Personel Adına Düzenlenen Bilet Gider Yazılabilir
Vergi mevzuatımızda, şirketlerin ve mükelleflerin faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri ve ödedikleri giderleri bir şekilde belgelemeleri şart koşulmuştur.
Bu belgeler kanunda tek tek sayılmıştır. Hepimizin bildiği fatura bu belgelerin başında geliyor. Şirket adına yapılan harcamaların faturadan başka gider pusulası, müstahsil makbuzu, perakende satış fişi, giriş ve yolcu taşıma biletleri gibi belgelerden herhangi biri ile tevsik edilmesi gerekiyor.
Ticarî hayatta en sık rastlanan belge fatura olduğu için işletme sahipleri aldıkları hizmetlere ait biletleri gider yazıp yazamayacaklarını bilmiyor. Aslında tiyatro giriş biletinden otobüs/uçak biletine, maç biletlerinden gösteri biletlerine kadar tüm belgelerdeki giderler işletme faaliyeti ile ilgili olmak şartıyla gider yazılabilir.
İnternetten alınan uçak biletleri
Şirketler; genel olarak işle ilgili olmak, işin önemi ve genişliği ile orantılı tutulmak şartıyla, seyahat ve seyahat esnasındaki konaklama, yemek giderlerini masraf yazabiliyor ve bu harcamalar KDV indirimine konu edilebiliyor. Bilindiği gibi iş seyahati ile ilgili masrafları belgeleyen fatura, bilet ve benzeri vesikalar çoğu zaman seyahatte bulunan yönetici veya personel adına düzenlenir. Hatta bazı uçak, gemi ve otobüs işletmeleri, aldıkları taşıma ücreti karşısında sadece seyahat eden yönetici veya personel adına bilet düzenler. Otel ve lokanta faturaları da çoğu zaman firma yerine seyahatte bulunan kişi adına düzenlenir.
Bu şekilde düzenlenen biletlerin şirket harcaması olarak gösterilmesinde sıkıntı yaşamamak için dikkat edilecek ince birkaç nokta bulunuyor. Elektronik bilet bedelinin gider kaydedilebilmesi için; bilet alımı esnasında yolcu bilgilerinin kaydedildiği aşamada bilet alan kişiye alınan bilet tutarını, vergi kanunları uyarınca gider kaydetmek üzere fatura alıp almayacağı sorulur. Bilet alıcıları fatura alınacağı bilgisini girerse hesabına yolculuk yapılan mükellefin adı-soyadı/unvanı, vergi dairesi ve VKN/TCKN bilgileri girilmelidir. Seyahat firmalarının şube, acente, çağrı merkezleri ve internet şubeleri aracılığıyla alınan biletler için de yolcuya yukarıda izah edildiği şekilde gider kaydedilip kaydedilmeyeceğinin sorulması, olumlu cevap alınması halinde yolcu bilgilerine ilaveten mükellef bilgilerinin de alınması gerekir. Yolcunun kendi ödediği tutarı gider kaydedebilecek avukat, doktor gibi gerçek kişi bir mükellef ise bilete kendi bilgilerini girmesi yeterlidir. Bunun dışında ayrıca bilgiye yer verilmesine gerek yok.
Maliye çıkardığı tebliğler ve yaptığı açıklamalarla elektronik ortamda alınan biletlerin gider yazılma şartını yukarıdaki gibi açıklıyor. Ancak bana sorarsanız adına belge düzenlenen kişi, o firmanın yöneticisi veya personeli olduğuna ve firma bu gideri karşılayıp kaydına aldığına göre giderin firma ile ilgisi sabittir ve belgenin firma adına yazılı olmaması, gider kaydının ve KDV indiriminin engellenmesine gerekçe olmamalıdır. Hatta seyahat eden ve harcamayı yapan kişi anlaşmalı serbest meslek erbabı olsa veya kardeş firma personeli olsa bile durum değişmez. Bu doğrultuda verilmiş mahkeme kararları bulunuyor.
Yurtdışına seyahat harcamaları
Yukarıda bahsettiğim seyahat ve konaklama giderleri sadece yurtiçinde yapılmıyor. Şirket ortakları ve çalışanları fuara katılma, pazarlama, satın alma gibi faaliyetler için yurtdışına seyahat edebiliyor ve konaklama yapabiliyor. Bu itibarla e-ticket gibi isimlerle anılan elektronik biletler ve bunlara ait kredi kartı slipleri, vergi kanunlarımızda sıralanan ispat edici vesikalar arasında yer almasa da; alınan belgelerin ilgili ülke mevzuatına göre muteber bir belge sayılması ve elektronik ortamda alınan bu belgelerin çıktılarının yapılan ödemeyi gösterir banka kredi kartı slip ve ekstreleri ile birlikte muhafaza ve ibrazı ile alınan hizmetin ticari işin bir gereği olarak alındığının tevsik edilmesi durumunda yapılan ödemeler gider kaydedilebilir.
Bununla beraber şirketlerin sahipleri, ortakları veya çalışanlarının eşleri, çocukları ve anne-babalarına ait seyahat ve konaklama biletlerinin gider yazılamayacağı unutulmamalıdır. Aynı bunun gibi şirket adına kesilmiş olsa bile spor müsabakaları için alınan biletler, loca harcamaları, tiyatro ve sinema biletleri vergi kanunlarına göre kabul edilmeyen giderlerdir. Bu harcamalar şirket hesabından yapılıyorsa kayıtlara gider olarak yansıtılmalı, ancak dönem sonunda kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyan edilmelidir. Çünkü bu ve buna benzer harcamaların işle ilgili olduğunu maliye memurlarına kabul ettirmek oldukça zordur.
YUSUF KELEŞ / ZAMAN
