SGK PARDONU YÖNETMELİĞİ HATIRLATTI12.Şubat.2012 Günü internet sitelerinden,basın organlarından öğrendiğimiz haber ile SGK'nun bir vatandaştan 11 ay emekli maaşı olarak ödediği 8 bin 282 lirayı ''Pardon, prim gününüzü yanlış hesaplamışız'' diyerek geri istediğini öğrenmiş olduk.
Emeklilik talebini onaylayan SGK, 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle sigortalıya emekli maaşı bağladı. 11ay boyunca maaş ve ek ödemeler yapılan sigortalının maaşı 8 Aralık 2011 tarihinde iptal edildi.
Olayın Özü:
Dosya da yapılan tetkik ve inceleme neticesinde, 1479 sayılı kanuna tabi hizmetine ait (Bağ-Kur) 3 bin 426 gün, SSK 'da geçen hizmeti 550 gün ve 720 gün askerlik borçlanması olmak üzere toplam 4 bin 696 gün olarak tespit edilmiş. Sehven yapılan hata sonucu vatandaşa hak etmediği halde tahsis işlemi yapılarak hak etmediği emekli aylığı bağlanmıştır.
Aslında 2829 sayılı yasa ile son 7 yılın ortalamasından en fazla hangi kurumda hizmet geçmiş ise o kurumun şartları ile emekli maaşı bağlanması gerekiyordu.
SGK yetkili memur arkadaşımızda bu inceliği gözden kaçırmak suretiyle 3600 gün mantığı ile vatandaşa emekli aylığı muhtemelen bağlanmıştır.
Aslında Vatandaşın işlemi tekrar gözden geçirildiğinde ağırlıklı çalışma Bağ-Kur olduğu 15 yıl 5400 gün 58 yaş ile tahsisin yapılacağı ortaya çıkmıştır.
Bunun içinde 704 gün daha prim ödemeye ihtiyacı vardır.
Aslında bu olay ile vatandaş mağdur olurken ,SGK hata dan dolayı fazla ödediği emekli maaşını geri istemektedir.
Dayanağı:
5510/96 Maddesi Yersiz Ödemelerin Geri Alınması:
SGK hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin SGK’dan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.
Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Yönetmeliğin amacı; Sosyal Güvenlik Kurumunca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında fazla veya yersiz olarak yapılan her türlü ödemenin tespiti, tebliği, takibi ve tahsiline ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kurumun hatalı işlemlerinden doğan fazla veya yersiz ödemeler
MADDE 6 – (1) İlgililerin kasıtlı ve kusurlu davranışları dışında kalan, Kurum çalışanlarının kasıtlı veya kusurlu davranışı, ihmali, dikkatsizliği ve bilgisizliği gibi sebeplerden kaynaklanan yersiz ödemeler Kurumun hatalı işlemlerini oluşturur.
(2) Birinci fıkrada sayılan sebeplerin tespit edildiği tarihten geriye doğru en fazla beş yıllık süre içinde yapılan ödemeler, borcun ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren (Değişik ibare:RG-12/5/2011-27932) yirmi dört ay içinde ödendiği takdirde faizsiz; (Değişik ibare:RG-12/5/2011-27932) yirmi dört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemeler, bu sürenin dolduğu tarihten itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte tahsil edilir.
Fazla veya yersiz ödemenin tespiti
MADDE 7 – (1) Fazla veya yersiz ödeme; kontrol, denetim, inceleme, Sayıştayca kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilir.
Fazla veya yersiz ödemelerin değerlendirilmesi
MADDE 8 – 6 ncı maddelerin değerlendirilmesi, daire başkanlıklarında daire başkanınca belirlenen şube müdürleri, il müdürlüklerinde ise il müdürünce belirlenecek il müdür yardımcısı, şube müdürü veya merkez müdürü tarafından yapılır. Değerlendirme işleminde, Değerlendirme Onayı (Ek-1) kullanılır.
Fazla veya yersiz ödemeden kaynaklanan alacağın tahakkuk ettirilmesi
MADDE 10-
(2) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla veya yersiz ödemeler için de bir önceki fıkrada belirtilen borç tablosu düzenlenir. Ancak, bu tür alacaklar için borcun tahakkuk ettirilmesi sırasında her hangi bir faiz hesaplanmaz. Bu şekilde tahakkuk ettirilen borçlar için faiz başlangıç tarihi, borcun ilgiliye tebliğ edildiği tarihi takip eden (Değişik ibare:RG-12/5/2011-27932) yirmi dördüncü ayın bittiği tarihtir.
Fazla veya yersiz ödemelerin tebliği
MADDE 11 – (1) Fazla veya yersiz ödemeden kaynaklanan alacaklar, merkezde ilgili birimlerce, taşrada ise sosyal güvenlik kurumu il müdürlüklerince düzenlenen Borç Bildirim Belgesi (Ek-5) ile 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre ilgililere tebliğ edilir.
(2) Yargılama sonucunda hükme bağlanan ve taraflara tebliğ edilen fazla veya yersiz ödemelerden kaynaklanan alacaklara ilişkin kararın kesinleşmesi beklenmeksizin, takip işlemlerine başlanır. Yargılama sonucunda verilen tazmine ilişkin kararlar, temsile yetkili hukuk birimlerine intikal ettirilerek takibi sağlanır.
