- Eğitim giderlerini ödemek zorunda mıyım?
SORU: İşyerimde bir yıldır çalışıyorum. İşe girişte bize eğitim verdiler ve ayrıca eğitim sözleşmesi adı altında bir sözleşme imzaladık. Burada işten haklı bir neden olmaksızın iki yıldan önce çıkarsak eğitim giderlerinin ve cezai şart alacağının ödetileceği yazıyordu. Ben işten ayrılmak istiyorum. Bu durumda bu giderleri ödemek zorunda mıyım?
CEVAP: Cezai şart ile ilgili düzenlemeler Borçlar Kanunu’nda yer almaktadır. İş Kanunlarında cezai şarta dair bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak iş hukuku açısından da uygulama alanı bulan cezai şart ile ilgili düzenlemeler, bazı sınırlamalara tabi tutulmuştur. İşçi yararına yorum ilkesinin bir sonucu olarak sadece işçinin aleyhine yükümlülük öngören, sadece işçi için konulan cezai şart hükümleri geçersiz kabul edilmektedir. Yargıtayın bu konuda yerleşmiş birçok kararı bulunmaktadır. Yeni Borçlar Kanunu’nda da hizmet sözleşmesine ilişkin 420. maddede,”Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir” hükmüne yer verilmiştir.
İşçi ve işveren açısından kararlaştırılması ifade edilen cezai şart, aynı zamanda işçi aleyhine belirlenen cezai şartın işveren aleyhine belirlenen cezai şarttan daha fazla olmaması da gerekir. Uygulamada iki taraf açısından belirlenen cezai şart tümden geçersiz değil, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktar ve haller açısından belirlenmektedir.- Sizin sorunuzda da belirttiğiniz önemli nokta iş sözleşmesinin sizin tarafınızdan haklı bir nedenle feshedilmiş olması noktasıdır. İş sözleşmesindeki cezai şart düzenlemesi bakımından karşılıklılık ilkesi gereği, nasıl sizin iş sözleşmenizi haksız bir nedenle veya işveren tarafından haklı bir nedenle feshedilmesi halinde tazminat ödeme yükümlülüğü getirilirken, sizin iş sözleşmenizi haklı bir nedenle feshetmeniz durumunda işveren açısından da bir cezai şart öngörülmesi hususu aranacaktır. Böyle bir düzenlemenin bulunmaması durumunda ise cezai şart denklik ve karşılıklılık bulunması açısından geçersiz kabul edilmektedir.
HUKUK KÖŞESİ
Devrim Avcı
hukuk@evrensel.net
http://www.evrensel.net/news.php?id=31160
