Mesai ücretinin ödenmemesi haklı nedenle fesih nedenidir
Soru: İşyerimde her gün 7 saat fazla mesai yapıyorum. Ve maaşta hiçbir fark alamıyorum. Ne yapmalıyım? Tolgahan KAHRAMAN
Cevap: Haftalık 45 saatten fazla olan çalışma süreleri “ fazla çalışma” sayılıyor. Ancak günde en fazla 11 saat çalışılabilir. 11 saati aşan çalışma yasaya aykırı. Ayrıca yılda 270 saatten fazla, fazla çalışma yaptırılamaz. Fazla çalışma için işçinin onayının da alınması gerekir. Diğer taraftan fazla çalışma ücreti, saatlik ücretin yüzde 50 fazlası olup, süresi içinde ücretle birlikte ödenmesi lazım. Sorunuza göre bu kuralların hiçbirine uyulmamış.
Fazla çalışma ücretinin ödenmemesi işçiye haklı nedenle iş akdini fesih hakkı verir. Haklı nedenle iş akdini fesih eden işçi kıdem tazminatını ücret ve fazla çalışma ücretlerini alarak işinden ayrılabilir. Şayet fazla çalışmanızı ve ücretinin ödenmediğini kanıtlayabiliyorsanız, iş akdinizi fesih edip, kıdem tazminatınızı ve ücret alacaklarını talep edebilir, ödenmemesi halinde, dava açarak, alacaklarınızı yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz. Ayrıca, şikâyet hakkınızı da kullanabilirseniz. Bölge çalışma müdürlüğüne şikâyette bulunmanız halinde iş müfettişleri, işyerinde hem kayıtlar üstünde inceleme yapar hem de çalışanlardan ifade alarak fazla çalışma olup olmadığını ücretinin ödenip ödenmediğini tespit ederek, fazla çalışma ücretlerinizin ödenmesi yönünde işlem tesis ederler.
İşverenden mesai ücretlerinizi talep edin. Ödemediklerinde, şikâyet hakkınızı kullanacağınızı ve dava açacağınızı belirttiğinizde, işveren fazla çalışma ücretinizi ödeyecektir.
25 tam yıl prim ve 49 yaşı tamamlamalısınız
Soru: Doğum tarihim 13 Aralık 1965, Bağ-Kur başlangıç tarihim 1 Ocak 1989 dur. Askerlik borçlanması yapılmamıştır? Prim borcum bulunmuyor. Ne zaman emekli olabilirim? Kadir SUSKUN
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerliğinizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1 Temmuz 2012 ye kadar ara veremeden prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla 49 yaşınızı dolduracağınız 13 Aralık 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Kıdem tazminatı için 25 yıl süre ve 4500 gün prim gerek
Soru: 2000 yılında işe girdim. 15 yılı aynı iş yerinde doldurmam, yani bir fiil aynı iş yerinde çalışmış olmam koşuluyla, tazminatımı alarak işten ayrılabiliyor muyum? Aydınlatırsanız sevinirim. Selcan ERK
Cevap: Emekli olmak için aranan sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarını sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş haddinden emekli olmak içinde; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.
Kıdem tazminatı alabilmek için; ya 7000 gün prim ödemeniz, ya da 4500 gün prim ödeyip 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2025 yılını beklemeniz gerek.
8 Eylül 1999 ve daha önce sigortalı olsaydınız, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını birlikte sağladığınız tarihte, kıdem tazminatını alarak işinizden ayrılabilecektiniz. 8 Eylül 1999 dan sonra ilk defa sigortalı olduğunuzdan, belirttiğimiz şartlarla kıdem tazminatı alabilirsiniz.
Askerliğinizi borçlanırsanız 20 ay erken emekli olursunuz
Soru: 24 Şubat 1957 doğumluyum. İşe başlama tarihim; 04 Aralık 1989’dur. Şu an da toplam prim güm gün sayım; 6932’dir. Askerlik borçlanmasını yaparsam ne zaman emekli olurum? Fevzi KILIÇ / KIRIKKALE
Cevap: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş şartını sağlamış durumdasınız. Prim ödemeniz de yeterli dolduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 4 Aralık 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi(20 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider ve 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olarak, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 4 Nisan 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması 20 ay erken emekli olmanızı sağlar.
Asgariden prim ödenmişse doğum borçlanması emekli aylığını artırmaz
Soru: Eşim 21 Ekim 1966 doğumlu olup, 1989 yılı işe girişli. Ekim ayında yaşından emekli olacak.1993 yılında 1 doğumu var. Doğum Borçlanması yapmasının ne faydası olur. Emekli maaşında ne kadar bir artış olur, kısacası doğum borçlanması yapmayı tavsiye eder misiniz? Ertan SARAÇAYDIN
Cevap: Doğum yapmasının faydası olup, olmayacağı eşinizin çalışma hayatı boyunca ödediği prime esas kazanç tutarlarının ortalamasına ve prim ödeme gün sayısını bağlı. Bu bilgiler olmadan sorunuza net cevap vermek mümkün değil. Ancak, genel bilgi verebiliriz. Şayet, eşiniz prime esas kazancın alt sınırı üstünden(asgari ücret olup bugün için 796.50 TL dir) prim ödemişse, doğum borçlanmasının emekli aylığına hiçbir yararı olmaz. Ancak, prime esas kazancın üst sınırı üstünden(bugün için 5.177.25 TL dir) veya üst sınıra yakın bir tutar üstünden ödemişse, doğum borçlanması aylık bağlama oranını artıracağından, emekli aylığını bir miktar artırabilir.
Primi 5000 güne tamamlamalısınız
Soru:1964 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1977 olup, 3987 ödenmiş primim var. Askerliğimi ödersem, kaç yılığında emekli olabilirim? Fikret YAMAN
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, 473 günde prim ödeyerek 3987 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 18 Eylül 1967 doğumluyum. 1 Ocak 1990-10 Ekim 2006 tarihleri arasında, Emekli Sandığında çalıştım. 8 Şubat 2007 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ve halen çalışmaya devam ediyorum. Hangi yıl emekli olacağım. Eğer askerlik borçlanmasını yaparsam hangi yıl olacağım? N.TÜRKOĞLU
Cevap: Sorunuzu askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. 8 Şubat 2007 den itibaren aralıksız prim ödemişseniz, askerliğinizin iki ayını borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz iki ay geri gider ve emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 51 yaşınızı dolduracağınız 18 Eylül 2018 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Makale: Ekrem Sarısu / Posta
twitter.com/vergivekanunlar
http://vergivekanunlar.blogspot.com/
