Yazıcı’dan TTK’da Revizyon SözüGümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, yeni Türk Ticaret Kanunu’na yönelik eleştirileri 8 başlık altında topladıklarını belirterek, bunların değiştirileceği müjdesini verdi. Bakan Yazıcı, iş dünyasının talepleri doğrultusunda değişiklik yaparak Meclis tatile girmeden yasayı geçireceklerini söyledi.
1 Temmuz’da yürürlüğe girmesi planlanan yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili tartışmalar sürerken, ekonomi dünyasının temsilcileri yasayı Zaman Gazetesi’nin düzenlediği Ortak Akıl Toplantısı’nda masaya yatırdı. Gazetenin haberine göre, yeni kanunla ilgili eleştirilerini dile getiren iş dünyasının temsilcileri, özellikle her şirketin internet sitesi kurma mecburiyeti, şirket bilgilerinin bu siteden yayınlanması, bazı suçlara hapis cezası getirilmesi ve bütün işletmelere bağımsız denetim getirilmesi konusunda endişelerini aktardı.
Toplantıya katılan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, gelen talepler doğrultusunda kanunda gerekli değişiklikleri yapacakları müjdesini verdi. Bakan Yazıcı, kendilerinin de bazı aksaklıkları tespit ettiklerini, taraflardan gelen talep ve eleştiriler doğrultusunda değişiklikleri yaparak, yasayı tatile girmeden Meclis’ten geçireceklerini söyledi. “Ticaret Kanunu, ticaret erbabının ticari faaliyetini yürüteceği otobandır” diyen Yazıcı, işletmelere, 1 Temmuz’a kadar hazırlıklarını tamamlamaları çağrısında bulundu.
BU YASA TÜRKİYE’NİN BAŞARISI
Yeni TTK’nın Parlamento’nun, Türkiye’nin bir başarısı olduğunu söyleyen Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, bu kanunun üç günde Meclis’te grubu bulunan siyasi partilerin ittifakıyla çıktığını hatırlattı. Bakan Yazıcı, “1.535 maddelik Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu, Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu halinde. Sadece Borçlar Kanunu için bile 3 yıl gerekebilirdi.
Çatı örgütlerin temsilcileri ve hükümet bir araya gelerek konuştu. ‘Tasarıyı 1.5 yılda çıkaralım, şayet düzenlenmesi gerekiyorsa bunlar ele alınsın’ dedik. Hedefimiz insanımızın hayatını kolaylaştırmak. Rekabet gücünü geliştirmek, şeffaflığı artırmak. Ama bunlarla ilgili elbette yapılar oluşturulacak” dedi. Türkiye’de artık mesafelerin kısaldığını, keskin bir rekabet olduğunu vurgulayan Yazıcı, şirketlerin de dış pazarlarda mücadele edecek yapıya kavuşturulması gerektiğini dile getirdi. Bakan Yazıcı, kanunla ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda, TOBB ve TÜRMOB ile birlikte 13 bölgede bilgilendirme çalışması planladıklarını ve bunların 10 tanesini de gerçekleştirdiklerini hatırlattı. MÜKEMMEL BİR OTOBAN
Yeni TTK’ya yönelik meslek odalarının, STK’ların, şirketlerin ve grupların eleştirilerini yazılı olarak kendilerine ilettiklerini belirten Bakan Yazıcı, şöyle konuştu: “Bu eleştiriler çok doğal. 11 yıldır üzerinde çalışılıyor. Ekonomi aktörlerinin tamamı dinleniyor. Kamuoyunda, sanki mevcut kanunda hiç ceza öngörülmemiş, yeni kanunla ilk defa yaptırım getiriliyor algısı var. Öncelikle, ceza mutlaka caydırıcı olmalı. Kayıt dışılığın önlenmesi önemli. Yeni TTK’da ön ödeme kapsamında toplam 14 suç kapsamı var. Biz bunların 19-20’ye çıkarılacağını öngörüyoruz. 4-5 tanesi idari para cezası. Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na bu şekilde sunduk.
Biz duble yollar yapıyoruz. Bu kanun da ticaret erbabının ticari faaliyetini yürüteceği otobandır. Biz ticaret aktörlerine 1.535 madde ile mükemmel bir otoban oluşturduk. Buna herkesin kendini hazırlaması gerekir. Herkes bilmeli ki, bu kanun 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe girecek. Biz kumaşı mükemmel, rengi, modeli düzgün bir elbise hazırladık. Şimdi provasını yapıyoruz. Değişim zor. Yazarkasa çıktığında da çok kişi itiraz etmişti. Şimdi kullanılıyor. KDV’de de aynı durum söz konusuydu.”
* * *
Eleştiriler 8 başlıkta toplandı
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, yeni TTK’ya yönelik olarak iş dünyasından gelen eleştirileri 8 başlık altında topladıklarını söyledi.
