I – GİRİŞYurt dışından bir kiralama sözleşmesi kapsamında getirilerek sözleşme süresince yurt içinde kullanılacak olan ATİK ler (Demirbaş makine vs) makalede genel olarak değerlendirilecektir.
Yapılan bu sözleşmenin süre ve kira bedeli açısından vergi mevzuatı değerlendirilmesine önceki makalemizde yer verildiğinden üzerinde durulmayacaktır.
Daha çok Ticari Kiralama ve Finansal Kiralama olarak iki ana başlıkta ele alınarak ithalat kapsamında ele alınacaktır.
II – İTHALAT KAPSAMINDA GENEL DEĞERLENDİRME
İthalat çeşitleri genel başlıklar halinde şöyle sıralanabilir.
Bedelli ithalat
Bedelsiz İthalat
Geçici İthalat
Bedelli ve bedelsiz ithalat Gümrük Rejimi ve İthalat Rejimi mevzuatı çerçevesinde malın yada eşyanın Gümrükte vergi resim harçlarının ödenerek yurt içine getirilmesidir. Bedelsiz ithalat ise bir malın belirli bir süre için geçici olarak Türk Gümrük sınırları içerisinde kalmasıdır. Ticari kiralama, Antrepoda işlenmesi, Dahilde işleme dahilinde Türkiye'de bulunan eşyadır.
Diğer bir deyişle henüz kesin ithalatın yapılmaması ve vergi resim harcın
teminata bağlanarak ertelenmesidir.
III - YURT DIŞI TİCARİ KİRALAMADA MUHASEBE UYGULAMASI
Öncelikle Ticari Kiralama veya Finansal Kiralamada verilecek olan teminatın muhasebe kaydı şöyle olmalıdır. Teminat nakden veya Teminat Mektubu olarak verilebilir.
-------------- / -------------
126/226 VERİLENDEPOZİTO VE TEMİNATLAR
100/300 KASA /BANKA KREDİLERİ
-------------- / -------------
Yurt dışından yapılan Ticari Kiralamada
örnek muhasebe kaydı:
-------------- / -------------
730/770 GENEL ÜRETİM GİD./GENEL YÖN.GİD.
191 İND.KDV
2.no.lu KDV bey.beyan.indirilmesi
102 BANKA
360 ÖD.VERGİ VE FONLAR
2 no.lu KDV bey.beyan
-------------- / -------------
IV – YURT DIŞI FİNANSAL KİRALAMADA MUHASEBE UYGULAMASI
Finansal Kiralama Kanununda Gümrüğe Dair Hükümler Madde 29 da yurt dışından yapılacak kiralamaya ilişkin gerekli düzenleme şöyledir.
“GÜMRÜĞE DAİR HÜKÜMLER
Madde 29 - Yabancı şirket ile kiracı arasında akdedilen sözleşmeye göre getirilen mallara, gümrük vergileri bakımından aşağıdaki hükümler uygulanır.
a) Satın alma hakkı bulunmayan bir sözleşmeye dayanarak veya bu hak bulunsa dahi teşvik belgesinde gümrük muafiyetinden yararlanması öngörülmemiş malların Türkiye'ye girişinde, gümrük mevzuatının süre kısıtlaması
hariç, sözleşme süresine bağlı olarak, geçici muafiyet rejimine dair hükümler
uygulanır.
Bu şekilde Türkiye'ye getirilen mallar için ileride doğabilecek vergileri karşılayacak miktarda teminat alınır. Şu kadar ki, sözleşme süresi sonunda kesin ithalatın yapılmaması ve finansal kiralama konusu malların kiralayana iade edilmek üzere yurt dışına çıkarılmak istenmesi halinde daha önce yapılan teminata bağlama işlemi genel hükümlere göre çözülür.
Teminata bağlama usul ve esasları bir yönetmelikle belirlenir.
b) Sözleşme süresi sonunda finansal kiralama konusu malların kesin ithalatının yapılması halinde, vergi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihteki cari kur ve normal fiyat üzerinden hesaplanacak gümrük vergileri tahsil olunur.”
163 ve 334 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğleri ile açıklandığı üzere Sabit Kıymetlerin (Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler-ATİK) ithalleri sırasında ortaya çıkacak olan kur farkları aktife alınıp kullanılmaya hazır hale geldiği takvim yılında ATİK maliyetine ilave edilerek kayda alınması gerekmektedir. Daha sonraki yıllarda
ortaya çıkacak olan kur farkları ise seçimlilik hakkı gereği gider veya maliyet
olarak dikkate alınacaktır.
Yurt dışından yapılan Finansal Kiralama örnek muhasebe kaydı:
-------------- / -------------
260. HAKLAR
302/402. ERTELENMİŞ FİNANSAL KİRALAMA
BORÇLANMA MALİYETLERİ (-)
301/401. FİNANSAL KİRALAMA
İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR
Sözleşme gereği kira kaydı
-------------------- / ------------------------
260. HAKLAR
Kur farkı ve faiz
191. İNDİRİLECEK KDV
2 no.lu KDV Bey. gereği
301. FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN
BORÇLAR
360. ÖD.VERGİ VE FONLAR
- Öd. KDV
2 no.lu KDV Bey.gereği.
302. ERTELENMİŞ FİNANSAL
KİRALAMA
BORÇLANMA MALİYETLERİ (-)
102. BANKALAR
Taksit ödemesi
--------------------- / ------------------------
V – SONUÇ
Yurt dışından yapılan ATİK kiralamalarında Ticari Kiralama veya Finansal Kiralama kapsamında ayrı ayrı muhasebe kayıtlarına örnek yukarıda verilmiştir.
Yurt dışından yapılan kiralamaların İthalat ve Gümrük Rejimleri ile Finansal Kiralama Kanunu hükümleri ve Gümrükte verilecek olan teminat kapsamında Geçici ithal olarak işlem görmesidir.
Gürsel Erkul ILIZ/ YMM
kaynak :http://yildirimercan.blogspot.com
twitter.com/vergivekanunla
http://vergikanunhaberleri.blogspot.com/
