| GSS borçları siliniyor!.. Ödeyenler mağdur |
Türkiye'de 7 milyon kişiyi ilgilendiren ve işsiz gençlerin baş belası Genel Sağlık Sigortası ile ilgili son zamanlarda önemli düzenlemeler yapılıyor. Ama hepsi de geçici çözümler getiriyor.
Genel Sağlık Sigortası prim borçlarının silinmesi geçen yıl gerçekleşen genel seçimlerden önce en çok gündeme gelen vaatlerden birisiydi. Nitekim gelir testi yaptırılmazsa kişilerin gelirleri asgari ücretin iki katı olarak değerlendiriliyor ve bu tutar üzerinden prim yatırmaları gerekiyordu.
2015 başında GSS prim borcu olanlar için başvurup taksitle ödeme imkanı getirilmişti ancak asıl beklenti bu borçların silinmesiydi. Ve nihayet beklenen düzenleme yakında geliyor.
Okuldan mezun olduktan sonra gelir testi yaptırmadığı için veya gelir testi yaptırıp geliri yüksek çıktığı için GSS prim borcu hesaplanan 25 yaşından küçük gençlerin borçları silinecek.
Borç var, ödeyen yok
Gelir testi yaptırmamış olan kişilerin borcu 10.9 milyar TL
Aftan sonra yapılandıran prim tutarı 133 milyon TL
Ödenen tutar 16.5 milyon TL
7 milyon kişiyi borçlu çıkardılar
GSS prim borcu olan kişi 6.9 milyon
Gelir testi yaptırmamış olan kişi 5.4 milyon
Yeniden yapılandırma affından yararlanan kişi 300 bin
Affa rağmen gelir testine girmeyen kişi 5.1 milyon
Borcunu zamanında ödeyenler ne olacak?
Her zaman söylediğimiz şeyi tekrar söylemekte fayda var; bu şekilde prim silme veya gelir testini öteleme uygulamaları ne yazık ki sorunu çözmüyor, sadece meseleleri halının altına süpürüyor. Bu sebeple herkesin anayasal hakkı olan sağlık hizmetlerinden bedelsiz faydalanması yani GSS sisteminden hemen vazgeçilmesi gerekiyor.
Bununla birlikte bu şekilde çıkartılan borç afları devlete olan güveni de önemli ölçüde zedeliyor. Borçlu olduğunu görüp hemen SGK'nın yolunu tutan ve GSS primini ödeyen bir sürü genç de bulunuyor. Bu şekilde borcunu ödeyen gençler af çıkması halinde kendilerini nasıl hissederler dersiniz? Böyle bir düzenleme uzun vadede bu gençlerin de borçlarını ödememelerine ve "Nasıl olsa af çıkar" düşüncesine kapılmalarına neden olur.
Zaten geçen yıl Türkiye çapında yaptığımız sosyal güvenlik algısı araştırmasında, gençlerin %43'lük bir kesiminin sürekli çıkan af yasaları nedeniyle vergi ve primlerini süresinde ödemeyi düşünmedikleri anlaşıldı. Yani bu tür düzenlemeler geleceğimiz olan gençlerin devlete bakış açısını ne yazık ki olumsuz etkiliyor.
Bu arada, primini süresinde ödeyenler "acaba ödediğim primi devlet bana iade eder mi?" diye hayal kurmasın. Meclis'e sunulan tasarıda böyle bir düzeleme yok.
İki yıl gelir testi yok
Geçen ay gençlere uygulanan gelir testi ile ilgili önemli bir düzenleme daha yapılmıştı. Bunu hatırlatmakta da fayda var.
GSS uygulamasına göre bir gencin okuldan mezun olunca hemen gelir testi yaptırması gerekiyordu. Buna göre; çalışmayan, sigortalı olmayan, hiçbir sosyal güvenlik kurumundan gelir veya aylık almayan çocuklar 18 yaşını, liseye gidiyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını tamamlayıp ailesinin bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünden çıkınca gelir testi yaptırmak zorundaydı.
Ancak çıkartılan torba yasayla artık bu düzenleme değiştirildi. Böylece; lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek şartıyla mezuniyetten sonra iki yıl süreyle gelir tespiti yapılmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılacaklar.
Sağlık hizmetleri 2 Yıl SGK' dan
Getirilen düzenleme ile lise veya dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek şartıyla mezuniyetten sonra iki yıl süreyle, prim borçlarına bakılmaksızın sağlık hizmetinden de faydalanacaklar.
Ancak bu iki yıl geçtikten sonra hâlâ işsizlerse hemen gidip gelir testi yaptırmaları gerekecek. Aksi taktirde hem prim borcu ile karşı karşıya kalacaklar hem de sağlık hizmetlerinden faydalanamayacaklar. Mehmet Bulut
http://www.meydangazetesi.com.tr/gss-borclari-siliniyor-odeyenler-magdur-makale,2977.html