1- Tacirler tarafından kullanılan her türlü kâğıt ve belgede kullanılması zorunlu olan bilgilerin fazla olması. (39. ve 51. maddelerle ilgili)
2- Tutulması zorunlu olan ticari defterlerin, açılış onaylarının hangi sürede yaptırılacağının kanunda belirlenmiyor olması. Bu defterlerin tümünün kapanış onayına tabi tutularak defter sayısının artırılması.
3- Muhasebe defterlerinin tutulmasının ve finansal tabloların belli standartlara göre tutulmasının KOBİ’lere getireceği sıkıntılar.
4- Şirket ortaklarının şirkete borçlanmasının yasaklanması. Ve bununla ilişkili yaptırım eleştirisi.
5- Birden fazla yönetim kurulu üyesi olan şirketlerde yönetim kurulunun en az dörtte birinin yüksekokul mezunu olması şartının getirilmesi.
6- Şirket ölçeklerine bakılmaksızın bağımsız denetim getirilmesi. Bağımsız denetçinin olumsuz rapor vermesi durumunda 4 işgünü içinde yönetim kurulunun istifa şartının getirilmesi.
7- Yeni TTK’da cezaların ağır olması. ‘Ekonomik suça ekonomik ceza’ ilkesine aykırı düşmesi.
8- Şirket ölçeklerine bakılmaksızın internet sitesi oluşturulması yükümlülüğü getirilmesi ve bu sitede özellikle ticari sır niteliği taşıyan bilgiler ile finansal tabloların yayınlanması yükümlülüğü.
* * *
İTO, 6 maddeye dikkat çekmişti
İTO, yeni TTK’da gözden geçirilmesi gereken 6 önemli konu olduğuna dikkat çekmişti.
1- Bağımsız dış denetimde şirket ölçeklerine göre sınıflandırma yapılmalı ve kademeli geçiş öngörülmeli.
2- Borçlanmaya limit getirilmeli.
3- Şirketlere internet sitesi kurma zorunluluğu da sıkıntı yaratacak.
4- Tacirin kullandığı her belgede, şirketin sermayesi ve yetkililerinin kimlik bilgilerinin açıkça gösterilmesi şartı getiriliyor. Burada belge kavramı açıklanmalı ve belge üzerinde istenen bilgiler sınırlandırılmalı.
5- Tüm şirketler için internet sitesi kurma zorunluluğunu öngören TTK’nın 1524’üncü maddesinin 6’ncı fıkrasında, “Yönlendirilmiş mesajların basılı şekilleri, 82’nci madde uyarınca saklanır” deniliyor. Ticari hayatın üzerindeki yüklerin kaldırılması stratejisi kapsamında, bu düzenleme yeniden değerlendirilmeli.
6- Bir başka eksiklik de 33’üncü maddedeki sicil memurluklarına tanınan idari para cezası verme yetkisi. İTO’ya sadece adres değişikliğini kendine tanınan sürede bildirmeyen üyeye, sicil memuru (İTO Sicil Müdürü) para cezası verebilecek. Bu uygulama Sicil Müdürlüğü ile mükellefleri karşı karşıya getirecektir.
* * *
Şirketler ve mali müşavirler hazır değil
MURAT SUNGURLU - İSTANBUL TİCARET ODASI YÖNETİM KURULU ÜYESİ: Sayın Bakan’ın, ‘İkinci bir düzeltme yapılacak ve bir mevzuat açıklanacak’ diye bir beyanı olmuştu. 1 Temmuz tarihini göz önünde bulundurursak vakit çok dar. En büyük endişe, şirketlerin ve mali müşavirlerin yeni kanuna hazırlıklı olmadıkları. Kamuoyunda da şirketler maalesef yeni düzenlemelerle alakalı faaliyet göstermiyor. Sistemin daha sağlıklı çalışması ve uyum sürecinin hızlanması için uygulamaların biraz daha kademeli yapılabileceğini düşünüyoruz. Bu kanunun Türkiye’nin AB’ye uyum sürecinde önem arz eden bir uygulama olduğunu ve müktesebatının da ülkemize birebir uyumlaştırılmaya çalışıldığını düşünürsek, getirecekleri fayda kadar bazı zararları olabileceğini düşünüyoruz. Ticari şirketlerimiz KOBİ’lerden oluştuğu için yasaya uyum göstermeleri çok zor olabilir.
