ÇEKTE KISMİ DEĞİŞİKLİK
Geçmişte yayınladığım bir makalemde şu görüşe yer verdim;
“Ticari ve ekonomik sorunların çözümünü, çekle ilgili düzenlemelerde ceza yaptırımı öngörülerek giderilmesini ummak mümkün değildir. Ümit ederiz, yıllarca taşınan bu yanlışlık yükü bir gün limanına varır.”
6273 sayılı Kanun ile 5941 sayılı Çek Kanununda yapılan değişiklik kısmen de olsa bu görüşümüzü doğrular niteliktedir.
5941 sayılı Çek Kanununda, hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenleyen kişi, bu aykırılığı içeren her bir çekle ilgili olarak bir yıla kadar hapis cezası kaldırılmış olup, sadece Cumhuriyet Savcısı tarafından üç yüz Türk Lirasından üç bin Türk Lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılması öngörülmektedir. (m.7/9)
Ayrıca, söz konusu Kanun ile, çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikayeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak verilen adli para cezasına ilişkin hüküm de yürürlükten kalkmış bulunmaktadır.
Ancak, 5941 sayılı Çek Kanununda belirtilen diğer bazı suçlarla ilgili olarak öngörülen hapis cezaları yürürlükte bulunmaktadır.
Nitekim, hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on gün içinde, düzenlemiş bulunduğu ve henüz karşılığı tahsil edilmemiş olan çekleri düzenleme tarihlerini, miktarlarını ve varsa lehtarlarını da göstermek suretiyle, muhatap bankaya liste halinde vermekle yükümlüdür. (5941 s.Km.5/7)
Bununla beraber, hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, buna rağmen çek düzenlerse, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde,bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (m.7/6)
6273 sayılı Kanun ile getirilen aşağıdaki dört ayrı düzenleme de önemli bulunmaktadır:
(1)Çekle ilgili bir kısım fiillerle ilgili olarak, suç karşılığı uygulanan yaptırım, idari yaptırıma dönüştürülmüştür. (2)31.12.2017 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir.
(3)Hamilin, cirantalarla düzenleyene ve diğer çek borçlularına karşı halz olduğu başvurma hakları ,ibraz süresinin bitiminden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
(4)Çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişiler için verilen adli para cezası yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır. Saygılarımla
Yazar : Dr. Mevci Ergün
Eko HABER
