Yönetim Kurulunun Şirkete Bağlılık İlkesi
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRİRKEN GEREKLİ ÖZEN GÖSTERMEK VE ŞİRKETE BAĞLILIK İLKESİ ÇERÇEVESİNDE HAREKET ETMESİ GEREKİR (TTK Mad: 369)
1- Yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişiler görevlerini tedbirli yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatini dürüstlük kurallarına uyarak göstermek yükümlülüğündedir.
Eski Ticaret Kanununda açıkça belirtilmemiş olan bu temel özen kuralı yeni Ticaret Kanununda açıkça belirtilmiştir.
Bu yükümlülük ile yönetim kurulu, üyesinin kişisel menfaatini, hakim pay sahibinin ve onun yakını olan gerçek ve tüzel kişiler ile üçüncü kişilerin menfaatini, şirketin menfaatinin önünü geçirmemesi kastedilmiştir.
Başka bir ifade ile menfaatler çatışması olması halinde yönetim kurulu şirket lehine gerekli önlemleri almalıdır. Yani hakim ortağı ve onun yakınlarını kayırmadan şirketin menfaati için rekabet şartlarına uygun pazarlık yapmalıdır.
Bu kural ayrıca yönetim kurulu üyesini şirkete bağlılık yükümlülüğü altına sokar. Ayrıca şirkette öğrendikleriyle ticaret yasağı ve kendi kendisiyle iş yapma (sözleşme) kuralına uymalıdır.
2- Kanunun 369uncu maddesinin uygulanmasında, 203 ve 205inci madde hükümleri saklı tutulmuştur.
Kanunun 202inci maddesinde, “ Hakim şirket, hakimiyetini bağlı şirkete kayba uğratacak şekilde kullanamaz.” hükmü yer almıştır.
Kanunun 205inci maddesinde ise, “Bağlı şirketin yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri ve sorumlu tutulacak ilgililer, 203 ve 204üncü madde kapsamındaki talimatlara uymaları nedeniyle, şirkete ve pay sahiplerine karşı sorumlu tutulamazlar.” hükmü yer almıştır.
Şirketler topluluğuna bağlı şirketin yönetim kurulu üyelerinden, şirketin menfaatini, topluluğun, bir topluluk şirketinin ve hakim şirketin menfaatlerinin önünde tutmalarını istemek gerçekle bağdaşmaz. Bu problem 369uncu maddenin ikinci fıkrasıyla çözümlenmek istenmiştir.
Kanunun 202inci maddesi uyarınca hakim şirketin, bağlı şirketin kaybına sebep olacak tasarruflarda bulunması halinde, bu kaybı belli bir sürede denkleştirmesi gerekir.
Bu denkleştirme süresi içinde gerçekleşmez ise, belli sürede dava açmayan yönetim kurulu üyeleri sorumlu tutulabilecektir.
Kanunun 203üncü maddesinde, “ Bir ticaret şirketi bir sermaye şirketinin paylarının ve oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde yüzüne sahipse, hakim şirketin yönetim kurulu, topluluğun belirlenmiş ve somut politikalarının gereği olmak şartıyla, kaybına verebilecek sonuçları doğurabilecek nitelik taşısalar bile, bağlı şirketin yönlendirilmesine ve yönetimine ilişkin talimat verebilir. Bağlı şirketin organları talimata uymak zorundadır.” hükmü yer almıştır.
Kanunun 205inci maddesinde ise yönetim kurulu üyelerinin 203üncü maddedeki talimatlara uymaları nedeniyle şirkete ve pay sahiplerine karşı sorumlu tutulamazlar.
Ancak bağlı şirketin ödeme gücünü aşan, varlığını tehlikeye düşürebilecek olan veya önemli varlıklarını kaybetmesine yol açabilecek nitelik taşıyan talimat verilemez. (TTK Mad:204). Bu tür bir talimata uyan yönetim kurulu üyeleri sorumluluktan kurtulamaz.
http://vergi.com.tr/makale/3862/yonetim-kurulunun-sirkete-baglilik-lkesi
