YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNUN GETİRDİĞİ HAPİS VE ADLİ PARA CEZALARI
Yeni Türk Ticaret Kanunu; 01.01.2013 tarihinden itibaren İşletmelere bazı yükümlülükler getirmektedir. Getirilen bu yükümlülüklere uyulmaması halinde ise yükümlülüğün türüne göre adli para ve hapis cezaları öngörmektedir.
Bu Makalemde; Yeni Türk Ticaret Kanunun getirdiği yükümlülüklere uyulmaması durumlarında uygulanacak hapis ve adli para cezalarını irdelemeye çalışacağım.
A-) Şirket Ortaklarının Şirketten Borç Para Alması Yasaklanmıştır.
Kanun 358’inci maddesine göre; “İştirak taahhüdünden doğan borç hariç,şirket ortakları şirkete borçlanamaz. Bu duruma aykırı hareket edenler. TTK’nun 562/5-d maddesine istinaden üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.
B-) Ticari Defterlerin Açılış Ve Kapanış Tasdiklerini Yaptıramayanlar,
Kanun 64’üncü maddesinin üçüncü fıkrasına göre; her Tacir, Ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerini notere yaptırması zorunlu olup Bu zorunluluğa uymayanların iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılmaları gerektiği kanun 562. maddesinde yer almaktadır.
C-) Gerçeği Yansıtmayan Envanter çıkaranlar,
Kanun 66’üncü maddesi; Her tacir yılsonunda ticari işletmesinin envanterini çıkarması ve çıkardığı envanterin gerçeği yansıtması gerektiğini belirtilmiştir. Bu madde hükümlerine aykırı davranan yani Gerçeği yansıtmayan Envanter çıkaranlara iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılmaları kanun 562. maddesinde öngörülmüştür.
D-)Saklaması Zorunlu Belgelerini İbraz Etmeyenler
Kanun 86’ıncı maddesine göre; saklanması zorunlu olan belgeleri sadece dijital ortamda ibraz edebilen kimse, giderleri kendisine ait olmak üzere o belgelerin okunabilmesi için gerekli olan yardımcı araçları kullanıma hazır bulundurmalı; icap ettiği takdirde belgeleri, giderleri kendisine ait olmak üzere bastırarak ve yardımcı araçlara ihtiyaç duyulmadan okunabilen kopyalarını sunabilmelidir.” Bu yükümlülüğe uygun olarak saklanması zorunlu belgelerini ibraz etmeyenler iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılmaları 562. maddesinde yer almaktadır.
E-) Defter Tutma Yükümlülüğüne Uymayanlar
Defter tutma yükümlülüğü kanunun 64 maddesinde düzenlenmiş olup bu maddeye göre her tacir, ticari defterlerini Türkiye Muhasebe standartlarına uygun olarak tutmak ve İşletmenin ticari işlemlerini ve mal varlığını gerçekçi bir şekilde ticari defterlere yansıtmak zorundadır. Ayrıca tacir defterlerini üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutmalıdır. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen tacirler iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılmaları kanunda öngörülmüştür.
F-) Belgelerin Kopyasını Saklamayanlar
Kanun 64’üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre; her Tacir, işletmesi ile ilgili olarak gönderilmiş olan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikro fiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekilde bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklaması gerektiğini, bu belgelerin yetkili mercilerce istenmesi durumunda ibraz etmeyen tacirlerin, iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılması gerektiği kanun 562. maddesinde yer almaktadır.
G-)Usulüne uygun olarak defterlerini tutmayanlar,
Kanun 65’üncü maddesine göre; her Tacir Ticari defterlerini ve gerekli diğer kayıtları Türkçe tutması. Kısaltma, rakam, harf, ve sembol kullanıldığı takdirde bunların anlamları açıkça belirtmesi, Defterlerin yazımları ve diğer gerekli kayıtların, eksiksiz, doğru zamanında ve düzenli olarak tutması, yazılı kayıtlarda yanlışlık varsa tek çizgi ile çizmesi, dijital kayıtla ilgili değiştirmelerde, Kayıt sırasında mı yoksa daha sonra mı yapıldığı anlaşılmayan değiştirmeler yapmaması, Defterler elektronik defter ortamında tutacaksa tutulan defterler Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olması, Ayrıca Defterlerin ve gerekli diğer kayıtların elektronik ortamda tutması durumunda, bilgilerin saklanma süresinde bunlara ulaşılmasının ve bu süre içinde bunların her zaman kolaylıkla okunmasının temin etmesi gerekmektedir. Belirtilen yükümlülüklere aykırı davranan tacirler iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılmaları kanun 562. maddesinde yer almaktadır
H-)Türkiye Muhasebe Standartlarına Aykırı Hareket Edenler
Kanun 64 ila 88’inci madde hükümlerine tabi gerçek ve tüzel kişiler gerek ticari defterlerini tutarken, gerçek münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan, Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara aynen uymak ve bunları uygulamak zorundadırlar. Bu kurala uymayan tacirler TTK’nun 562/2’inci maddesine göre; yüz günden üç yüz güne kadar adli para cezasıyla karşı karşıya kalacaklardır.
I-) Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Denetleme Yetkisine Sahip Denetin Elemanlarına Defter Ve Belge Sunmamak
Yeni Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre tutulmakla veya muhafaza edilmekle yükümlü olunan defter, kayıt ve belgeler ile bunlara ilişkin bilgileri, denetime tabi tutulan gerçek veya tüzel kişiye ait olup olmadığına bakılmaksızın, denetime yetkili olanlarca istenmesine rağmen vermeyenler veya eksik verenler ya da bu denetim elemanlarının görevlerini yapmalarını engelleyenler TTK’nun 562/4’üncü maddesine göre; fiilleri daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
İ-) Yeni TTK’nın 524’üncü maddesindeki ilanı yaptırmayanlar
Anonim şirketler ve toplulukların finansal tablolarını düzenlemekle yükümlü yönetim kurulları bilanço gününden itibaren altı ay içinde; finansal tablolarını, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, kar dağıtımına ilişkin genel kurul kararını, denetçinin 403’üncü madde uyarınca verdiği görüşü ve genel kurulun buna ilişkin kararını, Türkiye Sicili Gazetesinde ilan ettirmeyen ve şirketin internet sitesine koymayan yönetim kurulları ”TTK’nun 562/6 maddesine göre; iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.
J-) Sermaye Şirketlerinin İnternet sitesi açmaması
TTK’nun “İnternet Sitesi” başlıklı 1524’üncü maddesine göre; sermaye şirketlerinin; internet sitesi açma zorunluluğu veya mevcut olan internet sitelerinde yayınlanması zorunlu olan bilgileri 01 Temmuz 2013 tarihinde itibaren yayınlamaları gerekmektedir. Bu tarihten itibaren üç ay içinde internet sitesi kurma zorunluluğunu yerine getirmeyenlere. TTK’nun 562/12’inci maddesine göre üç aya kadar hapis ve yüz güne kadar adli para cezası uygulanacaktır.
Sedat ERYÜREK
ASMMMO
Danışma Meclisi Sekreteri
kaynak : http://www.adanasmmmo.org/
