İhracat piyasasında duyduğum ve tam anlamıyla tüylerimi ürperten bir ifadeyi, geçenlerde tekrar duyduğumda " bu kadar da olmamalı " diye mırıldandım.
.
Dış pazarlara açılmaları konusunda yardımcı olmaya çalıştığım bir firmanın, bu konuya atanmış yetkilisi ile düzenli olarak görüşüyoruz. Pazar araştırmalarının nasıl yapılması gerektiği, müşteri taleplerinin nasıl yaratılabileceği, gelen taleplere verilecek cevaplar gibi birçok konuda sohbet ediyor ve görüş alışverişinde bulunuyoruz.
.
Küçük de olsa, potansiyel müşterilerden gelen ümit verici hareketler moral yapıyor. Alınan ufak bir siparişin sevkiyatı öncesinde, daha önce yapılan hataların tekrarlanmaması için, hazırlanması gereken belgeler, teslim şekli, ödeme şekli gibi konularda bilgilerini tazelediler. Teslim şekli olarak da INCOTERMS içerisinden FCA ( Free Carrier ) Taşıyıcıya Masrafsız diye adlandırılan teslim şekli seçildi.
.
Gel gelelim işlemlerin yapılması için harekete geçildiğinde, işi yapacak ekiplerden birinden, "Efendim nereden çıktı bu FCA, onların hepsi kalktı şimdi sadece FOB ve CIF var" diye dehşet verici bir yorum geldi. Bizim " Teslim Şekilleri " dediğimiz INCOTERMS kurallarının 2011 yılı başı itibariyle değiştiğinden ve INCOTERMS 2000 kurallarının INCOTERMS 2011 olarak uygulamaya konulduğundan haberi olmayan sayısız dış ticaret uygulayıcısı olduğu görüyoruz ve biliyoruz. Ancak tüm bu kuralları kendiliğinden iptal edip sadece FOB ve CIF gibi iki kurala indirgeyene ve bunu da pervasızca söyleyenlere pek fazla rastlamıyoruz.
.
Kısaca INCOTERMS diye adlandırılan " International Commercial Terms, " Türkçemizde kullandığımız şekliyle, " Teslim Şekilleri, " Milletlararası Ticaret Odası " ( http://www.iccwbo.org/ ) tarafından yayınlanmaktadır. 2011 yılbaşı itibariyle yürürlüğe giren ve bazı radikal değişiklikleri de kapsayan INCOTERMS 2011 iki grupta 11 kural barındırıyor. ICC yayın numarası 715 olan bu kurallar kitapçığının giriş bölümünün başında, aynen şu ifade yer almaktadır, " İncoterms kuralları, temel olarak malların satıcı tarafından alıcıya tesliminde taraflara düşen görevleri, masrafları ve hasarı düzenler." Bu ifadeyi biraz açacak olursak, bir dış ticaret işleminde, hangi işleri kim üstlenecek, hangi masrafları kim ödeyecek, oluşabilecek riskler hangi noktada kimin üzerindedir gibi soruların cevapları, kullanılacak teslim şeklinin belirlenmesiyle ve kuralların açıklamalarında belirtildiği kapsamda verilmektedir.
Hatırda tutulması gereken çok önemli bir nokta teslim şekilleriyle, ödeme şekillerinin birbirinden ayrı iki uygulama olduğudur. 715 sayılı kitapçığın giriş bölümünün 4. maddesinde "İncoterms, mallar için ödenecek bedel veya ödeme şekli hakkında herhangi bir düzenleme getirmez" ifadesi yer almaktadır.
Yeni kuralların 7 tanesi " Tüm Taşıma Türlerini Kapsayan Kurallar " olarak adlandırılmaktadır ve EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP ve DDP olarak sayılmıştır. Diğer 4 tanesi ise " Deniz ve İçsu Taşımalarına özgü Kurallar " olarak tanımlanmakta ve FAS, FOB, CFR ve CIF olarak adlandırılmaktadır.
Her bir kuralın ihracatçıya ve ithalatçıya yüklediği işlem sorumluluğu, masraf ve risk farklıdır. İşin doğasına uygun kuralın kullanılmaması durumunda ve özellikle risk veya hasar oluşması halinde taraflardan birinin, zarara uğraması kaçınılmazdır.
İhracat olsun, ithalat olsun, dış ticaret ile ilgilenen sanayi ve ticaret erbabının bu kuralları bilmesinde sayısız fayda vardır. İşleri yaptıktan sonra ortaya çıkan sürpriz masraflarla karşılaşmak veya oluşan riskleri kimin üstleneceği konusunda tartışmak istemiyorsak, ihracat işlerimizde veya ithalat işlerimizde bilinçli hareket etmenin bizleri ne kadar rahatlatacağı ve işlerimizi, kurallar çerçevesinde güvence altına alacağı kuşkusuzdur.
Şefik Ergönül / Dış Ticaret Uzmanı
http://www.istekobi.com.tr/