BELÇİKA’da ÇALIŞAN GURBETÇİLERİN HAKLARI

 

BELÇİKA’da ÇALIŞAN GURBETÇİLERİN HAKLARI

05/12/2012 tarihli yazımızda aşağıdaki şekli ile açıklama getirdiğimiz Belçika’da çalışma hayatına ilk defa başlayanlar için ilk başlangıcın Türkiye’de SSK başlangıcı sayılacağını yazmış idik.

Bunun üzerine Belçika’da yaşayan Türkler’den sorular aldık.

Kısacana açıklama ihtiyacı duyduk.

Önce yazımızın bu önemli kısmını bir kez daha hatırlatalım.

BELÇİKA’da ÇALIŞAN TÜRK İŞÇİLERİ İLK DEFA BELÇİKA’da İŞE GİRİŞ TARİHLERİ MAHKEME KARARI İLE BAŞLANGIÇ SAYILIR.

Bunun gerekçesi ise;

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları hakkında Türk mevzuatının uygulanmasında; sigortalı, Türkiye'de yaşlılık sigortasına tabi işe girmeden önce Belçika'da bir yaşlılık sigortasına tabi olmuş ise, bu sigortaya tabi tutulduğu İlk gün, Türk mevzuatına göre sigorta kanunlarına tabi işe ilk defa girdiği gün olarak kabul edilir.

Uluslararası sözleşme hükümlerini SGK görmezden gelse bile İş Mahkemesinde açılan davalar ile SSK’lı olarak Belçika’daki ilk defa işe giriş tarihinin Türkiye’de ilk defa işe giriş tarihi olarak sayılıyor.

**

Sözleşmenin Amacı Nedir?

Bu Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ile birlikte;

Türk işçileri Belçika vatandaşları ile sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde hak ve yükümlülük bakımından eşit işlem göreceklerdir.

Türkiye ve Belçika’da geçen sosyal güvenliğe ait hizmet sürelerinin birleştirilecektir.

Belçika’da çalışırken kazandıkları haklarını Türkiye’de dönmeleri durumunda yararlanmaya devam edeceklerdir.

Hastalık, analık, iş kazası(Kısa Vadeli) ve meslek hastalıkları, yaşlılık, malullük ve ölüm(uzun Vadeli) sigorta kollarının gerektirdiği yardımlardan yararlanacaklardır.

**

Vatandaşlarımız Bazı Belgeleri Saklasın

Belçika’daki çalışmalarınıza ait sizlere verilen sigorta kartı, çalışma belgesi ve diğer tüm belgeleri saklanmalısınız.

**

Kimlere Sosyal Yardım Veriyor

Bir hizmet sözleşmesi ile çalışan tüm işçiler ve benzerleri,

Sigorta yardım ve ödeneği alanlar, (dullar, yetimler ve maluller dahil)

· İşsizler,

· Özürlüler,

· Yüksek eğitim gören öğrenciler,

· Başka koruması olmayan kişiler,

· Evli veya birlikte yaşayan eşler,

· İşçinin ve eşinin çocukları, müşterek çocuklar, işçi veya eşinin vasi tayin edildiği çocuklar, aynı çatı altında yaşayan torunlar, evlilik dışı doğmuş olup resmen tanınan çocuklar 18 yaşına kadar veya çocuk parası aldıkları sürece,

· İşçinin veya eşinin, 55 yaşının üstünde geçimini temin edemeyen veya iş göremez durumda olan ve en az 6 aydan beri aynı çatı altında yaşayan ve birlikte yaşamaya devam edecek olan anası, babası, kayınvalidesi, kayınpederi, ile büyükanne ve büyükbaba.

**

BT 8 Formülleri

Belçika’da çalışan sigortalılar ve yanlarında sürekli olarak oturan aile bireyleri ülkemizde hastalık ve analık yardımlarından ÜCRETSİZ OLARAK yararlanırlar.

Yardımlar Türkiye’deki Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşma yapmış resmi ve özel sağlık tesislerinde sağlanır.

