Kasa ve Ortaklardan Alacaklar Hesabındaki Fazlalıklar
Kasa Fazlası Ya da Ortaklardan Alacakları Olan İşletmeler Artık Daha Rahat Olabilirler.
İşletmelerin kendi işlerinde kullandığı, ancak belgelendiremediği bazı harcamalar için yapılan çekilişler, 100 – “Kasa” ya da 131 – “Ortaklardan Alacaklar” hesabında yasal kayıtlara intikal ettirilerek muhasebeleştirilmektedir.
Ancak, gerçek mahiyeti farklı da olsa, zaman zaman ilgili işletmeler nezdinde kasa fazlası ya da ortaklardan alacaklar hesabında gözüken bu paralar için, faiz hesaplanmadığı, KDV tahakkuk ettirilmediği ve fatura kesilmediğinden bahisle, cezalı tarhiyatlar yapıldığına rastlanılmaktadır.
Bu yazımızda, sözü geçen bu hesaplarda gözüken paralardan hareketle, ortağa karşılıksız borç para kullandırmak suretiyle, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç sağlandığı iddiası ile haklarında cezalı tarhiyat yapılan işletmelerin durumu hakkında kısa bir değerlendirme yapılacaktır.
Bu konuda sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için, öncelikli olarak ilgili Kanun maddelerine gitmekte yarar vardır.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 134. maddesinde, vergi incelemesinin amacı; ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olarak, aynı Kanun’un 3/b maddesinde de, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, belirtilmiştir.
Bu nedenle; vergi incelemesinden söz edilebilmesi için vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyetinin her türlü araştırma ve inceleme yapılarak soyut kişisel düşünce ve kanaatten uzak biçimde somut verilerle ortaya konulması, gerekmektedir.
Yine 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde de; “Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alımı ya da satımı olarak değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.
Maddede tanımı yapılan transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından söz edilebilmesi için de, ortağa kaynak aktarılması yeterli olmayıp, bu kaynağın hangi amaçla aktarılmış olduğunun ve ortak tarafından da aktarılan bu kaynağın ne şekilde kullanıldığının belirlenmiş olması gerektiği, anlaşılmaktadır.
Bu durumda, inceleme elemanı tarafından, defter ve belgeler ile ödemelerin nihayet bulduğu yerler karşılaştırılarak, ortağa yapılan ödemelerin belgelendirilemeyen mal ve hizmet alımları ile ilgili olup olmadığının belirlenmesi ve bu ödemeler ile yapılan işlerin boyutu göz önüne alınarak, ortağa aktarıldığı gözüken paraların işletmelerin kendi işlerinde kullanılıp kullanılmadığının, hukuken geçerli bir biçimde saptanmış olması, gerekmektedir.
Bu gibi inceleme ve araştırmalar sonucunda somut bir verinin ortaya konulamadığı, sadece kasa fazlası ve ortaklardan alacaklar hesabında gözüken paralar için tarhiyat önerilen bir incelemenin, yukarıdaki Kanun maddesinde belirtilen vergi incelemesinin amacını karşıladığını söylemek mümkün değildir.
Yine belgelendirilemeyen harcamalar olan bu paraları gider yazamadığı için haksızlığa uğrayan işletmelerden, cezası ve gecikme faizi ile birlikte birde vergi istenilmesi başka bir haksızlıktır.
Ayrıca 6111 Sayılı Yasada “Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan … Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacakların Beyanı” başlığı altında yapılan bir düzenleme ile de kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hesabında gözüken paraların fiktif olabileceği gerçekliğinin yasa koyucu tarafından da kabul edildiğini, göstermektedir.
Buna göre; kasa fazlası ve ortaklardan alacaklar hesabında gözüken paraların fiktif olabileceği hususunun yasa maddesi ile yasa koyucu tarafından da kabul edildiği gerçekliği karşısında, belgelendiremediği mal ve hizmet alımları karşılığı bu gibi ödemeleri olan işletmeler artık daha rahat olabilirler.
Sevgi ve Saygılarla,
Sami Okutan
S.M.Mali Müşavir
Baş Denetçi
sami.okutan_01@mynet.com
www.muhasebebilgisi.com
kaynak : http://www.muhasebebilgisi.com/vergi/kasa-ve-ortaklardan-alacaklar-hesabindaki-fazlaliklar/