Çalışanın sigortası işe başlamadan bir gün önce işverence SGK’ya bildirilmelidir.
İşe giren kişinin sigortalı yapılması için deneme süresi olmaz. Deneme süresi sadece İş Kanunu’nda vardır. O da ihbar tazminatı ödememek için kullanılır…
Deneme süresi bir işçinin işyerine ve işine uyum sağlayıp sağlayamayacağının anlaşılması için geçen süredir.
Ancak bunun sigortayla bir ilgisi yoktur.
Patronlar işçileri sigortasız çalıştırmak için, “Hele bir deneme süresini görelim de ona göre” derler.
Patronların bu tutumu yasa dışıdır ve işçileri kandırmak ve oyalamak içindir.
2 aylık bir iş için bile bir işyerine girseniz patron yine sizi işe girmeden 1 gün önce SSK’ya bildirmek ve sigortalı çalıştırmak zorundadır.
Deneme süresi, sadece birkaç görüşmede verecekleri karar konusunda emin olamayan çalışan ve işverenin birbirini çalışma ortamında tanıyabilmeleri ve sonunda birlikte çalışmaya devam edip etmeyecekleri kararını alacakları süredir ve her iki taraf için de son derece makul bir istektir.
Bu süre için ödenecek maaşın, işe devam halinde ödenecek maaştan daha düşük olması da makuldür. Fakat öncelikle bu sürenin görüşme sırasında adı konulmalıdır.
Genellikle bir ay civarında sürer.
Bu sürenin adının ‘deneme’ olması, çalışanın o dönemde yaptığı işlerin müsvedde olduğu veya çalışan henüz kadrolu olmadığından çalışmalarının maddi karşılığını almamasının normal bir durum olduğu anlamına gelmez.
Çağımızda en değerli şey zamandır ve iş dünyasında harcanan emek ve zamanın karşılığı belli bir ücretle ödenir.
Yani deneme işvereninizin yaptığınız çalışmalara herhangi bir karşılık vermeksizin size, ‘deneme süresinde yaptığın işi beğenmedim sana hayatta başarılar’ diyerek işin içinden sıyrılması ne insan ne iş ahlakına yakışır.
Ne var ki bu tarz bir işverenin zaten davranışlarını bu kriterlere uydurmaya çalışmak gibi bir kaygısı yoktur.
Bu nedenle çalışanın konuya ahlaksal değil hukuksal açıdan yaklaşması gerekir. Hukuksal bir yaklaşım içinse delil yani belge, yani sözleşme şarttır.
*******************
SORU VE CEVAP
Soru: Özgür Bey, 75 gündür sigortasız çalıştırılıyorum. İşe başlamadan önce “bir hafta deneme süresinden sonra sigortalı olacaksınız“ denildi ama hâlâ SSK yok. “Ne zaman yapacaksınız” dediğimde ”bugün, yarın” deyip oyalıyorlar. Ne yapmalıyım? Yusuf DEMİR
Cevap: Yusuf Bey, sosyal güvenlikte deneme süresi diye bir şey yok. Hatta daha da ilerisi işe başlayacak kişinin sigortası en az bir gün önce SGK’ya işveren tarafından bildirilmelidir. Deneme süresi sadece İş Kanunu’nda var. O da 2 aydır ve iki ay içinde yani deneme süresi içinde işçi çıkarılırsa ihbar tazminatı ödenmemesini öngörür.
Özgür ERDURSUN
http://www.kentgazetesi.com/?p=14557
