- Tedbir alınıncaya kadar işçiler çalışmaktan kaçınabilir
- SORU: Çalıştığımız işyerindeki fabrikada iş için gerekli güvenlik tedbirleri alınmamaktadır. Bu konu ile ilgili olarak işverene talepte de bulunduk ama göstermelik bazı değişiklikler yapıldı. Bu durumda bizler neler yapabiliriz? Bu tedbirlerin alınmasını sağlamak için yapabileceklerimiz var mıdır işçiler olarak?
- CEVAP: İş Kanunu iş sağlığı ve güvenliği başlıklı 5. bölümünde düzenlediği maddelerle işçilere bu konu ile ilgili çeşitli haklar tanımıştır. İş kanunu, işverenlerin işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçilerin de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlü kılmıştır. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Bu konu ile ilgili yapılacak eğitimin nasıl olacağı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenmektedir.
Ancak, buna rağmen işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen durdurulur veya işyeri kapatılır. Bu karar, iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisi ile Bölge Müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla alınabilir.
İşçiler açısından yer alan bir diğer düzenleme ise, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından işçinin sağlığını bozacak veya vücut bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalınması durumunda, işçinin, iş sağlığı ve güvenliği kuruluna başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep etme hakkıdır. Kurul aynı gün acilen toplanarak karar verir ve karar işçiye yazılı olarak bildirilir. İş sağlığı ve güvenliği kurulunun bulunmadığı işyerlerinde talep, işveren veya işveren vekiline yapılır.
Kurulun veya işverenin işçinin talebi yönünde karar vermesi halinde işçi, gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbiri alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilme hakkına sahiptir. İşçinin çalışmaktan kaçındığı dönem içinde ücreti ve diğer hakları saklı tutulmaktadır.
Ancak, iş sağlığı ve güvenliği kurulunun kararına ve işçinin talebine rağmen gerekli tedbirin alınmadığı işyerlerinde işçiler altı iş günü içinde, İş Kanunu’nun 24. maddesinde yer alan haklı nedenle derhal fesih başlıklı (I) numaralı bendine uygun olarak belirli veya belirsiz süreli hizmet akitlerini derhal feshedebilir. Bu durumda işçiler açısından kıdem tazminatı hakkı doğmaktadır.
HUKUK KÖŞESİ
Devrim Avcı
hukuk@evrensel.net
http://www.evrensel.net/news.php?id=26782