Geç gelen hizmet faturaları
Bilindiği üzere yıl sonu hesaplarının kapatıldığı günlerdeyiz. Bazı konular var ki hep zihnimizde soru işaretleri oluşturmuştur.
Örneğin geç gelen gider faturaları veya ilgili olduğu dönemde değil de daha sonraki ay içinde düzenlenen elektrik, doğalgaz gibi faturalar. Bunların kayıtlarını nasıl yapacağız, hangi döneme gider yazacağız gibi sorular hep sorulmuştur bana. Bazen ben de sormuşumdur.
Elektrik, su, doğalgaz ve haberleşme gibi hizmet bedellerinin gider yazılmasında ve KDV indiriminde özellikli durumlar.
A- Geçmiş döneme ait olup izleyen yılda gelen faturalar.
2011 yılında tüketilen elektrik, su, doğalgaz ve haberleşme hizmetlerine ilişkin bedeller, 31.12.2011 tarihi itibariyle tahakkuk etmiş olduğundan, bu giderlere ilişkin faturalar daha sonraki bir tarihte ( 2012 yılında ) düzenlenmiş olsa dahi, 2011 yılına ilişkin olarak beyan edilecek ticari kazancın tespitinde dikkate alınması gerekir.
Bununla birlikte, gider tutarının mükellefçe bilinememesi ve faturaların ilgili yıl hesaplarının kapatılmasından sonra düzenlenmesi halinde, ilgili yılda indirim konusu yapılamayan söz konusu gider faturaların düzenlendiği döneme ilişkin ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilir.
Diğer yandan Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29/1. maddesinde mükelleflerin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi’nden, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi’ni indirebilecekleri hükme bağlanmış, maddenin 3. fıkrasında da indirim hakkının vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Örnek 1. Aralık/2011 dönemine ait olan ancak 2012 yılının ocak ayı içerisinde düzenlenen doğalgaz faturası 2012 yılına gider kaydedilebilir. KDV’si indirim konusu yapılabilir.
Örnek 2. 2011 yılına ait olan ve 2011 yılında düzenlenen gider faturaları defter kayıt süresi geçtikten sonra gelirse, KDV dahil tutarı yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilir. Bu durumda 2011 yılına ilişkin gider faturası KDV dahil tutarı üzerinden 2012 yılına kanunen kabul edilmeyen gider yazılır
B- Faturaların geç ödenmesi nedeniyle hesaplanan gecikme zamları.
Elektrik, su, telefon ve doğalgaz bedellerinin geç ödenmesi nedeniyle hesaplanan gecikme zamları bir sözleşmeye dayandıklarından bunların takip ve tahsili 6183 sayılı yasa’ya değil özel hukuk hükümlerine tabi olacaktır. Bu durumda bedelin geç ödenmesi nedeniyle ödenen gecikme zamları Gelir Vergisi Kanunu’nun 41. maddesinin altıncı bendinin parantez içi hükmü kapsamında değerlendirilerek sözleşmeye dayanan tazminat olarak kabul edilecek ve safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır. Aynı kapsamda gecikme zamlarına ilişkin ödenen katma değer vergileri de indirim konusu yapılacaktır.
C- Faturaların mükellef adına düzenlenmemiş olması halinde gider yazma ve KDV indirimi.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun üçüncü maddesi uyarınca vergilemede vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyetinin esas olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu durumda elektrik, su, telefon ve doğalgaz harcamalarına ait faturaların işletme adına düzenlenmemiş olması bu harcamaların işletme için yapıldığı gerçeğini değiştirmez. Böylesi bir durumda olayın gerçek mahiyeti araştırılmalı ve işletme ile ilgili olduğu tevsik edilen bu tür harcamalar gider olarak kabul edilmelidir. Aynı şekilde bu durumda bulunan harcamalar için ödenen katma değer vergilerinin de indirimini kabul etmek gerekir.
Yakup KAYIHAN / YMM
Bursa Gerçek
