SORU 1: Kendim eczacıyım. Geçen gün bulunduğum ildeki SGK İl Müdürlüğünden eczanemi kontrol amaçlı işyerime görevliler geldiler. Sigortasız olarak çalıştırdığım bir çalışanımı tutanağa yazdılar. Bu durumda bana SGK tarafından hangi yaptırımlar uygulanır? (İsmail MUTLU/Elazığ)
CEVAP 1: Sosyal güvenlik kuruluşlarının SGK çatısı altında birleşmesinde...n sonra, SGK’nın işyeri denetimleri arttırıldı. Şimdi sizin kapınızı çalan SGK Müfettişleri veya kontrol memurları başka bir gün sigortasız işçi çalıştıran diğer işverenlerin de kapısını çalabilir. Bu yüzden işyerine SGK’dan müfettiş veya kontrol memuru gelerek sigortasız işçi çalıştırıldığına dair tutanak tutulduğunda, işverenin başına gelecekler ve yapması gerekenler aşağıda açıklanmıştır.
1) SGK İŞVERENE İŞYERİ BİLDİRGESİNDEN DOLAYI CEZA KESEBİLİR:
Bilindiği üzere, sigortalı işçi çalıştıran işverenler SGK’ya işyeri bildirgesi verirler. Yani, SGK Müfettişinin veya kontrol memurunun tutanak tarihinden önce sigortalı işçi çalıştıran işverenlerin SGK’ya işyeri bildirgesi vermiş olduğu kabul edilir. Bu nedenle, bu durumda olanlara sigortasız işçi çalıştırdığı tutanağa yazılsa bile işyeri bildirgesinden dolayı ceza verilmez. Eğer tutanak tutulan işyerinin işçi çalıştırılmasıyla ilgili SGK’ya hiç tescili (kaydı) yoksa ve işyeri bildirgesi SGK Müfettişinin veya kontrol memurunun raporuna göre açılıyorsa, işyeri deftere tabi ise brüt asgari ücretin 1 katı tutarında, işyeri işletme defterine (bakkal, konfeksiyon gibi) tabi ise brüt asgari ücretin 2 katı tutarında, işyeri bilanço usulüne göre tutulan deftere (şirketler gibi) tabi ise brüt asgari ücretin 2 katı tutarında idari para cezası uygulanır.
2) SGK İŞVERENE İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNDEN DOLAYI CEZA KESEBİLİR:
Bilindiği üzere her işveren çalıştırdığı işçisinin sigorta girişini bir gün önceden SGK’ya bildirmek zorundadır. Ancak, işverenin işyeri tarım, balıkçılık, inşaat ve geçici mevsimlik işyerleri olduğunda işe giriş bildirgeleri aynı gün itibariyle de SGK’ya verilebilir. SGK müfettişinin veya kontrol memurunun tutanak tuttuğu gün itibariyle, tutanakta yazılı olan sigortasız kişinin işe giriş bildirgesi yapılsa bile işyeri tarım, balıkçılık, inşaat ve geçici mevsimlik işyerleri olmayıp başka türden işyerleri ise işverene her sigortası çalışan kişi için brüt asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası verilir. Sigortasız çalışan kişinin işyeri bildirgesi tutanak günü değil de sonraki günlerde veya aylarda yapılsa bile aynı idari para cezası uygulanır. Aynı yıl içinde aynı işyerinde kamu kurum ve kuruluşlarınca veya SGK Müfettişleri ya da kontrol memurlarınca 1 kereden fazla sigortasız çalışan tespit edilirse, her sigortasız çalışan kişi için brüt asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası verilir.
3) SGK İŞVERENE AYLIK PRİM HİZMET BELGESİNDEN DOLAYI CEZA KESEBİLİR:
Örnek olarak, SGK Müfettişleri ya da kontrol memurları işyerinde 15 Mayıs 2011’de tutanak tutup bir kişinin sigortasız çalıştığını tespit ettiler. İşveren bu kişiye ait aylık prim hizmet belgesini takip eden ayın 23’üne kadar (23.06.2011) SGK’ya verebilir. Bu durumda işverene idari para cezası verilmez. Takip eden ayın 24’ünde ve sonrasında verirse asgari ücretin 2 katı tutarında işverene idari para cezası verilir. Örnek olarak, 1 Ocak 2011 tarihinde eczaneye gelen SGK kontrol memuru bir kişinin sigortasız çalıştığını tutanağa yazdı. Buna ilişkin yazı işverene 2011 yılı Mayıs ayında gitti. İşveren sigortasız çalıştığı belirlenen kişiyi 1 Ocak 2011’den mayıs ayına kadar sigortalı gösterme hakkına sahiptir. Bu durumda işveren Ocak ayına ilişkin brüt asgari ücretin 2 katı, Şubat, Mart, Nisan ayları için (her ay ve her sigortasız kişi için ayrı ayrı) brüt asgari ücretin 8/1’i oranında idari para cezası uygulanır. İşveren sigortasız çalıştırdığı işçisinin 1 Ocak’tan itibaren çıkışını verirse, her sigortalı için on günlük sürede çıkışını vermediği için brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.
Son olarak, işyerinde sigortasız işçi çalıştığı tutanakla tespit edilen işverenlerin asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezasından kurtulmak istiyorlarsa, o kişinin sigorta girişini yapıp aylık prim hizmet belgesini takip eden ayın 23’üne kadar SGK’ya vermelerini tavsiye ediyoruz. Sigortasız çalışan kişinin çalışmadığına dair dilekçe vermesi sonunu değiştirmemektedir.
KAYNAK:YENİ ASYA/Ahmet ARICAN
http://vergivekanunlar.blogspot.com/