Türkiye’de sağlık yardımlarından yararlanabilmek için Türkiye’ye gelmeden önce, mutlaka Belçika hastalık kasasına sağlık yardımlarına hak kazanma belgesi düzenletiniz. bunlar işçi ve aile bireyleri için (B.T 8) formülerleridir.

**

BT8 Formülü Olmayan Tedavi Olursa Ne Olacak?

Ancak Belçika’dan alınması gereken belgeler alınmamış, kaybedilmiş veya belgenin yararlanma süresi geçmiş ise;

· Belge temini için (B.T 8) sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulur.

· Kurumun anlaşma yaptığı sağlık tesislerinde tedavi ücretli olarak yaptırılır.

· Bu ücretin Belçika’dan alınabilmesi için vatandaşlarımızın Türkiye’deki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. Bu ücretin Belçika Sigorta Kurumundan talebini, ilgili belgeleri göndermek suretiyle sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine yapar veya belgeler Belçika’da bağlı olunan hastalık kasasına ibraz edilmek üzere sigortalıya verilir.

· Kendiniz veya aile bireylerinizle birlikte Türkiye’ye geldiğinizde, sağlık yardımlarına ihtiyaç duymanız halinde öncelikle sosyal güvenlik il müdürlüğüne /sosyal güvenlik merkezine müracaat etmek zorundasınız. zorunlu olarak sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat edememeniz halinde acil olarak kurumla anlaşma yapmamış bir sağlık kuruluşunda yapılan bir tedaviden sosyal güvenlik il müdürlüğünü/sosyal güvenlik merkezini derhal haberdar etmeniz gerekmektedir.

· Türkiye’deki sağlık kuruluşlarına siz veya eş ve çocuklarınız muayene ve tedavi için başvurduğunuzda ilgili görevlilere Belçika adına tedavi gördüğünüzü mutlaka bildiriniz.

**

BT10 Formülü İstirahat Sürelerini Kanıtlar

Belçika’da çalışan sigortalılar veya yanlarında ikamet eden aile bireyleri Belçika’da hastalandıkları takdirde, gerek istirahatlı oldukları sürede, gerekse tedavilerine devam olunmak üzere bağlı oldukları Belçika hastalık yardım sandıklarının izni ile ülkemize gönderildiklerinde sağlık yardımlarından yararlanmaya devam ederler.

Ancak, ilgililerin Türkiye’ye gelirken Belçika Hastalık Yardım Sandığınca haklarında düzenlenmiş B.T 10 formülerini almaları gerekir. B.T 10 formülerinin en önemli özelliği Türkiye’de ikamet adresinde kullanılabilir olmasıdır.

· Sigortalı Türkiye’ye gelir gelmez ikametgah adresini bölgesi içine alan sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine veya acil bir durumda daha sonra yetkili müdürlüğe bilgi verilmek koşuluyla tedavi gördüğü yeri içerisine alan sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine başvurmak zorundadır.

· Belçika’da çalışan kadın sigortalı veya erkek sigortalının sigortalı olmayan eşinin doğum yapmak üzere Türkiye’ye gelmesi halinde de, sağlık tesislerinden yararlanabilmesi için yine Belçika hastalık kasasınca düzenlenmiş B.T 10 formülerini alması gerekmektedir.

**

BT 15 Formülü İş Kazası ve Meslek Hastalığını Temsil Eder

· Belçika’da kaza geçirip veya meslek hastalığına tutulup bir süre tedavi görmek üzere Türkiye’ye gönderilecek olan sigortalıların, ilgili sosyal güvenlik İl müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine Belçika İş kazaları ve Meslek Hastalıkları sigortası tarafından düzenlenmiş (B.T 15) formülerini ibraz etmesi gerekmektedir.

· Bu belge ile sadece sigortalının kazadan dolayı veya meslek hastalığı nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıkları tedavi edilebilir.

· Bu formüler sadece sigortalı için düzenlenir.

**

BT 6 Formülü Ne İşe Yarar

a.Diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan yada gelir veya aylık almayan eşi,

b.18 yaşını veya orta öğrenim yapıyorsa 20 yaşını, yüksek öğrenim yapıyorsa 25 yaşını doldurmamış veya 18 yaşını doldurmuş olup da çalışamayacak durumda malul erkek çocukları ile yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan veya bunlardan aylık yahut gelir almayan kız çocukları,

c.Sigortalının geçimini sağladığı ana ve babası,

sağlık yardımlarından faydalanırlar.

