Ar-Ge ve Yenilik Reform Paketine İlişkin Kanun YayınlandıÜlkemizi 2023 hedeflerine taşıma yolunda ana eksenleri; yüksek katma değerli ürünlerin üretilmesini sağlamak ve desteklemek, Ar-Ge insan kaynağı kapasitesini artırmak, bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji ve yenilikçi şirketlerin ortaya çıkmasını ve gelişimini desteklemek, üniversite-sanayi işbirliğini geliştirmek ve kurumsallaştırmak, Ar-Ge ve yenilik ekosistemini güçlendirmek olarak belirlenen "Ar-Ge Reform Paketi"ne ilişkin 6676 sayılı "Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 26.02.2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak, 01.03.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Kanun kapsamında; tasarım faaliyetlerinin de, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine sağlanan destek ve teşvikler kapsamına alınması, siparişe dayalı Ar-Ge faaliyetlerine verilen teşviklerin arttırılması, Ar-Ge ve tasarım personeline sağlanan teşviklerin arttırılması, Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek Temel Bilimler mezunu personele ek teşvik sağlanması, Sanayi – Sanayi ve Üniversite – Sanayi işbirliğinin güçlendirilmesi adına teşviklerin arttırılması, öncelikli ve stratejik sektörlerde 'İhtisas (Tematik) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nin kurulması, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri'nde çalışan personelin, dışarıda geçirilen sürelere ilişkin teşviklerden yararlandırılması gibi ek destek ve teşvikler getirilmiş, uygulamaya ilişkin detayların ikincil düzenlemeler ile belirleneceği eklenmiştir.
6676 Sayılı Kanun ile Getirilen Başlıca Düzenlemeler:
Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Hakkında Kanunu ve 5746 sayılı Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda gerekli değişiklikler yapılarak, tasarım faaliyetlerinin de Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile aynı kapsamda desteklenmesi sağlanmıştır.
Bu kapsamda, öncelikle 5746 sayılı Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un adı; madde 25 ile "Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun" olarak değiştirilmiştir.
5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Hakkında Kanun ve çeşitli Kanun'larda yapılan değişiklikler ile tasarım faaliyetlerinin de Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine sağlanan tüm destek ve teşviklere konu edilmesi sağlanmıştır.
Bu kapsamda, 5746 sayılı Kanun kapsamına "Tasarım Merkezi" kavramı getirilerek, Ar-Ge merkezlerine sağlanan destek ve teşviklerin tümünün tasarım merkezlerine de sağlanması hükme bağlanmıştır. Tasarım Merkezi aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:
- Tasarım Merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye'deki iş yerleri dahil, kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunan sermaye şirketlerinin; prganizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri ifade eder.
Bunun yanında, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Hakkında Kanun kapsamına "Tasarım Faaliyeti", "Tasarım Projesi", "Tasarımcı", "Tasarım Personeli", "Tasarım Merkezi" kavramları getirilmiştir. Söz konusu kavramlara ilişkin tanımlar aşağıdaki gibi yapılmıştır:
- Tasarım Faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü,
- Tasarım Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve nakdi destek tutarları, faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı tarafından yürütülen projeyi,
- Tasarım Personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri,
- Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri, ifade eder.
Ayrıca, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nun 10. maddesi ile yönetici şirketin görevleri arasına tasarım projelerinin değerlendirilmesi ve projesi uygun görülen girişimcilere yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslara göre bölge içerisinde yer tahsis edilmesi de eklenmiştir.
4691 sayılı Kanun'a Getirilen Ek Tanımlar
Kanun'un 8. maddesi ile birlikte, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nun üçüncü maddesine, önceki düzenlemelerde yer almayan aşağıda belirtilen tanımlar getirilmiştir.
(y) Ar-Ge Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya nakdi destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı ve/veya yazılımcı personel tarafından yürütülen projeyi, tanımlar.
(dd) Bölge Alanı: Arazi üzerinde, koordinat değerleriyle sınırları belirlenmiş Bölgenin müstakil her bir alanını, tanımlar.
İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kavramı
İlgili Kanun'un 8. maddesi ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'na İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesi (İhtisas TGB) kavramı getirilmiştir. İhtisas TGB, aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet gösteren girişimcilerin yer aldığı tematik teknoloji geliştirme bölgeleri olarak tanımlanmıştır.
İlgili Kanun'un 13. maddesinde ise ek madde ile, İhtisas TGB'lerinin 4691 sayılı Kanun'a tabi olup, bölgelere sağlanan destek, teşvik, muafiyet ve istisnalardan aynen yararlanacağı hükme bağlanmıştır.
