Türkiye Muhasebe Standartları Ve Finansal Tablolar
2012 yılının temmuz ayında yürürlüğe girecek olan Türk Ticaret Kanunu, şirketlerin finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartlarında yer alan TMS1 standardına göre hazırlamalarını öngörmektedir. Bu kapsamada şirketlerin finansal tabloları hazırlamalarında hayli zorluk çekecekleri aşikârdır. Bu makalemde TMS1 standardını irdelemeye çalışacağım.
Standart; işletmenin genel amaçlı olarak düzenlediği finansal tabloların önceki dönemin finansal tabloları ve diğer işletmelerin finansal tablolarıyla karşılaştırılmasına olanak verecek biçimde sunulması için gerekli olan temel unsurları açıklamaktadır.
Bu standart kapsamında, işletmeler beş adet finansal tablo hazırlamaları gerekmektedir. Hazırlanacak tabloların isimleri sırasıyla şöyledir; dönem sonu finansal durum(bilanço),döneme ait kapsamlı gelir tablosu, döneme ait öz kaynaklar değişim tablosu, döneme ait nakit akış politikası, önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve açıklayıcı notlardır.
Standart, finansal durum tablosunun yani bilançonun sunuluşunda iki raporlama modeline yer vermiştir. Birincisi likidite temeline dayalı sunum ikincisi faaliyet döngüsünün esas alındığı sunum biçimidir, standarda esas olarak faaliyet döngüsüne göre sunum benimsenmiştir. Ancak İşletmeler için normal faaliyet döngüsünün açıkça belirlenmesi mümkün olmayan durumlarda likidite esaslı sunum yapılmasına izin verilmiştir.
Standart gelir tablosunun hazırlanmasında kapsamlı gelir tablosunu benimsenmiştir. Bu tablo da gelir iki bölüme ayrılmış ve aşağıda belirtildiği üzere adlandırılmıştır.
- Dönem kar /zarar bölümü (kar zarara yansıtılan tüm işlemler)
- Özkaynaklara yansıtılan kar veya zararlar (diğer kapsamlı gelir/gider bölümü)
Standart, gelir tablosunun raporlanmasında; satışların maliyeti ya da toplam maliyet esasın yöntemlerinden birinin seçilebileceğini ancak bu yöntemlerden İşletme giderlerini güvenilir ve tutarlı şekilde yansıtan yöntemin tercih edilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Standart Özkaynaklar değişim tablosunun, hazırlanmasında her bir öz kaynak kalemi itibarı ile dönem başı ile dönem sonu özkaynak mutabakatını sağladıktan sonra raporlanması gerektiğini öngörmektedir.
Standardın dipnotlar ve açıklayıcı kısımlar için öngördüğü görev finansal tablo setinde yer alan kalemlere ilişkin açıklamaları ve muhasebeleştirme kriterlerini sağlamayan kalemlerle ilgili açıklamaları kapsamaktadır.
TMS1 Standardına Göre Finansal Tablolar Hazırlamak İsteyen İşletmeler Aşağıda Belirtilen Kurallara Uymak Zorunda Olduklarını Unutmamalıdırlar;
- Finansal tablolar gerçeğe uygun bir şekilde sunulmalı ve TFRS ile uyum içinde olduğu dipnotlarda açıklanmalı,
- Finansal tablolar aksine bir hüküm bulunmadığı sürece süreklilik varsayımına uygun düzenlenmeli,
- İşlem ve olayların muhasebeleştirilmesinde tahakkuk esası dikkate alınmalı,
- Finansal tablolar düzenlenirken birbirine benzer nitelikte olan hesapla tekbir kalem olarak birleştirilmeli ancak önemli olan kalemler ayrı bir başlık altında gösterilmeli,
- Varlık ve kaynak hesapları ile gelir ve gider hesaplarının birbirinden mahsup edilerek net bir tutar olarak finansal tablolara aktarılmamalı,
- Finansal tablolar yılda en az bir kez düzenlenmeli,
- Finansal tablolar karşılaştırılmalı olarak sunulmalı,
- Finansal tabloların sunuluşu ve sınıflandırılması dönemden döneme değiştirilmeden tutarlı bir biçimde sürdürülmelidir.
TMS1 Standardı; Mevcut Muhasebe Uygulamalarına Aşağıdaki Yenilikleri Getirmiştir;
- Vadesi 1 yıl üzerinde olsa dahi ticari alacakların dönen varlıklar grubunda raporlanmasını,
- Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar ile durdurulan faaliyetlere ilişkin varlıkların, dönen varlıklar grubunda ayrı olarak raporlanmasını,
- Faaliyette kullanma amacı ile elde edilen duran varlıklar ile yatırım amaçlı elde tutulan gayrimenkuller birbirinden ayrılmış ve ayrı başlıklar altında duran varlıklar grubunda ayrı olarak raporlanmasını,
- Canlı varlıklar ve ertelenen vergi varlıkları duran varlıklarda ayrı olarak raporlanması istemektedir. Ayrıca Ar ge giderleri, kuruluş ve örgütlenme giderleri v.b.TMS1 de aktifleştirilmesini yasaklamış ve doğduğu anda gelir tablosunda gösterilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir.
Sedat ERYÜREK
SMMM
eryureksedat@yahoo.com
kaynak : http://muhasebenet.net/haber.php?haber_id=379