TMS 21-Kur Değişimlerinin Etkileri standardı, işletmelerin yabancı para cinsinden işlemlerini nasıl muhasebeleştireceklerini, dönemsonundaki etkilerinin nasıl olacağını belirleyen bir Uluslararası Muhasebe Standardı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Standardın içeriğine ilişkin yaptığımız bu giriş bölümüne, standardın ilgilenmediği, bu standart dışında kalan 3 ana başlığa atıfta bulunmak istiyorum. Borçlanma Maliyetleri,Finansal Riskten Korunma Muhasebesi (Hedge) ve Nakit Akış tablolarının hazırlanması aşamasındaki işlemler bu standart kapsamının dışındadır. Belirttiğim işlemleri ayrı birer makale olarak analiz etmeyi düşünüyorum.
Bu standarttaki temel husus, dövizli (yabancı para) işlemin ilk kaydının işlem tarihindeki kur (spot kur) üzerinden muhasebe kayıtlarına alınmasıdır. Görüldüğü üzere VUK’dan herhangi bir farkı bulunmuyor.
Dönem sonlarında ise değerleme yapıldığında oluşan fark, mutlaka gelir tablosunda ayrı olarakgösterilmelidir. Kambiyo karı veya zararı hesabı kullanılarak bu işlemin dönem sonu yansıması muhasebeye aktarılmalıdır.
İlk kayıt esnasında, mutlaka o günkü kuru kullanma zorunluluğu da bulunmuyor. Haftalık ya da aylık ortalama kur belirlenip, işlemkolaylığıaçısından bu kur dikkate alınabilir.
Sıkça kullanılmamakla birlikte ek bir bilgiyi de paylaşmakta yarar görüyorum. Yurtdışındaki işletmeleri-ortaklıkları ilgilendiren bu konu, döviz cinsi bilançonun (finansal durum tablosu) TL’ye çevrilmesi ile ilgilidir.
Pratik bilgi:
Bilanço kalemlerini TL’ye dönerken dönem sonu kurunu kullanalım,
Gelir tablosu kalemlerini TL’ye dönerken ise ilgili yılın ortalama kurunu kullanalım…
Bilanço kalemlerindeki tek istisna sermaye hesabında karşımıza çıkacaktır. Sermaye tutarını çevirirken dönem sonu kurunu değil, sermayenin konduğu tarihteki kuru dikkate alalım.
Sonuç olarak, TMS 21, vergi usul kanunu ile hemen hemen yakın süreçleri barındırırken, standarda dahil olmayan hususlar dikkatle analiz edilmelidir. Özellikle yazımızın son bölümündeki pratik bilgi, uluslararası firmalarda çalışan meslektaşlarımızı yakından ilgilendirmektedir.
Yılmaz Velioğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
yilmazvelioglu@hotmail.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)