Bunun yanında, Kanun'un 6. Maddesi kapsamında, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'ne sağlanan katma değer vergisi istisnasının, İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'ne de sağlanması hükme bağlanmıştır.
Mevcut bölgelerin, İhtisas TGB'lere dönüştürülebilmesi için aranan kriterler ikincil düzenlemeler ile belirlenecektir.
5746 sayılı Kanun'a Getirilen Ek Tanımlar ve Mevcut Tanımlarda Yapılan Değişiklikler
İlgili Kanun'un 27. maddesinde, 5746 sayılı Kanun'un ikinci maddesinde verilen tanımlar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Altı çizili olarak belirtilen ibareler, ilgili tanımlarda yapılan değişiklikleri göstermektedir.
(c) Ar-Ge Merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye'deki işyerleri dahil, kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,
(ç) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,
(d) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,
(g) Destek personeli: Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,
(ğ) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde İstihdam Edilmesi Gereken Asgari Tam Zaman Eşdeğer Ar-Ge veya Tasarım Personel Sayısı
İlgili Kanun'un 29. maddesi kapsamında, 5746 sayılı Kanun'un ikinci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısını on beşe kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar artırmaya veya belirlenen sınırlar dahilinde sektörler itibariyle farklılaştırmaya, (k) bendinde belirtilen on tam zaman eşdeğer tasarım personeli sayısını yarısına kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar arttırmaya veya belirlenen sınırlar dahilinde sektörler itibariyle farklılaştırmaya, Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Ancak, söz konusu değişikliğe ilişkin bir Bakanlar Kurulu kararı henüz yayınlanmamıştır.
Ar-Ge ve Tasarım İndirimi Kavramı ve İlave Ar-Ge İndiriminde Yararlanma Kriterleri
İlgili Kanun'un 28. maddesi kapsamında 5746 sayılı Kanun ile sağlanan "Ar-Ge indirimi", "Ar-Ge ve tasarım indirimi" olarak değiştirilmiş ve tasarım projeleri kapsamında, tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen harcamaların tamamı indirim konusu yapılmıştır.
Bunun yanında, aynı fıkrada yer alan ve 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine sağlanan ek indirim tutarı, yeni düzenleme ile Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge merkezlerine veya tasarım merkezlerine sağlanmıştır. Söz konusu kriterlere ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı henüz yayınlanmamıştır.
Temel Bilimler Alanlarından Mezun Personele Sağlanan Ek Destek
5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'a yapılan yeni düzenleme ile temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmının, iki yıl süreyle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, bu kapsamda her bir Ar-Ge merkezine sağlanacak destek, ilgili ayda Ar-Ge merkezinde istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde onu ile sınırlandırılmıştır.
Bunun yanında "Temel Bilimler", ilgili Kanun'da aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.
- Temel Bilimler: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını, ifade eder.
Gelir Vergisi Stopaj Teşviki Oranlarının ve Kapsamının Arttırılması
Kanunun 1. maddesi kapsamında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanun'unda değişiklik yapılarak, Ar-Ge ve destek personeline sağlanan gelir vergisi stopaj teşviki 'tasarım personeli'ne de sağlanmıştır. Bunun yanında, doktoralı olanlar için % 90, diğerleri için % 80 olarak belirlenen gelir vergisi stopaj teşviki oranı, bu kanun ile doktoralı olanlar ve 5746 sayılı Kanun kapsamındaki temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için % 95, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için % 90 ve diğerleri için % 80 olacak şekilde değiştirilmiştir.
Aynı oranlar, Kanun'un 28. Maddesi ile, 5746 sayılı Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun, 3. madde, 2. Fıkrasında yapılan değişiklik ile Ar-Ge ve tasarım merkezlerine de sağlanmıştır.
Oranlar
Önceki Düzenleme
Yeni Düzenleme
% 95
-
Doktoralı veya temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için
% 90
Doktoralı olanlar için
Yüksek lisans derecesine sahip veya temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için
% 80
Diğerleri için
Diğerleri için
Personelin Resmi Tatillere İsabet Eden Ücretlerinin Destek ve Teşviklere Konu Edilmesi
İlgili Kanun'un 14. maddesi kapsamında, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanun'una eklenmek üzere, 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklere konu edilmesi maddesi belirtilmiştir.
İlgili Kanun'un 28. maddesi ile teşvik kapsamındaki genişleme, 5746 sayılı Kanun kapsamına da alınmış, Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretleri de gelir vergisi stopaj teşviki desteğine dahil edilmiştir.
