ASGARİ ÜCRETE ARTIŞ ÇALIŞANLARA ZAM OLARAK MI ALGILANMALI ?.
Çalıştığım şirkette dört yıldır maaşımı düzenli olarak asgari ücretten almaktayım.Bu yılda kural bozulmadı asgari ücrete göre çalışmaya devam ettiğimi imzaladığım ücret bordromda gördüm.Şu anda çalıştığım şirkette 20 kişi çalışmaktadır.5 kişinin haricinde 15 kişi asgari ücrete göre maaş alıyor.Ben tüm cesaretimi toplayarak işverenime artık asgari ücretten çalışmak istemediğimi,makul oranda zam yapılmasını istedim.İşverenim asgari ücrete zam yapıldığını kendisi de buna göre maaş verdiğini söyleyerek kibarca odasından çıkmamı istedi.
.
Ben yıllarca bu maaşa göre mi çalışacağım?Bu konuda uygulama doğru mu?Kısacana Asgari ücrete artış biz çalışanlara zam olarak mı algılamalıyız?İsmi Saklı.
Asgari Ücret Nedir?
Çalışan bir kişinin en azından temel ihtiyaçlarını karşılayarak insanca yaşamalarına olanak tanıyan ve işveren tarafından ödenmesi zorunlu en düşük ücret olarak litetürde tanımlaması yapılmaktadır.
Ücret İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde ve Anayasa da Ele Alınmıştır:
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde “Çalışan her kimsenin kendisine ve ailesine insanlık onuruna uygun bir yaşayış sağlayan ve gerekirse her türlü sosyal koruma araçlarıyla da tamamlanan adil ve elverişli bir ücret hakkı bulunmaktadır” hükmü yer almaktadır.
.
Anayasanın “Ücrette Adalet Sağlanması” başlıklı 55. maddesinde “ücret emeğin karşılığıdır” denilmekte ve devlete “çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alma” görevi vermektedir.
Tanımları değerlendirdiğimizde ücret:
Çalışanlar emeği karşılığı ücret ödenmelidir.
Bu konuda devlet gerekli tedbirleri yasal düzenleme ile sağlamalıdır.
Çalışanda bu ücreti ile hem kendisini hemde ailesini insanlık onuruna yakışan bir ortamda geçimini sağlarken,sosyal güvenliği de sağlanarak adaletli bir ücret verilmelidir.
Günümüzde asgari ücret temel insan haklarını güvence altına almaktan uzak olsa da ,uygulama da Asgari Ücret temel insan haklarının güvencesi altında bir sosyal hak niteliğini taşıması, kaynağını ve temelini de oluşturmaktadır.
Fakat çalışma hayatında her yıl düzenlenen Asgari Ücretin artışı sanki çalışanlara bir zam olarak verildiği yansıtılmaktadır.
Çalışma hayatında görüldüğü üzere işçilere asgari ücret artışı kadar zam aldıkları, işverenlerde asgari ücret artışı kadar zam yaptıkları ifadesini sıklıkla kullanmaktadırlar.
Asgari ücret artışı asla zam değildir. Kanun maddesi gereği ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Asgari ücretin ödenmemesi veya eksik ödenmesini İş Kanunu cezai yaptırıma bağlamıştır.
2012 yılı asgari ücreti geçen yıla göre 16 yaşından büyükler için ilk 6 ayı için yüzde 5,91, ikinci 6 ay için yüzde 6,09 oranında artmıştır, 2012 yılındaki yıllık artış oranı ise yüzde 12,37 olmuştur.
2012 yılı için Asgari Ücretten az maaş ödeyen işverenlere 134 TL. İPC uygulanır.
Umarım 2012 yılında SGK ,Maliye Bakanlığı olmak üzere her iş kolunun tanımlaması yapılarak uzmanlık gerektiren her türlü işte gerçeği yansıtmayan dayatma ücreti olarak asgari ücret uygulamasının önüne geçilecek tedbirler alınır.
Aslında her çalışan yeni bir yıl yaklaştığında işinin ve işletmenin karlılık durumuna göre bir zam beklentisi vardır.Bu da çalışanın bütün bir sene motive olarak verimli çalışmasını sağlar.
.
Çalışanlar hizmet sözleşmelerinde özellikle yıllık zam ve diğer haklarının yer aldığı maddeler ile haklarını alabilirler.Zam yapılmadığı durumlarda hizmet sözleşmelerini dikkate alarak işverenden hak arayışı içine girebilirler.İş sözleşmesinde yapılacak zam oranının ve süresinin belirlenmemesi halinde işveren zam yapmaya zorlanamayacaktır. Bu durumda zam yapılıp yapılmayacağı veya yapılacaksa zammın oranı, işçinin performansı, pozisyonu, terfi durumu, enflasyon oranı, sektördeki ve işyerindeki ücretlerin genel durumu göz önünde bulundurularak işveren tarafından belirlenecektir. Bu durumda işçilerin zam beklentileri karşılanmazsa istifa eden işçinin tazminat hakkı olmayacaktır.
