Askerlik Borçlanması Emekli Aylığını Ne Kadar Etkiler?
Bugün emeklilik yazı dizimize aynı ilgiyle devam edecek olmakla birlikte bir es veriyoruz. Yazı dizimizle de ilişkili olarak sorulan ve sigortalılarca önem atfedilen askerlik borçlanmasının bağlanacak emekli aylığına, kıdem tazminatı hakkına etkisi ile gelir vergisi avantajı konularıyla olan ilişkisine parmak basacağız.
Okurumuz Ahmet O. Bey soruyor "Sigorta başlangıcım 01/10/1983 olup 1984-1985 yılları arasında askerlik görevimi yerine getirdim. 1988 yılında kamuda işçi olarak işe başladım. Şu anda 5160 günüm var. Şimdi ben askerlik borçlanmamı yatırırsam emekli maaşımda artış olur mu? Olur ise ne kadar olur? Bir de askerlik borçlanmasını yatırırsak kıdem tazminatında bir artış olur mu?"
Cevaba okurumuzun önemli noktaya temas ettiğini vurgulayarak başlayalım. Zira sigortalıların en merak ettikleri konulardan biri de bu askerlik borçlanmasının faydasıdır. Bu faydanın iki yüzü vardır, ilki yaş şartını olumlu yönde değiştirip değiştirmeyeceğidir. İkincisi ise aylığı kaç TL artıracağıdır.
SSK sigortalıları için yaş şartını değiştirmesi sigortalılık başlangıcından önce olup olmadığına bağlıdır ama bu da yeterli değildir. Zira erkeklerde yaş skalaları 1,5'ar yıl aralıklarla belirlendiğinden askerliğini 18 aydan az yapmış olanlar için başlangıcı bir alt kategoriye taşıyıp taşımayacağına bakılmalıdır. Örneğin sigorta başlangıcı 20.06.1988 olan bir sigortalı için 1 aylık borçlanma bile yaş şartını 1 yaş aşağıya düşürebilecek iken başlangıcı 20.03.1989 ise 8 aylık askerliği borçlanmak yaş şartını değiştirmeyecektir.
Askerlik Borçlanması ve Bağ-Kur/Emekli Sandığı Emekliliği
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nda askerlik borçlanmasının yaşı düşürüp düşürmeyeceği sigortalılıktan önce olmasına değil, Bağ-Kur'dan emekli olunacak ise 01.06.2002 tarihinden, Emekli Sandığı'ndan emekli olunacak ise 15.06.2002 tarihinden önce olup olmadığına bağlı oluyor. Burada da yaş skalaları 1,5'ar yıl aralıklarla tespit edildiğinden 8 aylık askerliklerde yapılacak borçlanmanın yaşı düşürüp düşürmeyeceğinin tespiti önem taşıyor.
Askerlik Borçlanması ve Aylık Artışı
Meselenin parasal boyutuna gelince her günü için asgari 12,096 TL ödenen askerlik borçlanmasında yapılacak borçlanmanın kaç TL artışa neden olacağı da merak edilen hususlardan. Hemen belirtelim, şu kadar gün yapılacak borçlanma şu kadar TL artışa yol açara şeklinde bir çıkarsama yanlış olur. Zaten bu artışın ne kadar olacağının saptanması için SSK aylık bağlama sistemini de bilmek gerekiyor. Bu hesabın herkesin sigortalılık geçmişine göre ayrı ayrı sonuçları çıkması mümkün bulunmakla birlikte yüksek kazançlı kişilerde 40-100 TL arasında gün sayısı arttıkça yükselecek biçimde değiştiğini, matrahları düşük sigortalılarda ise gene gün sayısına bağlı olarak 10-60 TL arasında değişeceğini belirtmek mümkün bulunuyor. Tabii gün sayısının 2000 öncesi-2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç döneme dağılımı da askerlik borçlanmasının yararını etkiliyor.
Rakam Seçilebilir ama…
Askerlik borçlanmasını 12,096 TL ile 78,624 TL arasında bir rakamı seçip o rakamdan ödemek mümkün ve bazı durumlarda seçilen bu rakamın da artışa neden olması söz konusu. Dönemine göre, yapılacak artışın bazı dönemlerde önemli kısmının, bazı dönemlerde ise tüm fazla ödemenin sıfır sonuç doğuracağını da bilmek gerekiyor.
Yedeksubaylık ayrı
Elbette burada yedeksubay statüsünde yapılmış askerliği ayrı bir yere koymak gerekiyor. Zira bu dönemde Emekli Sandığı iştirakçisi olunduğundan bu tür askerlikte rütbeli maaş alınan başlangıç daha önce sigortalılık yoksa direkt sigortalılık başlangıcı sayılıyor.
Kıdem Tazminatı – Askerlik borçlanması – Gelir Vergisi İlişkisi
Okurumuzun sorusuna dönecek olursak askerlik borçlanmasının rakamsal faydasını tam belirtmek için tüm prim matrahlarının ve gün sayısının dağılımının bilinmesine ihtiyaç olduğundan bu bilgilerle hesaplamak imkânsız. Buna ve emeklilik yaşını değiştirmeyecek olmasına rağmen ben okuruma askerlik borçlanmasını yapmasını öneririm. Zira kamu işçisi olduğu için yapacağı askerlik borçlanması kıdem tazminatına esas süreye sayılacak. Yani 18 aylık askerlik borçlanması halinde kıdem tazminatı tavanını geçmemek üzere, son brüt maaşı ve diğer sürekli ayni ve nakdi hakları dahil 1,5 aylık ücreti tutarında tazminat almış olacak. Ayrıca bu ödemesini vergi matrahından da düşürebileceği için cebinden çok da para çıkmış olmayacak.