* * *
Belgeler CD’lerde saklansın
MUSTAFA ÇIKRIKÇIOĞLU - TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ (TİM) BAŞKAN VEKİLİ: Esas olarak 14 maddede değişiklik yapılmasını istediğimizi daha önce Bakanımıza arz ettik. Burada başlık olarak şunları ifade etmek istiyorum: Basılı kâğıt ve belge maddeleri. Ana sözleşmeden sapma yasağı. Ana şirket kuruluşunda noter onayı. Şirketlere borçlanma yasağı, tüm defterlere noter onayı, fotokopi zorunluluğu, defter kayıt ve ibraz süreleri, bağımsız denetim zorunluluğu, yüksekokul şartı, finansal tabloların ticari sicil gazetesinde ilan zorunluluğu, cezalar, internet sitesine ilişkin hükümler, internet içeriğini saklama, zorunlu istifa. Bilişim teknolojisinin zirveye geldiği bir dönemde kâğıt saklanmasını çok gereksiz buluyorum. Defterleri kopyaları çıkartıp saklama yerine bir CD, bir flaş disk ile de bunlar muhafaza edilebilir.
* * *
Şirketleri rekabette korumasız bırakır
RIZANUR MERAL - TÜRKİYE İŞADAMLARI VE SANAYİCİLER KONFEDERASYONU (TUSKON) BAŞKANI: Bu kanunun Türkiye’yi 21. yüzyılda dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına taşıyabilecek bir kanun olduğunu düşünüyoruz. Burada dikkat etmemiz gereken konu; bizim ülke olarak rakibimiz artık Avrupa değil, gelişmekte olan ülkelerin firmaları. Özellikle mali ve finansal tabloların hazırlanması ve internette yayınlanması birçok şirketimizi rakiplerine karşı korumasız hale getirecek. Biz bunun sadece halka açık şirketlerle sınırlanmasını, KOBİ’ler için zorunlu olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Karşılıksız çeklere hapis cezası kaldırıldı. Burada ortaklara ağır cezalar geliyor. Bu, Türkiye’nin teşebbüs hızını azaltabilir.
* * *
Kaldıramayacakları kadar yük yüklemeyelim
MUSTAFA KOCA - ANADOLU ASLANLARI İŞADAMLARI DERNEĞİ (ASKON) BAŞKANI: TTK’daki bu çalışma belki de birkaç yıl önceden planlanabilir, STK’ların da katılımıyla daha geniş bir bilgilendirme olabilirdi. Burada hepimiz hatalıyız. Ancak kanun, alınan karar gereği zamanında uygulanmalı. Özellikle hapis cezalarını çok abartmadan, şirketlerimize sınıf atlatmamız lazım. Bugün Anadolu’nun yüzde 99’u KOBİ’lerden oluşuyor. Şirketlerin kaldıramayacağı yükleri sırtlarına bindirirsek, bundan hem devlet hem şirketler zarar görür.
* * *
Denetçilerin raporuna göre istifa yanlış
EKREM KESKİN - TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ (TBB) GENEL SEKRETERİ: Düzenlemelerden biri ticari ünvanı kullanma zorunluluğuyla ilgili 39. madde. Bakanımızla görüşmemizde, tacirin işletmesinde kullandığı her türlü kağıt ve belgede yer alacak hususların çok kapsamlı bir belgeye sığamayacak kadar detaylı olduğunu arz etmiştik. İkincisi, halka açık şirketlerde ve bankalarda denetçilerden gelecek olumsuz bir rapora istinaden yönetim kurulunun istifa etmesinin uygulamada çok ciddi sıkıntılara yol açacağını düşünüyoruz.
* * *
İkincil mevzuat belirleyici olacak
KENAN YILMAZ - TÜRK SANAYİCİLERİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ (TÜSİAD) ŞİRKETLER HUKUKU ÇALIŞMA GRUBU BAŞKANI: Tüm Avrupa’da bizi ilgilendirecek en iyi uygulamalar seçilmiş. Bazı düzenlemeler en agresif şekliyle alınmıştır. Bunun Türkiye’ye adaptasyonu belli bir eğitim gerektirmektedir. Kanun 1 Temmuz’da yürürlüğe girmeli ve bunu hep beraber yaşayarak düzeltmeliyiz. Yeni uygulamada ikincil mevzuatın çok yön gösterici ve belirleyici olacağına inanıyorum.
* * *
Denetim kademelensin
AV. KEREM ALTINTAŞ – MÜSTAKİL SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ (MÜSİAD) BAŞKAN YARDIMCISI: Yeni Türk Ticaret Kanunu ülkemizin geleceğine yönelik bir reform niteliğindedir. Ancak dikkatinizi çekmek istediğim iki husus var: Bağımsız denetimle ilgili kademelendirmeyi öneriyoruz. KOBİ ve büyük şirketler için farklı bağımsız denetim sistemleri ve kriterleri getirilmesinden yanayız. Ayrıca ticari sırları herkese açık etmek çok ciddi sıkıntılar doğuracaktır. KOBİ ve büyük işletmeler için farklı aleniyet kriterleri getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
İTO
31.05.2012
