Pay sahibinin şirkete borçlanma yasağı
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun, Anonim Şirketler Hukukuna getirdiği en önemli yeniliklerden biri de pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağıdır.
Günümüzde ticaret hayatında yaygın olan, kazandığı boyutlar dolayısıyla verdiği zararlar bir hayli genişlemiş bulunan, bir kötü ve sakat uygulamanın önlenmesi amacı ile yeni düzenlemenin kabulü gerekmiştir.
Böylece pay sahiplerinin şirkete karşı borçlanmaları yani, sermaye taahhüdü dahil, bir çok iş ve işlemde şirket kasasını kullanmaları, kişisel harcamalarını bu kanaldan yapmaları, hatta şirketten para çekmeleri yasaklanmıştır.
Nitekim, yeni Türk Ticaret Kanununun 358(1) madde hükmüne göre; “İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz; meğer ki borç şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olsun ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulsun.
Hükme aykırılık, aynı zamanda üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılmaktadır (TTK m.562/5.c).
Kural olarak, pay sahiplerinin şirkete borçlanmaları yasaktır.
Ancak istisna olarak, işletmesi dolayısıyla şirketle iş yapan pay sahiplerinin, şirketin her müşterisi gibi vadeli, konsinye veya benzeri yöntemlerle şirketten mal alabilmeleri mümkündür.
İstisna pay sahiplerinin, şirketle iş yapan diğer kişilerle aynı şartlara tabi tutulmasını gerekli kılar.
Şirketin, pay sahiplerine istisnalar ve diğer müşterilere uygulananlardan daha yumuşak şartlar tanıması kanuna aykırı olur.
Saygılarımla
Yazar : Dr. Mevci Ergün
Eko Haber