TMS 7 – Nakit Akış Tabloları
Bu yazının konusu, Türkiye Muhasebe Standartları uygulamalarında TMS 7 – NAKİT AKIŞ TABLOLARI başlığı ile sunulan standardın dikkat çekici noktalarına değinmektir. Standardın tamamını değil, özellikli konularına vurgu yapmak gaye edinilmiştir.
Nakit akış tabloları, TFRS’den önce de var olan, ancak yeni dönemde zorunlu tutulan bir finansal tablodur. Önceden ihtiyari olup, TFRS ile finansal tabloların ayrılmaz parçası haline gelmiştir. Ek mali tablo sınıfından çıkıp, zorunlu mali tablo sınıfına geçiş yapmıştır.
Nakit Akış Tablosu’nun diğer mali tablolardan en önemli farkı, tahakkuk esası değil, nakit esasına göre düzenlenmesidir. Bu cümlenin açılımını bir misalle kavramaya çalışalım. 30.11.2011’de 4 aylık vadeli satışı yapılan bir malın hâsılatını, 31.12.2011 gelir tablosunda gösteririz. Tahsilat yapılmasa dahi tahakkuk esası gereği gelir tablosunda yer alacaktır. Aynı tarihli (31.12.2011) nakit akış tablosu hazırlanırken ise, tahsilat yapılmadığı için bu tabloya dahil etmeyeceğiz. İşte nakit esası ile tahakkuk esası arasındaki temel fark budur. Nakit akış tablosu konusunda bilinmesi gereken ilk ve en önemli maddenin bu olduğu kanısındayım.
Bir diğer konu, tablonun içeriği ile ilgilidir. Öncelikle bu standardın bizden istediği safi nakit bakiyesinin gösterimi değildir. Sınıflandırma yaparak nakit akışın kaynaklarının sunulması bu standardın temel ilkesini oluşturmaktadır.
TMS-7 Nakit akış tabloları standardı, nakit giriş-çıkışlarını 3 sınıfa ayırarak sunmamızı istemektedir.
1- İşletme faaliyetlerinden nakit akışı
2- Yatırım faaliyetlerinden akit akışı
3- Finansman faaliyetlerinden nakit akışı
Dikkat edilirse, nakit girişi veya çıkışı değil, nakit akışı kavramına vurgu yapılmaktadır. Bu bize her bir sınıfın kendi içinde (+) ve (-)’ler, giriş ve çıkışlar barındıracağı hususunda bilgi vermektedir. Her sınıfın içeriğini nelerin oluşturduğu örnek tabloda sunulacaktır.
Nakit akışın sunumuna ilişkin ilgili standartta 2 yöntemden bahsedilir. Dolaylı yöntem ve doğrudan yöntem… Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu doğrudan yöntemin daha uygun olacağı yönünde görüş bildirmiştir. Doğrudan yöntem biraz daha derin hesaplamalar içermekle birlikte daha net bir bakış açısı sunmaktadır. Dolaylı yöntem ise, ilgili gelir tablosu ve bilançodan faydalanarak hazırlanabilen, karmaşık hesaplamaları barındırmayan sunum içerir..
Doğrudan yöntem satışlardan sağlanan nakit girişleri ile başlarken, dolaylı yöntem net kar tutarından hareket eder.
TMSK’nın önerdiği doğrudan yöntemin dikkat edilecek hususlarına değinmeye çalışalım.
İşletme faaliyetleri, yatırım faaliyetleri, finansman faaliyetlerinden nakit akışını aşağıdaki şekilde oluşturabiliriz.
| İşletme faaliyetlerinden nakit akışı | 85 | |
| Müşterilerden sağlanan tahsilat | 500 | |
| Satıcılara Ödemeler | -300 | |
| Faaliyet giderleri için ödemeler | -100 | |
| Vergi Ödemesi | -15 | |
| Yatırım Faaliyetlerden Nakit Akışı | 50 | |
| Demirbaş Satışından Nakit Girişi | 50 | |
| Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışı | 110 | |
| Banka Kredisi alımı | 150 | |
| Faiz Ödemesi | -25 | |
| Kar Payı Ödemesi | -15 | |
| Dönem Net Nakit Akışı | 245 | |
| Dönem Başı Nakit | 45 | |
| Dönem Sonu Nakit | 290 | |
| Dönem Sonu Nakit- Dönem Başı Nakit | 245 |
Bu noktada, bir püf noktasını daha vermekte fayda görüyorum. Yukarıdaki örnekte İşletme faaliyetlerinden nakit akışı sınıfı içindeki MÜŞTERİLERDEN TAHSİLATLAR kaleminin aşağıdaki şekilde hesaplanması uygun olacaktır.
| Net Satışlar | 1200 | |||
(+) | D.Başı Ticari Alacak | 200 | ||
(-) | D.Sonu Ticari Alacak | -600 | ||
(+) | D.Sonu Alınan Sipariş Avansları | 150 | ||
(-) | D.Başı Alınan Sipariş Avansları | -450 | ||
| Müşteriden Tahsilatlar | 500 |
Bu formülasyonu anlamaya çalışırken anahtar kavramınız, tahakkuk esası değil, nakit esası olmalıdır. Bu bilgi ışında Müşteriden Tahsilatlar kaleminin oluşumunu yeniden gözden geçiriniz.
Benzeri uygulama Satıcılara Ödemeler kalemi için de geçerlidir. Bunun için de formülümüz aşağıdaki gibidir.
| Satılan Ticari Mal Maliyeti | 600 | |||
(+) | D.Sonu Ticari Mal Stoku | 150 | ||
(-) | D.Başı Ticari Mal Stoku | -300 | ||
(+) | D.BaşıTicari Borçlar | 150 | ||
(-) | D.Sonu Ticari Borçlar | -300 | ||
| Satıcılara Ödemeler | 300 |
Nakit Akış Tablosu sadece yukarıda verilen kalemlerden oluşmamaktadır. Burada önemli olan, hangi kalemin hangi sınıfta izleneceğini belirlemek, nakit giriş-çıkışına mahal vermeyen kalemleri tablodan çıkarmak, nakit esasına uygun bir sunum hazırlamaktır.
Yılmaz Velioğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
yilmazvelioglu@hotmail.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)