Ancak işverenlerin emsal işçilere eşit davranması gerektiği de bilinmesi gereken bir diğer konudur.
SİZDEN GELEN SORULARA CEVAP
MEMUR GEÇ EMEKLİ OLUR
02/07/1972 tarihinde doğdum.İlk defa 1989 yılında SSK’lı oldum.2141 gün prim ödemem var.1992 yılında 15 ay askerlik yaptım.30/03/2001 tarihinde emekli sandığına girdim.Ne zaman emekli olurum?Ramazan.
Devlet Memuru olduğunuzdan SSK geçen Hizmetlerinizi ve ayrıca Askerliğinizi borçlandığınızda hizmet sürenize göre 9000 günü 54 yaşında tamamlayarak emekli olursunuz.Askerliğinizi borçlanmazsanız 55 yaşında emekli olursunuz.
Devlet Memuru olmasaydınız SSK kapsamından 23.11.1989 tarihine göre 51 yaşında 5450 gün,24.11.1989 göre 52 yaşında 5525 gün ile emekli olursunuz.Burada Askerlik borçlanmanız ise yaşınızı geriye götürmeyecektir.
**
47 YAŞINDA EMEKLİ OLURSUN
15.01.1968 doğumluyum.15 yaşında 01.07.1983 yılında ilk defa sigortalı oldum.4680 gün kadar prim ödemem var.540 gün askerlik yaptım.Ne zaman emekli olurum?Erdal
24.05.1982-23.11.1983 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olanlar 25 yıl 47 yaş 5150 gün ile emekli olur.
15.01.2015 yılında 5150 günü tamamladığınızda emekli olacaksınız.
5150 gün için 470 güne ihtiyacınız var ister çalışarak isterse askerliğinizi borçlanarak gün sorununuzu çözebilirsiniz.
**
17 YIL 3920 GÜN İLE EMEKLİ OLURSUN
01.06.1979 doğumluyum.%40 engelli olduğumdan vergi indirim raporum var.01.06.1996 tarihinde sigortalı oldum.Ne zaman emekli olurum?Murat
Engelli emekliliğinde 18 yaşında sigorta başlangıcınız dikkate alınacaktır.01.06.1997 tarihine göre 17 yıl 3920 güne göre emekli olacaksınız.
**
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALAN GELİR TESTİNE TABİ OLMAZ
Bu aydan itibaren İş Kur’dan 10 ay süre boyunca İşsizlik ödeneği alacağım.Eşim ve 18 yaşından küçük çocuğum için Gelir Testi yaptırmak zorunluluğum var mı?Ekrem
İş Kur’dan işsizlik ödeneği alanlar 10 ay boyunca Genel Sağlık Sigortasından yararlanacaktır.
Sigortalılık niteliği ortadan kalktığı andan itibaren 10 gün boyunca bu tarihten geriye doğru son bir yıl içinde 90 gün prim ödemesi var ise 3 ay kadar eş ve çocuğu GSS kapsamında olacaktır.
Üç ay sonra ise sadece eşin GSS yönünden gelir testine tabi olacaktır.
18 yaşından küçük çocuklar ise GSS kapsamında olan anne yada baba üzerinden sağlık hizmeti alacaktır.
**
EMZİREN KADIN ÇOCUĞU İÇİN EVİNE GİDERKEN KAZA GEÇİRİRSE İŞ KAZASI OLUR
Emziren Kadın İşçimiz işyerinden hergün çocuğunu emzirme adına 1,5 saat erken evine gitmektedir.Bununla ilgili İnsan Kaynakları servisinde izin düzenlemesi var.Yoğun kar yağışından dolayı her zaman olduğu gibi 1,5 saat kadar erken çıkarak evine gitme esnasında bindiği taksi kaza yapmış,sigortalımızın kolu kırılmıştır.Bu olayı SGK'ya İş Kazası olarak bildirmek zorundamıyız?Bu konuda bilgi vermenizi rica ederim?İnsan Kaynakları
Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda geçirdiği kazalar da iş kazası sayılmaktadır. Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5. maddesinin (a) ve (g) bentlerinde sayılan sigortalıların, 4857 sayılı İş Kanununun 74. maddesine istinaden bir yaşına kadar, çocuklarını emzirmeleri için bu Kanunda belirtilen sürelerde sigortalının işveren tarafından ayrılan emzirme odasında veya çocuğun bulunduğu yer ile bu yere gidiş geliş sırasında ve emzirme sürelerinde geçirdiği kazalar iş kazası sayılacaktır.
Kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için belirlenen zamanda işyerindeki emzirme odasında merdivenden düşmesi sonucu meydana gelen kaza, çocuğun bulunduğu yere gidiş-gelişi esnasında geçirdiği trafik kazaları iş kazası sayılmalıdır.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan sigortalılar ile 5. maddesinin (a), (b), (c) ve (e) bendinde sayılan sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde işverenleri tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, SGK'na kazadan sonraki üç işgünü içinde, İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
http://www.alitezel.com/tezel/index.php?sid=yazi&id=5174
