. Paylar gruplara ayrılabilir, imtiyazlar ongorulebilir (YTTK.m. 576/1/c).
3. Ortakları sermaye taahhudu dışında sorumlu kılan ek odeme yukumlulukleri ve yan odeme yukumlulukleri kararlaştırılabilir (YTTK.m. 577/1/c-d).
4. Ortaklara veto hakkı veya eşit oy halinde devreye girecek ustun oy hakları tanınabilir (YTTK.m.577/1/e).
5. Ortaklara genel kurulun cağrılması konusunda ozel haklar tanınabilir (YTTK.m. 577/1/h); oy hakkının hesaplanmasına yonelik olarak kanuni duzenden ayrılan mekanizmalar getirilebilir (YTTK.m. 577/1/ı).
6. Ortaklara getirilen yukumluluklere ilişkin cezai şart hukumleri ongorulebilecek (YTTK.m. 577/1/f); ayrıca ortakların cıkma ve cıkarılmasına ilişkin hukuki rejim, ayrıntılarıyla ortaklık sozleşmesinde duzenlenebilecektir (YTTK.m.577/1/k-l).
Kanunda ongorulen başka ornekleriyle birlikte bu geniş hareket alanı, limited ortaklığı “yapısı esnek bir şekilde bicimlendirilebilir bir sermaye ortaklığına” donuşturmektedir. Ancak gorulduğu uzere, limited ortaklığın hukuki yapısının bicimlendirilmesinde bir cok yonden eksen kavram olarak payın değil paysahibinin esas alınması ve Borclar Hukuku’na ozgu anlaşmaların ortaklık duzenine egemen kılınması, bir cok başka sebeple birlikte limited ortaklıkların tam anlamıyla anonim ortaklığın alternatifi olduğu savını zayıfl atmaktadır.
Bununla birlikte, Yeni TTK’nın limited ortaklıkların hukuki duzenini olabildiğince netleştirdiği dikkate alınmalıdır.
Ortaklar Kurulu’nda Yetersayılar
Yeni TTK, ortaklar kurulunda karar alınması surecini onemli olcude kolaylaştırmaktadır. Yeni TTK, olağan ve onemli kararlar arasında ayrım yapmakta; olağan kararlar acısından belirli bir toplantı yetersayısını aramamakta; karar yetersayısı olarak ise salt coğunluğu yeterli gormektedir. Aşağıda sayılan ve onemli karar olarak nitelendirilen kararların ise temsil edilen oyların en az ucte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt coğunluğunun bir arada bulunması halinde alınabilecektir:
1. Şirket işletme konusunun değiştirilmesi.
2. Oyda imtiyazlı esas sermaye paylarının ongorulmesi.
3. Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılması, yasaklanması ya da kolaylaştırılması.
4. Esas sermayenin artırılması.
5. Ruchan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması.
6. Şirket merkezinin değiştirilmesi.
7. Mudurlerin ve ortakların, bağlılık yukumune veya rekabet yasağına aykırı faaliyette bulunmalarına genel kurul tarafından onay verilmesi.
8. Bir ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten cıkarılması icin mahkemeye başvurulması ve bir ortağın şirket sozleşmesinde ongorulen sebepten dolayı şirketten cıkarılması.
9. Şirketin feshi.
Ortaklık Payının Devri
Mevcut TTK, limited ortaklıkta payın devri konusunda farklı alternatifl er getirmektedir.
Payın devri tamamen yasaklanabilir veya iyice basitleştirilebilir. Ortaklar, ortaklık sozleşmesine koyabilecekleri bir hukumle, pay devrinin genel kurul tarafından onanması sistemini terk edebilirler.
Ortaklık sozleşmesinde pay devrine ilişkin yasaklama veya basitleştirme kuralı getirilmezse,payın devri genel kurulun onayına tabidir. Onama kararı, olağan yetersayılarla alınacaktır. Ayrıca şirket devir işleminin onaylanması başvurusuna 3 ay icinde yanıt vermezse, devre onay vermiş sayılacaktır (YTTK.m. 595/7).
