TTK değişiklik taslağında yer alan düzenlemeler
Hazırlanan Ticaret Kanunu değişiklik taslağı ortaya çıktı.
Taslak önemli ölçüde kamuoyunda eleştiri ve endişe doğuran unsurları içermekle beraber, ilave olarak diğer kanun ve kurumlarla çelişki teşkil eden unsurları düzelten bazı düzenleme ve değişiklikleri de içermektedir.
İlave düzenleme ve değişikliklerin daha ziyade Ticaret Kanunu yasalaştığı sırada henüz kurulmamış olan ve daha sonra 660 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (Bu yazının takip eden bölümlerinde kısaca Kamu Gözetimi Kurumu olarak anılacaktır) yetki alanı içerisinde olan konularda ve bu kurumca düzenleme yapılmasına ilişkin konularda olduğu görülmektedir.
Taslakta neler var?
Önce hazırlanan tasarı taslağında yer alan değişiklikleri ana başlıklarıyla özetlemeye çalışalım:
· Ceza hükümleri büyük ölçüde değiştirilerek para cezasına çevriliyor.
· Şirkete borçlanma yasağına ilişkin düzenleme önemli ölçüde yumuşatılıyor. Ana ilke olarak; pay sahipleri vadesi geçmiş sermaye taahhüt borçlarını yerine getirmedikçe şirkete borçlanamayacakları şekline dönüştürülmektedir.
· Kamuya ait olanlar hariç kazanılmış imtiyazlı payları koruyan düzenleme yapılıyor.
· Defter tutmada genel prensip olarak Vergi Usul Kanunu esas alınıyor.
· Finansal tabloların uluslararası standartlara uygun olarak Kamu Gözetimi Kurumu tarafından belirlenen standartlara uyum aranılacaktır.
· Kamu Gözetimi Kurumu'na değişik işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için, özel ve istisnai standartlar koymaya ve farklı düzenlemeler yapma yetkisi verilmektedir.
· İşlem denetçiliği uygulamadan kaldırılmaktadır.
· Yönetim kurulu üyelerinin 1/4'ünün üniversite mezunu olması şartı kaldırılmaktadır.
· İnternet sitesi kurma ve bu sitede yer alacak bilgilere sınırlama getirilmektedir.
· Defter tasdiklerine sınırlama getirilmekte ancak bilgisayar ortamında tutulmayan yevmiye defterinin kapanış tasdiki yaptırma zorunluluğu korunmakta tasdik zamanı mart ayına çekilmektedir.
· Bağımsız denetime tabi tutulacak şirketler Bakanlar Kurulu'nca belirlenecektir.
· Bağımsız denetçi ve bağımsız denetim kuruluşlarını yetkilendirme konusunda Kamu Gözetimi Kurumu yetkili kılınmaktadır.
Bağımsız denetçi olmak için SMMM veya YMM olma şartı kaldırılmıyor
Kısaca özetlemeye çalıştığımız bu başlıklardan bağımsız denetçilik konusuna ilişkin olan değişikliği biraz ayrıntılı irdeleyelim.
Yeni Ticaret Kanunu'nun 400. maddesinde bağımsız denetçi olacaklar tanımlanırken biraz karışık bir düzenleme söz konusuydu.
Ancak maddede bağımsız denetçi olacakların serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir olanlardan seçileceği anlaşılmakla birlikte, bağımsız denetim kuruluşlarına ilişkin esaslar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan ve Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacak bir yönetmelikle belirleneceği hükme bağlanıyordu.
Yazının önceki bölümlerinde de belirttiğimiz üzere Ticaret Kanunu yasalaştığı tarihte Kamu Gözetimi Kurumu kurulmamıştı.
Bu kurulun kurulmasıyla beraber bu hüküm bu kurulun kuruluşu ve yetki ile görevlerine ilişkin 660 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile çelişki teşkil ediyordu.
Yapılan düzenleme ile bu çelişki ortadan kaldırılmakta, bağımsız denetçi olacakları belirlemede tek yetkili makamın Kamu Gözetimi Kurumu olduğu konusuna açıklık getirilmektedir.
660 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin tanımlar başlıklı ikinci maddesinde "Bağımsız denetçi: Bağımsız denetim yapmak üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'na göre yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını almış meslek mensupları arasından kurum tarafından yetkilendirilen kişileri kapsar" şeklinde açık bir hüküm bulunmaktadır.
Bu hüküm dünya uygulamaları ile de paralel bir hükümdür ve yerli yerindedir. Dolayısıyla bağımsız denetçi olacakların SMMM veya YMM olanlar arasından kurumca belirlenecek esaslara göre yetkilendirileceklerinde bir tereddüt yoktur.
Osman ARIOĞLU
http://ekonomi.bugun.com.tr/ttk-degisiklik-taslaginda-yer-alan-duzenlemeler-195524-makalesi.aspx