· Sigortalının ülkemizde kalan aile bireylerine bağlı oldukları Belçika hastalık kasaları adına sosyal güvenlik il müdürlüğünce / sosyal güvenlik merkezince , kurumla anlaşma yapmış sağlık tesislerinde sağlık yardımları yapılması için, ilgili Belçika hastalık kasasınca düzenlenmiş, yardımların başlangıç tarihini ve yardımlara hak sahibi aile bireylerini gösterir B.T 6 işaretli formülerin sağlanması gerekmektedir.

· Bu belgeyi sağlamak için sigortalılar,Türkiye’de oturan ve bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin sağlık yardımlarından yararlanabilmeleri için bağlı bulundukları Belçika Hastalık kasasına müracaat edeceklerdir.

· Belçika Hastalık kasası bu bildirimi alınca B.T 6 formülerini düzenleyerek sigortalının aile bireylerinin ikamet ettiği yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine gönderecektir.

**

Belçika Mevzuatında Malullük,Yaşlılık Aylığı Alma Şartları

· 6 aylık süre içinde 120 gün fiili çalışma gününe sahip olmak,

· Hastalık veya sakatlık nedeni ile normal kazancının 2/3’ünü kazanamamak gerekir.

· Sigortalının malullük durumunun Belçika’da işbaşı yaptığı tarihten itibaren 1 yıl sonra meydana gelmiş olması gerekir.

· Maden yeraltında en az 1 yıl sigortalılık süresi bulunan ve 55 yaşında bulunan sigortalılara madenci aylığı bağlanır,

· Maden yeraltında geçen çalışmaların toplamı en az 25 yıl olan sigortalılarda yaş şartı aranmaz,

· Maluliyet aylığı alan sigortalıların, aylık aldıkları süre ile çalışmalarının toplamı en az 25 yıl olması halinde yaş şartı aranmaz,

· Yaşlılık aylığı için yaş koşulu ile ilgili olarak Belçika mevzuatında 23.12.1996 tarihli kararname ile yapılan değişikliklerle, erkekler için 65, kadınlar için 60 olan emeklilik yaşı 1.7.1997 tarihinden itibaren başlamak üzere 2009 yılına kadar kademeli olarak artırılarak kadınlar için de 65 yaşına yükseltilmiştir.

**

Dul Aylığı Bağlama Şartı

· Dulun geçindirmekle yükümlü bulunduğu 1 çocuğu olması veya en az %66 oranında sürekli iş göremezliğe sahip olması hariç, 45 yaşında olması gerekmektedir. İş kazası, meslek hastalığı dışında ölümün, ancak 1 yıl evlilik süresinden sonra meydana gelmesi halinde aylık bağlanır.

· Yer altı maden ocaklarında 20 yıl çalışması olan sigortalının dul eşi için yaş şartı aranmaz.

· Sigortalının ölümünde yukarıdaki koşulları taşımayan ve 45 yaşın altında olan dula 12 aylık bir süre için geçici dul aylığı bağlanır.

· Boşanmış eşe 60 yaşından sonra dul aylığı bağlanır.

**

Yetim Aylığı Yok

Belçika mevzuatına göre yetimlere aylık bağlanmamaktadır.

**

Türkiye ve Belçika sosyal güvenlik sözleşmesine göre hangi hizmetler birleştirilebilir

Belçika’da geçen hizmetlerle Türkiye’de;

· 5510sayılıSosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa,(Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumuna, BAĞ-KUR ve TC Emekli Sandığına tabi tabi hizmetler)

· 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklara.

tabi olarak geçen hizmetler birleştirme kapsamındadır.

**

Belçika’da prim iadesi talep etme hakkı var mıdır?

Türkiye-Belçika Sosyal Güvenlik Sözleşmesi göre, Belçika’da çalışırken ödenen primlerin iadesi mümkün bulunmamaktadır.

 

VEDAT İLKİ

vedat.uzman@gmail.com

http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=5881