1 Ocak 2009 itibarıyla işçi sayısı 10 ve üzeri olan işverenler, ücretleri banka aracılığıyla ödüyorlar.
Bu düzenlemede amaç, kayıtdışı istihdamı azaltmanın yanında ücretle ilgili uyuşmazlıkları (ödendi-ödenmedi, eksik ödendi vb.) da en aza indirmekti. Ancak kimi işverenlerin bu düzenlemeyle ilgili olarak 'olağanüstü' fikirler geliştirdiği anlaşılıyor.
Taktik şu; işveren, ay sonunda ücretleri işçilerin hesabına yatırıyor. Böylece yasal düzenleme yerini bulmuş oluyor. Ancak işçilerin banka kartlarına önceden el koyan ve şifrelerini de alan işveren, aynı gün hesaplardan paraları geri çekiyor. Gerçekte son birkaç ayın ücretini alamamış olan işçi, banka kayıtlarına göre her ayın ücretini tıkır tıkır almış oluyor. Yarın işten çıkıp mahkemeye gitse, tapu gibi banka kayıtları işvereni haklı çıkarıyor.
Bir diğer taktik ise sigorta matrahı ile ilgili. Bilindiği üzere ülkemizde kayıtdışı istihdamın bir türü de ücret matrahını düşük bildirme şeklinde işliyor. Yani brüt ücreti aslında 2.500 lira olan işçi, SGK'ya 1000 liradan bildiriliyor. Ücretlerin bankadan ödenmesi uygulaması başlayalı, kimi işverenler bu iş için de bir 'çözüm' bulmuş. SGK'ya bildirdiği ücret tutarını bankaya yatırırken, kayıtdışı kalan kısmı işçiye elden veriyor.
Sonuç: Bizim işverenimizin sorun bulamayacağı hiçbir çözüm yoktur.
Ücretsiz izin uygulaması
Soru: Sadettin Bey, çalıştığım şirkette zaman zaman işveren tarafından ücretsiz izne çıkarılıyorduk. Bir kez de özel nedenlerden dolayı ben işverenden ücretsiz izin talep ettim fakat kabul edilmedi. Ben de bunun üzerine kendim izne ayrıldım. Ancak işveren tarafından bana ihtarname gönderildi ve iş akdimin feshedildiği bildirildi. Birikmiş haklarım (kıdem, ihbar vb.) da ödenmedi. İşveren bizi dilediği zaman ücretsiz izne çıkarırken bizim ihtiyacımız durumunda ücretsiz hakkımız yok mu? S. Özdemir
Cevap: Değerli okurum, İş Kanunu'nda belirtilen ücretsiz izin halleri (doğum, yol izni) dışında yasal bir ücretsiz izin düzenlemesi bulunmuyor. Ancak işverenler mali veya diğer gerekçelerle zaman zaman çalışanlarını ücretsiz izne çıkarabiliyor. Bazen de işçi tarafından ücretsiz izin talep edilebiliyor. Fakat her iki durumda da karşılıklı rıza gerekiyor. Yani ne işveren işçiyi zorla ücretsiz izne gönderebilir ne de işçi sadece kendi kararıyla ücretiz izne ayrılabilir. Dolayısıyla işveren izin vermediği halde kendi kararınızla ücretsiz izne çıkarak, aslında iş akdinizi kendiniz feshetmiş oluyorsunuz. Şu halde kıdeme bağlı haklarınızı alamazsınız.
Memuriyet sonrası doğum borçlanılamıyor
Soru: Sadettin Bey, bir konuda çok araştırma yaptım ancak cevabını bulamadım. Ben beş yıl kadar memur olarak çalıştıktan sonra istifa ettim. Çok sonra SSK'lı olarak çalışmaya başladım. Ancak memuriyetle SSK'lı çalışmam arasında iki ayrı doğum yaptım. Bu doğumlar için borçlanma imkânım var mıdır? Zeycan Yüceler
Cevap: Zeycan Hanım, şu an geçerli mevzuata göre, doğum borçlanması yapabilmeniz için önce SSK'lı olarak çalışmaya başlamış olmanız gerekiyor. Yani SSK başlangıcından sonraki doğumlar borçlanılabiliyor. Sizin doğumlarınız memuriyet sonrası gerçekleştiği için, şimdilik borçlanma yapamazsınız.
Kaynak: Bugün Gazetesi Sadettin Orhantwitter.com/vergivekanunlar
http://vergivekanunlar.blogspot.com/
