Küçük esnafın vergi beyan dönemi başladıŞubat ayı, basit usulde vergilenen mükellefler için beyanname verme ayı.
Basit usul, gerçek usulde vergilendirilmesine gerek duyulmayan mükellefler için getirilmiş bir vergilendirme usulü. Vergi kanunlarında işletmeler için getirilen birçok yükümlülük bu mükellef grubuna uygulanmıyor.
Küçük esnaf büyüklüğünde olan, bakkal, manav, berber, taksici, dolmuşçu, pazarcı basit usulde vergileniyor.
Yaptıkları gelir getirici faaliyet özü itibarıyla ticari defter tutulmasını gerektirmeyecek derecede küçük olan basit usule tabi olan mükelleflere de birçok açıdan kolaylık sağlanıyor.
Küçük esnafa sağlanan kolaylıklar
- Basit usul mükellefleri defter tutmuyor.
— Vergi tevkifatı yapmıyor ve muhtasar beyanname vermiyor.
— Geçici vergi ödenmiyor.
— Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri Katma Değer Vergisi'nden istisna.
— Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmıyor.
— Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabiliyor.
— Belge vermedikleri günlük hâsılatları için gün sonunda toplu belge düzenleyebiliyorlar.
Basit usule tabi olmanın şartları
Basit usule tabi içinse bazı şartları sağlamak gerekiyor. Basit usule tabi olma şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Mesela mükellefin kendi işinde bilfiil çalışması ve bulunması, işyeri kira bedelinin, yıllık alım-satım tutarının kanunda belirtilen rakamsal hadleri aşmaması lazım.
.
— Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının 70.000 TL veya yıllık satışları tutarının 105.000 TL'yi,
- Diğer işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayrisafi iş hâsılatının 35.000 TL'yi,
- İşyeri emsal kira bedelinin büyükşehir belediye sınırları içinde 5.000 TL, diğer yerlerde 3.500 TL'yi geçmemesi gerekir.
— Milli Piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr hadleri düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtialar için alım satımların aşağıdaki tutarları geçmemesi gerekir.
Emtianın Cinsi Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan Yerlerde Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan Yerlerde
Yıllık Alım Ölçüsü (TL) Yıllık Satış Ölçüsü (TL) Yıllık Alım Ölçüsü (TL) Yıllık Satış Ölçüsü (TL)
Değerli Kağıt 110.000 129.000 150.000 170.000
Şeker - Çay 88.000 110.000 105.000 140.000
Milli Piy.Bileti,Hemen Kazan,Süper Toto vb. 88.000 110.000 105.000 140.000
İçki (Bira ve Şarap Hariç) -İspirto-Sigara-Tütün 88.000 110.000 105.000 140.000
Akaryakıt(LPG hariç ) 129.000 140.000 170.000 190.000
Basit usule tabi olmayacaklar
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar ile kolektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları,
- İkrazat (ödünç para verme),sarraflık ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar,
- İşletmelere inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere karşı derece derece taahhütte bulunanlar,
- Sigorta prodüktörleri, her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut (aracılık) edenler,
- Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar, tavassut (aracılık) işi yapanlar (dayıbaşılar hariç), maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler,
- Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri, (Yapısı itibarıyla sürücüsünden başka on dört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç),
- Bakanlar Kurulu'nca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibarıyla veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler kazançlarını gerçek usulde tespit etmeleri gerekir.
Basit usulde kazanç tespiti
Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hâsılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet fark olarak dikkate alınıyor. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanıyor.
Kazancın bu şekilde tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca;
- Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata,
- Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere,
ilave ediliyor.
Ancak, kullanılan sabit kıymetler gider yazılmıyor ve üzerlerinden amortisman hesaplanmıyor.
Beyanname ne zaman ve nasıl verilecek?
Basit usule tabi gelir elde edenler, başka bir kazançları yok ise, 2011 yılı kazançları için 2012 yılının 1 Şubat-27 Şubat arasında kadar beyannamelerini bağlı bulundukları vergi dairelerine vermeleri gerekiyor. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde, yıllık beyanname 2012 yılı Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar verilecek.
Vergi ne zaman ödenecek?
Şubat ayı içerisinde verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi şubat ve haziran aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecek.
Vergi, vergi dairelerine ödenebileceği gibi tahsile yetkili banka şubelerine de ödenebiliyor.
İsmail Kökbulut
http://www.bugun.com.tr/kose-yazisi/183385-kucuk-esnafin-vergi-beyan-donemi-basladi-makalesi.aspx
