Bireysel Emeklilikte Gitti Muaccel, Geldi Müeccel
Bireysel emeklilik sistemi katılımcılarına ödedikleri katkı paylarını gelir vergisinden muaf tutma hakkı 01.01.2013’ten itibaren artık kaldırılmış bulunuyor. Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için vergi indirimi hakkı uygulaması ise devam edecek. Devlet katkısının detayları da 29.12.2012 tarihli RG'de yayımlanan Yönetmelikle ortaya konmuş bulunuyor.
Gitti Muaccel Geldi Müeccel
Bireysel emeklilik katılımcılarına vergi indirimi hakkı yerine ileride ödenmek üzere Devlet katkısı imkânı sunuluyor. Yani “Muaccel (Hemen ödenmesi gereken)” nitelikte bir hak kaldırılırken “Müeccel (Ertelenmiş)” nitelikte başka bir hak veriliyor.
Katılımcılarca bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 25’ine karşılık gelen tutar Devlet katkısı olarak hesaplanacak. Ancak Devlet katkısının da bir üst sınırı olacak. Bir takvim yılında ödenecek katkı paylarının toplamı geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aşamayacak. Yani örneğin bir katılımcı için 2013 yılında Devlet Katkısı eklenecek maksimum rakam 12 bin TL olabilecek. Yani 2013 yılında Devlet katkısı bakımından en ekonomik rakam 12 bin TL olacak. Devlet katkısı, katkı payı ödemelerinden ayrı olarak takip edilecek ve Hazine Müsteşarlığınca belirlenen yatırım araçlarında yatırıma yönlendirilecek.
Katılımcılardan 01.01.2013 tarihinden sonra;
a) En az üç yıl sistemde kalanlar Devlet katkısı ve varsa getirilerinin yüzde 15'ine,
b) En az altı yıl sistemde kalanlar Devlet katkısı ve varsa getirilerinin yüzde 35'ine
c) En az on yıl sistemde kalanlar Devlet katkısı ve varsa getirilerinin yüzde 60'ına,
hak kazanacak.
Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat veya malûliyet nedeniyle ayrılanlar Devlet katkısı ve varsa getirilerinin tamamına hak kazanacak.
Bireysel emeklilik sisteminde emeklilik için en az 10 yıl sistemde kalma ve 56 yaşı doldurma şartları arandığından 2013 yılında sisteme dâhil olacak bir katılımcı 2023 yılı başında 56 yaşını doldurmuşsa Devlet katkısından tamamen yararlanmış olacak. Şayet o tarihte yaşı doldurmadan ayrılmak isterse Devlet katkısını ve varsa getirilerinin yüzde 60'ını alabilecek.
İlave Süre Dopingi
Elbette sistemde uzun yıllardır bulunanların bu kadar yıl beklemesi gerekmeyecek. Onlar da 01.01.2013 tarihi itibariyle sistemde bulundukları yıla göre Devlet katkısına esas hak kazanma bakımından gerekli staj süresini emsallerine göre daha önce doldurmuş olacaklar. Ancak bir defaya mahsus bu ilave sürelerin eklenmesi için 2016 yılına kadar sistemde kalmak gerekiyor.
Buna göre, katılımcının ilgili sözleşmesine ilişkin devlet katkısına hak kazanmaya esas süresine, 01.01.2013 tarihi itibarıyla ilgili sözleşmede;
a) Üç yıldan fazla ancak altı yıl veya daha az süreyle kalınmış olması halinde bir yıl,
b) Altı yıldan fazla ancak on yıl veya daha az süreyle kalınmış olması halinde iki yıl,
c) On yıldan fazla kalınmış olması halinde üç yıl,
ilave 01.01.2016 tarihinde gerçekleştirilecek.
Bu ilave süre dopingi ile eski bireysel emeklilik katılımcılarının sistemde kalmaları amaçlanıyor. Eski bireysel emeklilik katılımcılarına bu dopingin yanında bir de caydırıcı unsur sunuluyor. Öyle ki Bireysel Emeklilik Kanununda değişiklikler yapan 6372 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 29.05.2012 tarihi itibarıyla bireysel emeklilik sisteminde olan bir katılımcının 29.06.2012 ile 29.06.2014 tarihleri arasındaki iki yıllık süreçte herhangi bir nedenle bir emeklilik sözleşmesi veya sertifikasını sonlandırarak birikimlerinin bir kısmını veya tamamını alması durumunda, 01.01.2013-31.12.2014 tarihine kadar adına ödeyeceği katkı payları için Devlet katkısı verilmeyecek.
Bireysel emeklilik gerçekten emeklilik mi?
Bireysel emeklilik sistemi adına bakılarak SGK'nın sağladığı emeklilik hakkı ile karıştırmamak gerekiyor. Zira burada en az 10 yıl sistemde kalıp 56 yaşını doldurmuş olarak emeklilik hakkını kazanmakla Devlet katkısı ve kendi katkı paylarının nemalanmış birikimlerini bir defada veya azami 10 yıla yayarak alma hakkı arasında bir tercih kullanabiliyor sadece bu 10 yılın sonunda tabiri caizse “Deniz bitiyor”
Soru: Sigortaya girişim 1982 olup belirli aralıklarda ödenmiş toplam 3 bin 800 günüm var. Askerliğimi 1985-1986 yıllarında yaptım. Emeklilik için gerekli 5 bin 75 günü tamamlamam için aradaki boşluğu ödeme imkânım var mı? İ.BÜYÜK
Cevap: Sosyal güvenlikte boşlukları borçlanarak hizmete kazanma gibi bir uygulama bulunmuyor. Böyle bir uygulama olmamasına rağmen genel olarak var olduğu gibi bir zanna insanların kapıldığı da bir gerçek. Geçmişten sadece askerlik borçlanması yaparak askerlik sürenizin primini ödeyebilirsiniz. Eğer yurtdışı çalışmanız da yoksa kalan süreyi çalışarak veya 3 yıl 5 ayı aşmamak kaydıyla isteğe bağlı olarak ay be ay ödemeniz mümkün. Aksi halde emeklilik için 60 yaşın dolduracağınız tarihi beklemek durumundasınız.
Şevket TEZEL
http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=5901