Ortaklara Esas Sozleşmeyle Yuklenen Edimler:
Yan Edim Yukumlulukleri ve Ek Odeme Yukumlulukleri
Yan edim yukumlulukleri ve ek odeme yukumlulukleri, ortaklık sozleşmesiyle ortağa sermaye taahhudu dışında yuklenen borclardır.
Yan edim yukumlulukleri, ortağın şirkete karşı yerine getirmeyi taahhut ettiği donemsel nitelikteki edimlerdir. Ek odeme yukumluluğu ise, şirketin zarara uğraması olasılığında ortağı şirkete finansal destek sağlama borcu altına sokan bir yukumluluktur.
İlk ortaklık sozleşmesi veya sonradan ortaklık sozleşmesi değişikliğiyle ek odeme yukumluluğu ve yan edim yukumluluğu ongorulebilir. Sonradan bu yukumluluklerin ongorulmesi, oybirliğiyle soz konusu olabilir (YTTK.m. 607).
Ek Odeme Yukumlulukleri
Esas sozleşmeyle ongorulmesi zorunludur.
Ortaklardan ek yukumluluklerini yerine getirmeleri,ancak aşağıdaki hallerden birinin varlığı halinde istenebilir (YTTK.m. 603):
- Esas sermaye + kanuni yedek akceler toplamının şirket zararını karşılayamaması
- Şirketin ek araclar olmaksızın yoluna devam edememesi
- Ortaklık sozleşmesinde tanımlanan+ oz kaynak ihtiyacı doğuran bir halin ortaya cıkması
Ek odeme tutarı belirlidir; her bir ortağa azami olarak payın itibari değerinin iki katı tutarında ek odeme yukumluluğu getirilebilir. Her ortak , kendi ek odeme yukumluluğunden sorumludur; ortaklar arasında teselsul soz konusu değildir.
Ortaklarca yapılan ek odemenin iadesi; ancak iade edilecek tutarın, kanuni yedek akcelerden/diğer serbest fonlardan karşılanabilir olduğunun işlem denetcisince doğrulanması halinde soz konusu olabilir (YTTK.m.605).
Ek odeme yukumluluğunun azaltılması ve kaldırılması, ozvarlıkların zararı karşılamasına bağlıdır. Bu hukuki işlem, esas sermayenin azaltılmasına ilişkin hukumlere tabidir (YTTK.m. 603/6).
Yan Edim Yukumlulukleri
Yan Edim Yukumlulukleri (YTTK m. 606)ise doğrudan doğruya, işletme konusunun gercekleştirilmesi icin ortakların desteğinin sağlanmasına yonelmektedir. Yan edim yukumluluklerinin, konusu, kapsamı ve koşulları ortaklık sozleşmesinde belirlenir. Buna ilişkin ayrıntılar, genel kurula da bırakılabilir.
Mudurun Hukuki Konumu
Şirket mudurlerinden en az birinin yerleşim yerinin Turkiye’de bulunması ve bu mudurun şirketi tek başına temsile yetkili olması gerekir (YTTK.m. 628/1). Yeni TTK’da mudurlerin ozen ve bağlılık yukumlerine ilişkin kıstaslar kanunda sayılmış; mudurlerin (diğer) tum ortaklarca aksi yazılı olarak kararlaştırılmadıkca rekabet yasağı altında bulunduğu acıkca hukme bağlanmıştır (YTTK.m. 626/1-2). Mudurlerin, ortaklara karşı eşit işlem yapma yukumluluğu de acıkca kanunda ongorulmuştur (YTTK.m. 627).
Mudurlerin devredilemez ve vazgecilemez yetkileri ise, YTTK.m. 625 hukmunde şu şekilde sayılmaktadır:
1. Şirketin ust duzeyde yonetilmesi ve yonetimi ve gerekli talimatların verilmesi.
2. Kanun ve şirket sozleşmesi cercevesinde şirket yonetim orgutunun belirlenmesi.
3. Şirketin yonetimi icin gerekli olduğu takdirde, muhasebenin, finansal denetimin ve finansal planlamanın oluşturulması.
4. Şirket yonetiminin bazı bolumleri kendilerine devredilmiş bulunan kişilerin, kanunlara, şirket sozleşmesine, ic tuzuklere ve talimatlara uygun hareket edip etmediklerinin gozetimi.
