Dul ve yetimlere aylık müjdesi!
Müjdenin ne olduğuna girmeden önce konuyu kısaca özetleyelim.
Bildiğiniz gibi çalışma hayatındayken veya emekli olduktan sonra vefat eden kişilerin aile fertlerine dul ve yetim aylığı bağlanıyor. Ölen kişi emekliyse, almakta olduğu aylık doğrudan hak sahiplerine paylaştırılıyor. Ancak kişi henüz emekli olmadan ölmüşse, bu durumda sosyal güvence kapsamında çalıştığı sürelere bakılıyor. Eğer bu süreler dul ve yetim aylığı bağlanmasına yetiyorsa aylıklar bağlanıyor, yetmiyorsa primler hak sahiplerine iade ediliyor.
SSK'da 5 yıl ve 900 gün aranıyordu
2008 yılında uygulamaya giren sosyal güvenlik reformuyla birlikte, ölen SSK'lının (4/a) hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 prim günü aranıyordu. Kişi 1 Ekim 2008'den önce vefat etmişse, hak sahipleri örneğin askerlik borçlanması yaparak eksik günleri tamamlayabiliyordu. Fakat 1 Ekim 2008'den sonra vefat edenler için borçlanma yaparak eksik süreleri tamamlama imkanı yoktu. İşte tam da bu konuda Yargıtay emsal teşkil edecek bir karar verdi.
Müjde Yargıtay'dan geldi
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin kararına göre SSK'lı bir kişi 1 Ekim 2008'den sonra vefat etmiş olsa bile 900 prim gününü tamamlamak için borçlanma yapılabilecek. Karara esas teşkil eden olay şöyle gelişiyor: 1997 yılında sigorta girişi bulunan İsmail K. 19.11.2008 tarihinde vefat ediyor. Yakınları dul-yetim aylığı için SGK'ya başvuruyor fakat merhumun prim günü 663 gün olduğu için yani 900 günden az olduğu için aylık talepleri reddediliyor. Askerlik borçlanmasıyla 900 günü tamamlama istekleri de aynı şekilde reddediliyor. Konu yargıya taşınıyor ve Yargıtay, yukarıda özetlediğimiz şekilde, hizmet borçlanmasıyla (askerlik, doğum, yurtdışı vb.) 900 günün tamamlanabileceğine ve İsmail K'nın yakınlarına dul-yetim aylıklarının bağlanması gerektiğine karar veriyor.
Emsal teşkil edecek
Yargıtay kararı, benzer durumda olan binlerce vatandaşımız için emsal teşkil edecek. Buna göre:
· SSK'lı eşinizi, babanızı, annenizi veya çocuğunuzu 1 Ekim 2008'den sonra kaybettiyseniz,
· Merhumun 5 yıllık sigortalılık süresi var ancak prim günü 900 günden eksikse,
· Hizmet borçlanması yaparak 900 günü tamamlayabiliyorsanız,
· SGK gün eksiğinizden dolayı aylık talebinizi ve borçlanma isteğinizi reddetmişse,
tekrar SGK'ya başvurabilirsiniz. Sanırım bu karardan sonra SGK da uygulamasını gözden geçirecektir. Aslında söz konusu karar Yargıtay Hukuk Genel Kurulu veya İçtihadı Birleştirme Kararı olmadığından, hukuken bağlayıcılığı bulunmuyor. Fakat yine de görülmekte olan veya açılacak davalar için emsal teşkil edebilecek önemli bir karardır.
Bu arada borçlanma yoluyla tamamlanabilen süre 900 günlük prim şartını kapsıyor. Dul yetim aylığı için diğer şart olan 5 yıllık sigortalılık süresini borçlanarak tamamlayamıyorsunuz. Dolayısıyla prim günü yeterli olduğu halde 5 yıllık sigortalılık süresi eksik olduğu için dul-yetim aylığı alamayan vatandaşlarımız için şimdilik bir müjde veremiyoruz.
SSK'da 5 yıl ve 900 gün aranıyordu
2008 yılında uygulamaya giren sosyal güvenlik reformuyla birlikte, ölen SSK'lının (4/a) hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 prim günü aranıyordu. Kişi 1 Ekim 2008'den önce vefat etmişse, hak sahipleri örneğin askerlik borçlanması yaparak eksik günleri tamamlayabiliyordu. Fakat 1 Ekim 2008'den sonra vefat edenler için borçlanma yaparak eksik süreleri tamamlama imkanı yoktu. İşte tam da bu konuda Yargıtay emsal teşkil edecek bir karar verdi.
Müjde Yargıtay'dan geldi
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin kararına göre SSK'lı bir kişi 1 Ekim 2008'den sonra vefat etmiş olsa bile 900 prim gününü tamamlamak için borçlanma yapılabilecek. Karara esas teşkil eden olay şöyle gelişiyor: 1997 yılında sigorta girişi bulunan İsmail K. 19.11.2008 tarihinde vefat ediyor. Yakınları dul-yetim aylığı için SGK'ya başvuruyor fakat merhumun prim günü 663 gün olduğu için yani 900 günden az olduğu için aylık talepleri reddediliyor. Askerlik borçlanmasıyla 900 günü tamamlama istekleri de aynı şekilde reddediliyor. Konu yargıya taşınıyor ve Yargıtay, yukarıda özetlediğimiz şekilde, hizmet borçlanmasıyla (askerlik, doğum, yurtdışı vb.) 900 günün tamamlanabileceğine ve İsmail K'nın yakınlarına dul-yetim aylıklarının bağlanması gerektiğine karar veriyor.
Emsal teşkil edecek
Yargıtay kararı, benzer durumda olan binlerce vatandaşımız için emsal teşkil edecek. Buna göre:
· SSK'lı eşinizi, babanızı, annenizi veya çocuğunuzu 1 Ekim 2008'den sonra kaybettiyseniz,
· Merhumun 5 yıllık sigortalılık süresi var ancak prim günü 900 günden eksikse,
· Hizmet borçlanması yaparak 900 günü tamamlayabiliyorsanız,
· SGK gün eksiğinizden dolayı aylık talebinizi ve borçlanma isteğinizi reddetmişse,
tekrar SGK'ya başvurabilirsiniz. Sanırım bu karardan sonra SGK da uygulamasını gözden geçirecektir. Aslında söz konusu karar Yargıtay Hukuk Genel Kurulu veya İçtihadı Birleştirme Kararı olmadığından, hukuken bağlayıcılığı bulunmuyor. Fakat yine de görülmekte olan veya açılacak davalar için emsal teşkil edebilecek önemli bir karardır.
Bu arada borçlanma yoluyla tamamlanabilen süre 900 günlük prim şartını kapsıyor. Dul yetim aylığı için diğer şart olan 5 yıllık sigortalılık süresini borçlanarak tamamlayamıyorsunuz. Dolayısıyla prim günü yeterli olduğu halde 5 yıllık sigortalılık süresi eksik olduğu için dul-yetim aylığı alamayan vatandaşlarımız için şimdilik bir müjde veremiyoruz.
Sadettin ORHAN
http://ekonomi.bugun.com.tr/dul-ve-yetimlere-aylik-mujdesi-yazisi-216781
