2000 yılı başından itibaren değişen emekli aylığı hesaplaması sonucu 2000 yılı öncesi emekli olan 2 milyon 743 bin SSK emeklisinin aynı şartlarda 2000 sonrası emekli olanlara göre daha düşük olduğu her zaman iddia edilir. Bununla ilgili bir intibak yapılması gerektiği 2000 yılı öncesi emeklileri tarafından talep edilir. Ve aynı prim gün ve hizmet süresine sahip olanların aynı emekli aylığını alması istenir. Bu talepler 12 yıl boyunca yapıldı. Bu şekilde aynı prim gün ve hizmet süresine sahip olunmasına rağmen 2000 sonrası eş günü ve süresi olanlara göre daha düşük aylık alanların sorunu ‘intibak sorunu’ olarak adlandırıldı. İntibak sorununun çözümü için kanun değişikliği gerekiyordu. Ancak intibak sorunun çözülmesi; bütçeye yaklaşık 3-4 milyar lira maliyete sebep olacağı için kolay kolay gündeme alınacak bir konu değildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, intibak sorununu Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), dolayısıyla Bakanlığın en önemli gündem maddelerinden biri kabul ederek çözüm için çalışmalar yaptırıp ve intibak sorunun nasıl çözülebileceği ile ilgili tasarılar oluşturdu. Başbakan Erdoğan da destek verdiği için intibak sorunu çözülme sürecine girdi. Bütün bu çalışmalar sonrası nihayet geçtiğimiz salı günü Meclis’te görüşülen Kanun tasarısı kabul edildi ve intibak sorunu çözülmüş oldu.
Çözüm nasıl?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 2000 yılı sonrası gösterge esaslı sistemden, gelişme hızından pay alınan bir sisteme geçilmesiyle gelişme hızından pay alamayan emeklilerin intibakını düzenliyor. İntibak düzenlemesinden, emeklinin yanı sıra malullük ve ölüm aylığı alan kişiler de yararlanacak. 2000 yılı öncesinde gösterge sistemine göre bağlanan malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ile bu tarihten önce malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken bu tarihten sonra ölen sigortalıların ölüm aylıkları, asgari aylık kontrolü yapılmaksızın, gayrisafi yurt içi hasıla sabit fiyatlarla, gelişme hızı kullanılarak yeniden hesaplanacak. Aylıklar, Aralık 1999’da yürürlükteki gösterge ve üst gösterge tablosundan sigortalı için belirlenen mevcut gösterge rakamı ile aynı dönemde yürürlükte bulunan memur aylık katsayısı esas alınarak hesaplanacak. Malullük aylığında; gösterge tablosundan aylık hesaplanan için yüzde 60, sigortalının, başkasının bakıma muhtaç olması halinde yüzde 70, üst gösterge tablosundan aylık hesaplanan için ise Aralık 1999’da yürürlükte bulunan ve gösterge rakamına göre yüzde 59,9 ile yüzde 50 arasında belirlenen taban aylık bağlama oranı esas alınacak.
Aylık bağlamada üst sınır
Yaşlılık ve ölüm aylıklarında; gösterge tablosundan aylık hesaplanan için yüzde 60, üst gösterge tablosundan aylık hesaplanan için ise Aralık 1999’ta yürürlükte bulunan ve gösterge rakamına göre yüzde 59.9 ile yüzde 50 arasında belirlenen taban aylık bağlama oranı baz alınacak. Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranları, sigortalının tahsis talep tarihi veya ölüm itibarıyla kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurduğu her tam yaş için ve 5 bin günden fazla ödediği her 240 günlük malullük, yaşlık ve ölüm sigortaları primi için 1’er artırılacak. Malullük, yaşlılık ve ölüm aylığının aylık bağlama oranı yüzde 85’ten fazla olamayacak. Sigortalının, Aralık 1999 ödeme dönemi itibarıyla aylığı, belirtilen gösterge rakamı, memur aylık katsayısı ve aylık bağlama oranının çarpımıyla belirlenecek.
Hesaplanan aylık tutarı, yüzde 5,9 oranında artırılarak Ocak 2000’e, 2000 yılı Ocak ayı için bu şekilde hesaplanan aylık tutar ise 7.13326594120697 çarpanı kullanılarak Ocak 2008’e taşınacak. Bu şekilde hesaplanan aylık tutarı da Ocak 2008’den başlayarak Ocak 2013 dönemine kadar, sigortalılara ödenen aylıklara uygulanan aylık artışlarıyla yükseltilecek.
Emeklilere nasıl yansıyacak?
İntibakla ilgili ayrıntılı bilgi veren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik; söz konusu intibaktan Emekli Sandığı ve Bağ-Kur sigortalılar yararlanamayacağını, SSK’lıların ise, üst göstergeden emekli olanlardan 3 bin 600 gün prim ödeyen emeklinin aylığına 118 lira, 5 bin gün prim ödeyen emekli aylığına 149 lira, 6 bin gün pirim ödeyen emeklini aylığına 174 lira, 7 bin 400 gün prim ödeyen emekli aylığına 212 lira, 9 bin gün prim ödeyen emekli aylığına 247 lira, bunun üzerinde prim ödeyen emekli aylığına 339 liraya kadar yansıyacağını” belirtti.
Biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulanacak
İlaçtan alınan katkı payı yüzde 10-20 yerine, yüzde 1-20 olarak uygulanacak. Halen yüzde 10 olarak uygulanan alt sınır yüzde 1’e çekilerek, esneklik sağlanması hedefleniyor. Vücut dışı protez ve ortezler ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlarda alınacak katkı payını yüzde 1’e kadar indirmeye, SGK’nın teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkili olacak. Yasayla, kişilerin sağlık hizmetine gitmediği halde gitmiş gibi gösterilerek SGK tarafından yapılan usulsüz ve yersiz ödemelerin önlenmesi amacıyla “biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulaması” yapılmasına imkan tanınıyor.
Ersin Umdu
http://haber.gazetevatan.com/Haber/434529/1/Gundem