Mali müşavirlik sözleşmeleriyle ilgili Damga Vergisi’nde son durum
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir’lerin (Meslek Mensubu) işlemlerini yaptıkları mükellefler ile sözleşme yapmalarının zorunlu olduğu bilinen bir durum.
Uygulamada, söz konusu sözleşmeler yıllık yapılmakta ve buna göre sözleşmenin yılık tutarının 0,00825’i oranındaki Damga Vergisi süresi içerisinde beyan edilip ödenmektedir.
2012 yılının ocak ayındaki gelişmeler, sözleşmelerin yıllık yapılması zorunluluğunun olup olmadığı konusunda tereddütlere yol açmıştır. Başka bir ifade ile sözleşmeler bir yıldan fazla süreli yapılırsa Damga Vergisi mükellefiyeti nasıl olacak?
05/01/2012 tarih ve 2012/00075 sayılı TÜRMOB’un ilgili odalara yazdığı yazıda, “Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmeleri”nin devam eden sözleşmeler için yenilenmesi gerekmediği ifade edildi.
Bartın Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’nün 12/01/2011 tarihli özelgesinde, birden fazla yıl için yapıldığı üzerine düşülen şerhlerle anlaşılan ve hükmü devam eden sözleşmeler dolayısı ile her yıl Damga Vergisi ödenmesi gerekmediği ifade edilmektedir.
Söz konusu özelgede;
“İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, mali müşavirliğini yaptığınız müşterilerinizle hizmet sözleşmeleri düzenlediğinizi belirterek bu sözleşmelerin her yıl yenilenmese bile her yıl için ayrıca damga vergisi mükellefiyetinin doğup doğmayacağı konusunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, 2’nci maddesinde ise vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 10’uncu maddesinde damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği; 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasında da, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktarın aynı nispette vergiye tabi olacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan, “Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir Ücretlerinin Esasları Hakkında Yönetmeliğin” 14’üncü maddesinde; ücret sözleşmelerinin münferit ya da süreli olarak yapılabileceği, süreli sözleşmelerin en az bir yıllık olmasının şart olduğu, sözleşmelerin ait oldukları işlemleri ve bunlara ait süreleri kapsayıp, diğer işlem ve sürelere uygulanamayacağı, bu durumda yeni sözleşme yapılması gerektiği belirtilmektedir.
Özelge talebinize konu müşterilerinizle yaptığınız hizmet sözleşmenin; 6.1 maddesinin "Meslek mensubunun sözleşmede belirtilen işlerden dolayı sözleşme dönemi süresince alacağı ücret 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 46’ncı maddesi ile 02/01/1990 tarihli ve 20390 sayılı resmi gazetede yayınlanan Serbest Muhasebeci Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir Ücretlerinin Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca her yıl yayınlanan meslek mensuplarınca uygulanacak olan asgari ücret tarifesindeki 2. grup illere ait işin mahiyetine uygun asgari ücret tarifesindeki tutardır." şeklinde olduğu, sözleşmenin 7’nci maddesinde, sözleşmenin anılan yerle sınırlı olmak üzere bir takvim yılını kapsayacağı, sözleşmenin 31/12/2008 günü meslek mensubunun adresinde 2 sayfa 1 asıl olarak düzenlendiği, sözleşmenin karşılıklı fesih edilmediği sürece yürürlükte bulunacağı, yeni sözleşme düzenlenmeden mevcut sözleşmenin geçerliliğini koruyacağı hususlarını içerdiği belirtilmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, mali müşavirliğini yaptığınız müşterilerinizle düzenlediğiniz hizmet sözleşmelerinin süresi, içeriği ve geçerlilik şartları gibi hususlar 3568 sayılı Kanun uygulaması ile ilgili olup, bu hususlardan ari olarak Damga Vergisi Kanunu yönünden, söz konusu sözleşmelerin süresinin, bu sözleşmelere şerh konulması veya yeni bir sözleşme veyahut bu mahiyette bir kağıt düzenlenmesi şeklinde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın kendiliğinden uzaması durumunda, sözleşme süresinin bitimini izleyen yıllar için ayrıca damga vergisi aranılmaması gerekmektedir.” denilmektedir.
Değerlendirme
Mukteza yorum gerektirmeyecek kadar açık.
Ancak, yenilenmeyen sözleşmeler için Damga Vergisi’nin aranmayacak denmesi, uygulamada yeni sorunlara yol açabilir.
Meslek mensupları, ilgili odalar ve TÜRMOB konunun takipçisi olmalıdır.
Öneri.
Meslek mensupları için zor olan, işlerin çok da yoğun olduğu ocak ayında sözleşmelerin yapılıyor olması. Sözleşmeler yazılıp Damga Vergisi’nin ödendiği ama sözleşmelerin çoğunluğunun taraflarca imzalanmasının ötelendiği de bilinen bir durum.
Sözleşmeler yıllık olarak yapılır. Özel hükümler bölümüne, sözleşmenin feshedilmediğinde hükmünün sonraki dönemler için de geçerli olacağı şerhi konulur.
Yeni yıl geldiğinde;
Ücrette artışı yoksa sözleşmede yer alan tutar üzerinden yeni yıl için damga vergisi ödenir.
Ücrette artış varsa artışı da kapsayacak şekilde damga vergisi ödenir.
Böyle bir uygulama, her yıl yeniden sözleşme yapılmasını engelleyeceği için meslek mensupları üzerindeki yükü azaltır, ödenecek Damga Vergisi’ne etki etmediği içinde mali idareye zararı olmaz.
Yakup KAYIHAN / YMM
Bursa Gerçek
Bursa Gerçek