5. Kucuk limited şirketler haric, risklerin erken teşhisi ve yonetimi komitesinin kurulması.
6. Şirket finansal tablolarının, yıllık faaliyet raporunun ve gerekli olduğu takdirde topluluk finansal tablolarının ve yıllık faaliyet raporunun duzenlenmesi.
7. Genel kurul toplantısının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yurutulmesi.
8. Şirketin borca batık olması halinde durumun mahkemeye bildirilmesi.
Ayrıca şirket sozleşmesinde, mudurlerin belirli kararlarının genel kurulun onayından gecirmesi kararlaştırılabilecektir (YTTK.m. 625/2).
Ortaklar Kurulunun Hukuki Konumu
YTTK, ortaklar kurulunun da vazgecilemez ve devredilemez yetkilerini saymaktadır (YTTK.m.616). Hukum, devredilemez ve vazgecilemez yetkileri, ortaklık sozleşmesinde yer alması zorunlu olanlar ve zorunlu olmayanlar olmak uzere iki kategoride ele almaktadır.
Ortaklıktan Cıkma ve Cıkarılma
Limited ortaklığın karakteristik ağırlığı, sermaye ortaklığı karakteristiğine kaydırılmış ise de, ortaklığın devamı, ortaklar arasındaki guven ilişkisi uzerine inşa edilmiştir. Bu nedenle, haklı sebeple ortaklıktan cıkma, cıkarılma, haklı sebeple fesih kurumları muhafaza edildiği gibi; ortağın şirketten cıkması ve cıkarılması ile ayrılma akcesi kurumları, oldukca ayrıntılı olarak duzenlenmiştir. Haklı sebepler dışında, ortağın hangi koşullarda ortaklıktan cıkma hakkını kullanabileceği, bunun yanı sıra, haklı sebepler dışında bir ortağın hangi koşullarda ortaklıktan cıkarılabileceği, ortaklık sozleşmesinde duzenlenebilecektir (YTTK.m. 638,640). Ortaklardan biri cıkma hakkını kullandığında, diğer ortaklar kendilerine mudurlerce ortağın cıkma hakkını kullandığı bildirildikten itibaren bir ay icinde cıkmaya katılabileceklerdir (YTTK.m. 639).
Ortaklar arasındaki guven ilişkisini zedeleyen veya cıkarılmasını haklı kılan başka bir sebebin oluşumuna yol acan bir ortak hakkında, haklı sebeple ortaklıktan cıkarma davası acılabilir.
Bunun dışında, ortaklık sozleşmesinde ortağın cıkarılmasına ilişkin olarak haklı sebebin dışında başkaca sebepler de ongorulebilir. Şirket tarafından cıkarma hakkı hukuka uygun bir bicimde kullanılmazsa, cıkarılan ortağın, cıkarma kararının kendisine bildiriminden itibaren uc ay icinde bu karara karşı iptal davası acma hakkı vardır (YTTK.m.640/2).
Gerek cıkma gerek cıkarılma halinde, şirketten ayrılan ortağın mali hakkının guvence altına alınması gerekmektedir. Yeni TTK’nın onem izafe ettiği bu konuda, ayrılan ortağın payının gercek değerinin kendisine odenmesi vurgulanmaktadır (YTTK.m. 641).Ortaklık sozleşmesinde ayrılma akcesinin belirlenmesi konusunda ortaklara geniş bir hareket alanı tanınmaktadır (YTTK.m. 641/2). Kanun, ayrılma akcesinin talep edilebilir hale gelmesine ilişkin koşulları da ortaya koymaktadır:
Ayrılma akcesinin ortağın ayrılmasıyla talep edilebilir olması icin, şirketin kullanılabilir bir ozkaynak uzerinde tasarruf etmekte olması, ayrılan kişinin esas sermaye paylarının devredilebilir olması ve esas sermayenin ilgili hukumlere gore azaltılması koşulları aranmaktadır (YTTK.m. 642). Kullanılabilir ozkaynak tutarı, işlem denetcisi tarafından belirlenecektir.
kaynak : yildirimercan.blogspot.com