Ar-Ge, Tasarım ve Destek Personeli'nin Fazla Mesai Ücretleri'nin Destek ve Teşviklere Konu Edilmemesi
İlgili Kanun'un 28. maddesinde belirtildiği üzere, 5746 sayılı Kanun'un üçüncü maddesi ikinci fıkrasında yapılan değişiklik ile, Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretleri, Kanun kapsamında sağlanan gelir vergisi teşviğinden faydalandırılamayacaktır.
Dışarıda Geçirilen Sürelerin Destek ve Teşviklere Dahil Edilmesi
İlgili Kanun'un 28. maddesinde belirtildiği üzere, 5746 sayılı Kanun'un üçüncü maddesi ikinci fıkrasında yapılan değişiklik ile, Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin de onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopaj teşviki kapsamında değerlendirilecektir.
Aynı Kanun'un 14. maddesinde ise, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nde yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin, aynı şekilde, bölgede yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda bölge dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmının gelir vergisi ve sigorta primi işveren hissesi üzerinden sağlanan teşvikler kapsamında değerlendirileceği hükme bağlanmıştır.
Konuya ilişkin Bakanlar Kurulu kararı henüz yayınlanmamıştır.
Ar-Ge veya Tasarım Personeli'nin Yüksek Lisans ve Doktora Eğitimleri Kapsamında Dışarıda Geçirdiği Sürelerin Destek ve Teşviklere Dahil Edilmesi
İlgili Kanun'un 28. maddesinde belirtildiği üzere, 5746 sayılı Kanun'un üçüncü maddesi ikinci fıkrasında yapılan değişiklik ile, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopaj teşviki kapsamında değerlendirilecektir.
Aynı Kanun'un 14. maddesinde ise, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nde yer alan işletmelerde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmının gelir vergisi ve sigorta primi işveren hissesi üzerinden sağlanan teşvikler kapsamında değerlendirileceği hükme bağlanmıştır.
Konuya ilişkin Bakanlar Kurulu kararı henüz yayınlanmamıştır.
İthal Edilen Eşyalara İlişkin Vergilerden Muafiyet Sağlanması
İlgili Kanun'un 13. maddesi kapsamında 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'na ek bir madde ile Kanun kapsamında yürütülen yazılım, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kağıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesna edilmiştir.
Aynı istisna, Kanun'un 28. maddesi, 8. bendi kapsamında, 5746 sayılı Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'a (Ar-Ge merkezleri) Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşyalar üzerinden de sağlanmıştır.
Siparişe Dayalı Ar-Ge Faaliyeti Yürüten Ar-Ge veya Tasarım Merkezleri için Siparişi Veren Şirketlerin de Desteklenmesi:
İlgili Kanun'un 28. maddesi ile, 5746 sayılı Kanun'a eklenmek üzere, Ar-Ge ve tasarım merkezleri tarafından sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin yaptıkları harcamaların yüzde ellisinin bu merkezler tarafından, yüzde ellisinin ise siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından indirim olarak dikkate alınabileceği hükme bağlanmıştır.
Siparişi verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya tasarım harcamasının tamamının Ar-Ge ve tasarım merkezi tarafından indirilebileceği ve siparişi verenin bu indirim ve sipariş verilmesine ilişkin kağıtlara ait damga vergisi istisnası dışındaki teşvik ve destek unsurlarından yararlanamayacağı ayrıca belirtilmiştir.
Öğretim Elemanlarının Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde İstihdamı
İlgili Kanun'un 28. maddesi ile, 5746 sayılı Kanun'a eklenmek üzere, öğretim elemanlarının, Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen faaliyetlerde araştırmacı, tasarımcı ya da idari personel olarak, üniversite kurullarının izniyle tam zamanlı veya yarı zamanlı görevlendirilebileceği hükme bağlanmıştır.
Tam zamanlı görevlendirme için, herhangi bir üniversitede altı yıllık tam zamanlı olarak çalışmak gerekmekte olup, görevlendirme süresi her altı yıl sonrasında bir yıl olarak belirlenmiştir. Tam zamanlı olarak görevlendirilen personele aylıksız izin verilerek, kadrolarıyla ilişkileri devam ettirilir.
Yarı zamanlı görev alan öğretim elemanlarının ise, bu hizmetleri karşılığında elde edeccekleri gelirlerin, üniversite döner sermayesi kapsamı dışında tutulacağı belirtilmiştir.
Ayrıca, Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde tam zamanlı görevlendirilenlerin, bu merkezlerde geçirdikleri sürelerin, tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli hesaplamasında dikkate alınacağı da hükme bağlanmıştır.