(3) İtiraz merkezde ilgili birimce, taşrada ise il müdürlüklerince başvuru tarihinden itibaren on iş günü içinde değerlendirme onayını veren merciin amiri tarafından karara bağlanır. İtiraz ve itirazı değerlendirme süresi ödeme süresini değiştirmez.
Fazla veya yersiz ödemelerde uygulanacak faiz
MADDE 12 – (1) Fazla veya yersiz ödemelerin geri alınmasında 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümleri uygulanır.
Fazla veya yersiz ödemelerden kaynaklanan alacağın tahsil şekilleri
MADDE 13 – (1) Kurumca ilgililere fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler, ilgililerin Kurumdan alacaklarından mahsup edilmek, gelir ve aylıklarından kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilir. Kurumdan her hangi bir alacağının bulunmaması hâlinde, genel hükümlere göre tahsil edilir.
(2) Fazla veya yersiz ödemeler, öncelikle ve her durumda kişinin varsa Kurumdan birikmiş aylık, gelir ve diğer her türlü alacaklarının tamamından mahsup suretiyle tahsil edilir. Yapılan kesintiler öncelikle borç aslına mahsup edilir ve kalan borç için 10 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen faiz başlangıç tarihinden itibaren kanunî faiz hesaplanır. Bu hüküm, ilgiliye hayatta iken yapılan yersiz ödemelerin hak sahiplerinin alacaklarından mahsubunda ve hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelerin mahsubunda da uygulanır.
(3) Sonradan veya yeniden gelir veya aylık bağlanmasına hak kazananların birikmiş istihkaklarından, ölenler dâhil olmak üzere aynı dosyadan aylık veya gelir alan diğer hak sahiplerine Kurumca çıkarılan borç, muvafakat alınmak kaydıyla mahsup edilerek tahsil edilir.
(4) Fazla veya yersiz ödeme tutarı; ilgilinin Kurumdan tahakkuk etmiş herhangi bir alacağı yoksa veya alacaklarından mahsup edildikten sonra kalan borcu varsa ve Kurumdan gelir ve aylık almaya devam ediyorsa, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç, gelir ve aylıklardan %25 oranında kesilmek suretiyle tahsil edilir.
(5) (Değişik:RG-11/7/2009-27285)(1) Birinci fıkraya göre kesinti yapmak suretiyle geri alma süresinin beş yılı aşacağının anlaşılması durumunda, Kurumun hatalı işlemlerinden doğan fazla veya yersiz ödemeler hariç olmak üzere, ayrıca icrai takibata da geçilir.
Fazla veya yersiz ödemelerin taksitlendirilmesi
MADDE 15 – (1) Kurumdan alacağı bulunmayan borçlu ve borçlunun kanunî varisleri ile borcu kabul eden şahıslar, borç miktarını def’aten ödeyebileceği gibi taksitle ödeme talebinde de bulunabilir. Taksitlendirme talepleri borcu tebliğ eden birimlere yapılır.
(2) Taksitlendirme işlemleri, 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yürütülür.
Bu durumda SGK hatası vatandaşa karşı yönelirken yukarıda sıraladığımız Yönetmelik maddeleri ile işlem yapılacaktır.
VATANDAŞ YARGIYA BAŞVURMA HAKKINA SAHİPTİR:
Burada vatandaşta yargıya başvurmak suretiyle Haksız Zenginleşme Davası açarak kendi savunmasını yapabilir.
Tabi ki bu işi bilen iyi bir avukat ile olacaktır.
**
SGK İZMİR’in UYGULADIĞI VATANDAŞ ODAKLI BEYAZ ZARF PROJESİ ÇALIŞMALARI İLE KENDİLERİNİ TEBRİK EDERİM.
''Beyaz zarf" projesi sayesinde SGK İZMİR Bağ-Kur'dan emekli olmadan ölen sigortalının eşine Mektup gönderilerek ölüm aylığı bağlanma müjdesi verilmiştir.
Öncelikle Bağ-Kur sigortalılarına ne zaman, hangi şartlarda emekli olabileceklerini bildiren mektupların beyaz zarf içinde gönderilmesi projeye isim olurken SGK'nın İzmir ilinde gerçekleştirdiği projenin ilk kez pilot olarak Sosyal Güvenlik Urla Merkezi'nce (SGM) uygulandığı görülmektedir.
Beyaz zarf projesi, eski Bağ-Kur diye tanımlanan 4-1-(b) sigortalarını kapsayan bir proje, bu proje daha sonra genişletilecektir. Proje ana hattı ile;
Emekliliğine 6 ay ya da biraz daha uzun süre kalan Bağ- Kur sigortalılarına mektup gönderiliyor. Devlet eskiden sarı zarf gönderir iken beyaz zarfla haber veriliyor. Projenin adı da buradan geliyor. Bağ-Kur sigortalılarına gönderilen mektuplarda emekliliklerini hangi tarihte hak edecekleri, hatta alternatifleri de yazıyor. Askerlik borçlanması yapmaları halinde ne zaman emekli olabileceklerini bildiriliyor. Ona göre karar vermeleri sağlanıyor.
Emekliliklerini hak ettikleri tarihte kuruma gelerek kısa zamanda maaş bağlanıyor.
Bu uygulamadan dolayı İzmir İl Müdürlüğü çalışanlarını kutlamak isterim.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
