Halka Açılma Sözlüğü

Halka Açılma Sözlüğü

 

Halka Arz: Çok sayıda yatırımcıya şirkete ortak olmaları amacıyla yapılan çağrı.

Halka açılma: Halka kapalı bir anonim ortaklık tarafından ilk defa yapılan pay halka arzı.

İkincil Halka Arz : Önceden hisse senetlerini halka arz etmiş ortaklıkların, tekrar hisse senedi arzları.

SPK: Sermaye Piyasası Kurulu, halka az edilen payları kayda alması için başvurulması gereken kurum.

İMKB: Halka arz edilen payların işlem görebileceği Borsa.

MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu, sermaye piyasası araçları ve bu araçlara ilişkin hakların kaydi olarak izlendiği kuruluştur.

Halka açılmak isteyenler için başucu kaynakları:
1. Sermaye Piyasası Kanunu,
2. Seri: I, No: 40 "Payların Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliği",
3. Seri: VIII, No: 66 "Sermaye Piyasası Araçlarının Halka Arzında Satış Yöntemlerine İlişkin Esaslar Tebliği".

Kotasyon: Bir şirkete ait menkul kıymetlerin borsa listesine alınmasıdır. Menkul kıymetlerin Borsa kotuna alınması ile şirketin Borsa tarafından gerekli görülen şartları yerine getirmiş olduğu anlaşılır.

Kayıtlı sermaye sistemi: Halka açık şirketlere, genel kurul kararına gerek olmaksızın yönetim kurulu kararıyla sermaye artırımı imkanı sağlayan sistem.

Raf Kayıt sistemi: Başta bir defada Kurul kaydına alınan payların 1 yıl içinde peyderpey halka arz edilmesine imkan tanıyan sistem.

İzahname: Sermaye piyasası araçlarının halka arzında şirket ve hisse senetleri hakkında bilginin yatırımcılara sunulduğu belgedir.

Emisyon primi: Ortaklıkların hisse senetlerini nominal değerinin üzerinde bir fiyatla ihraç etmeleri sonucunda satış fiyatı ile nominal değer arasında oluşan farktır.

Halka arza aracılık: Sermaye Piyasası Kurulu tarafından aracılık yetkisi verilmiş aracı kuruluşlar tarafından sermaye piyasası araçlarının halka arz yoluyla satışına aracılık.

B) Kısaca Halka Açılma

• Halka açık anonim ortaklık hisse senetleri halka arz edilmiş olan anonim ortaklıklardır.


• Halka arz bir anonim ortaklığın kaynak ihtiyacını karşılamada başvurabileceği bir finansman yöntemidir. Bir kerelik değildir.


• Halka açılma sadece büyük şirketlerin kullanabileceği bir finansman yöntemi değildir. Halka açılma ile elde edilecek fon gelişme ve büyüme potansiyeline sahip küçük işletmeler için çok daha önemlidir.

C) Halka Açılmanın "Hayır"lı Yanları

Soru: Halka açılma maliyetli midir?
Cevap: Hayır, alternatifleri ile karşılaştırıldığında ve elde edilecek fon düşünüldüğünde katlanılabilecek bir maliyettir.

Soru: Süreç uzun ve zahmetli midir?
Cevap: Hayır. Düzenlemelerde yapılan son değişiklikler ile esneklikler tanınmış ve süreç kısaltılmıştır.

Soru: Halka açılırsak şirket kontrolünü kaybeder miyiz?
Cevap: Hayır. Yönetim kontrolünü kaybetmeden de halka açılabilirsiniz.

Soru: Halka açılma rekabet gücümüzü azaltır mı?
Cevap: Hayır. Tam tersine halka açık olmayan rakiplerinize karşı rekabet gücünüz artar. Çünkü tanınırlığınız, prestijiniz artar. Gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışındaki şirketlerle işbirliğine gidebilme, ortak girişim oluşturma ve benzeri konularda çalışmaların yapılabilmesi imkanları doğar.

Soru: Her yıl kar payı dağıtmak zorunda mıyım?
Cevap: Hayır. Payları Borsada işlem gören şirketler için kar dağıtım zorunluluğu yoktur.

Soru: Halka açılma sonucunda yeni bir otoritenin denetimi ve gözetimi altına girilmesi yönetime müdahaleyi artırır mı?
Cevap: Hayır. SPK ve İMKB mevzuatına uyum yükümlülüğü kesinlikle yönetime müdahale anlamına gelmez.

Soru: Şirketle ilgili tüm ticari sırları kamuya açıklamak zorunda kalacak mıyım?
Cevap: Hayır.

D) Neden Halka Açılmalıyım?

• 1. Alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetli ve uzun vadeli bir kaynak sağlanır.


• 2. Borçlanmanın aksine geri ödeme gerektirmez. Teminat ipotek istenmez.


• 3. Borsa şirketi olmak şöhret demektir. Şirket isminin yazılı ve görsel basında sıkça yer alması tanınırlığı, saygınlığı ve rekabet gücünü artıracaktır.


• 4. Halka açılma sonrası ikincil halka arzlarla sürekli fon temin edilmesi mümkündür.


• 5. Halka açılma sayesinde şirket kurumsallaşıp modern yönetim tekniklerine kavuşacak ve tüketiciler, yatırımcılar ve kreditörler gözünde prestij ve güven kazanacaktır.


• 6. Küçük ve gelişme potansiyeli olan şirketler için büyüme fırsatları sunar. Yerli ve yabancı şirketlerle işbirliğine gidebilme imkanları yaratır.


• 7. Hisse senetlerinin organize bir pazarda şeffaflık içerisinde alınıp satılması ile sağlanan likidite mevcut ortaklara önemli fırsatlar sağlar.


• 8. Finansman riskinin dağıtılmasını sağlar.

E) Halka Açılma Süreci

a) Ön Hazırlık

• Esas sözleşmenin sermaye piyasası mevzuatına uyum sağlanması amacıyla Kurul'a başvurulur.


• Kurulca onaylanan esas sözleşme değişiklikleri genel kurulun onayına sunulur.


• Halka arz başvurusu sırasında öncelikle halka arza aracılık yapmaya yetkili bir aracı kuruluşla sözleşme imzalanır.


• Finansal tablolar sermaye piyasası mevzuatına uygun olarak hazırlanır ve bağımsız denetimden geçirilir.


• İzahname hazırlanır.

b) Payların Kurul Kaydına Alınması

• Gerekli bilgi ve belgelerle Kurul'a ve Borsa'ya başvurulur.


• Başvurusu sırasında Kurula sunulan izahname ve finansal tablolar Kurul'un internet sitesinde ve varsa ortaklığın internet sitesinde ilan edilir.


• SPK, başvuruyu kamunun aydınlatılması ilkesi çerçevesinde inceler ve 30 gün içerisinde sonuçlandırır.

c) Payların Halka Arzı

• İzahnamenin tescil ve ilanından sonra payların satış işlemlerine başlanır.

d) İMKB'de İşlem Görme

Borsa'nın vereceği karara bağlı olarak hisse senetleri Borsa'da işlem görmeye başlar.

Fikret KOÇ
Samsun Bağımsız Dış Denetim ve SMMM A.Ş.