Tasarım Tescil Giderlerinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tarafından Karşılanması
Türk Tasarım Danışma Konseyinin önerileri doğrultusunda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterleri haiz tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların tescil giderlerinin, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenek imkanları çerçevesinde geri ödemezi olarak destekleneceği de, aynı kanunun ilgili 28. maddesi ile hükme bağlanmıştır.
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Bulunan Girişimci Firmalara, Yürütecekleri Projelerinin Finansmanında Kullanılmak üzere Diğer Şirketler Tarafından Sağlanan Sermaye Desteklerinin Teşviklere Konu Edilmesi
Kanun'un 15. maddesi ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'na eklenen ek maddeler kapsamında, 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunanlara, Bakanlık tarafından uygun görülen alanlarda gerçekleştirecekleri projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmamak üzere, ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, indirim konusu yapılacak tutarın yıllık olarak 500.000 TL'yi aşamayacağı ve bu madde kapsamında sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde projeyi yürüten kuruluş tarafından kullanılması gerektiği de aynı madde kapsamında belirtilmiştir.
Üniversite – Sanayi İşbirliği'nin Geliştirilmesi Kapsamında Öğretim Üyelerinin Elde Ettiği Gelirlerde Yapılan Kesintilerin Azaltılması
Kanun'un 5. Maddesi ile, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen bir madde ile, Üniversite – Sanayi işbirliği kapsamında araştırma ve geliştirme, tasarım ve yenilik projeleri ile faaliyetleri sonucunda elde edilen gelirlerin döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanacağı ve bu gelirlerden herhangi bir kesinti yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır. Böylece, bu kapsamda görev yapan öğretim elemanına ödenecek gelirin % 85'i, herhangi bir vergi kesintisi yapılmaksızın ilgili öğretim elemanına ödenecektir. Ayrıca, bu kapsamda değerlendirilecek proje ve faaliyetlere, öğretim elemanının müracaatı doğrultusunda, üniversite yönetim kurulunun izni ile karar verilecektir.
Teknogirişim Sermayesi Desteği'nin Kapsamının Arttırılması:
İlgili Kanun'un 27. maddesi kapsamında; teknogirişim sermayesi desteğinden yararlanabilecek kişiler için lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini, ön başvuru tarihinden en çok beş yıl önce almış olma şartı on yıla uzatılmıştır.
Ayrıca, ilgili Kanun'un 28. maddesi d fıkrasında, teknogirişim sermayesi destek tutarını beş katına kadar arttırmaya veya kanuni tutarına (100.000'e kadar) indirmekle Bakanlar Kurulu yetkilendirilmiştir. Söz konusu artışa ilişkin, henüz Bakanlar Kurulundan çıkan bir karar bulunmamaktadır.
Teknogirişim Sermaye Desteği Almış Projelerin Finansmanında Kullanılmak üzere Diğer Şirketler Tarafından Sağlanan Sermaye Desteklerinin Teşviklere Konu Edilmesi
Kanun'un 28. maddesi d fıkrası ile teknogirişim sermayesi desteğinden yararlanan projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmamak üzere, ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, indirim konusu yapılacak tutarın yıllık olarak 500.000 TL'yi aşamayacağı ve bu madde kapsamında sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde projeyi yürüten kuruluş tarafından kullanılması gerektiği de aynı madde kapsamında belirtilmiştir.
Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine Ek Destek
5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında, rekabet öncesi işbirliği projesi yürüten şirketlere sağlanan Ar-Ge ve tasarım indirimine ek olarak, rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık kısmının, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak Şirketlere sağlanabileceği hükme bağlanmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
Kanun'un 3. maddesi kapsamında, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na doktora sonrası araştırma kavramı eklenmiştir (Md. 3, 1. Fıkrası):
(y) Doktora Sonrası Araştırma: Doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık veya sanatta yeterlik eğitimi sonrasındaki yedi yıl içerisinde bir yükseköğretim kurumunda azami üç yıl süre ile gerçekleştirilen araştırma yoluyla deneyim kazanımıdır.
Bunun yanında, Kanun'un 4. maddesi ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından tespit edilen ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından kabul edilen ulusal ve uluslararası düzeyde düzenlenen bilimsel yarışmalarda ilk üçe giren öğrencilerin ilgili dallardaki lisans programlarına yerleştirilmelerinde, merkezi sınavlardan aldıkları puanlara ek puanlar getirilmiştir.
6676 sayılı "Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" resmi gazetede bugün itibariyle Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
